Thời tiết bất thường có thể chi phối khủng hoảng Nga - Ukraine

Giữa lúc biên giới Nga - Ukraine căng thẳng, giới chức Ukraine và thậm chí cả các tướng lĩnh Nga sẽ đặt ra câu hỏi rằng: "Có phải Rasputitsa đến sớm không".

Rasputitsa là cụm từ dùng để chỉ tình trạng bùn lầy vào mùa xuân khiến việc di chuyển giữa Nga và Ukraine bằng đường bộ trở nên khó khăn. Tác động của nó được thể hiện rõ nhất vào tháng 3 khi băng tuyết bắt đầu tan.

Các chuyên gia quân sự đang tranh luận liệu tình hình thời tiết ôn hòa hiện nay ở Ukraine có thể tác động đến bất cứ kế hoạch quân sự nào của Nga ở biên giới với Ukraine hay không. Theo các nguồn tin phương Tây, Nga đã triển khai hơn 100.000 binh sĩ và khí tài đến sát biên giới và có thể đang chuẩn bị cho kế hoạch động binh với Ukraine. Moscow đã nhiều lần bác bỏ cáo buộc này.

Video do chính các binh sĩ Nga đăng tải cho thấy, tại một số khu vực Nga đang triển khai, mặt đất ngập nước và bùn lầy.

Theo dữ liệu của chương trình Copernicus, phần lớn khu vực Đông Âu có nhiệt độ trên mức trung bình trong tháng 1. Nhiệt độ ở Ukraine cao hơn 1-3 độ C so với mức trung bình 30 năm qua do tác động của biến đổi khí hậu. Cũng theo Copernicus, trong tháng 1, Đông Âu ẩm ướt hơn thông thường, nghĩa là ít sương giá hơn và nhiều bùn đất hơn.

"Những gì chúng ta nhìn thấy trong dài hạn là số ngày tuyết phủ và những đêm băng giá sẽ ít hơn. Hiện tượng khí hậu ấm lên xảy ra ở đây mạnh hơn so với trung bình toàn cầu", Svitlana Krakovska, người đứng đầu Phòng thí nghiệm Khí hậu Ứng dụng tại Viện Khí tượng thủy văn Ukraine ở Kiev, nói.

Giới chức Mỹ từng nhận định, nếu Nga quyết định động binh với Ukraine, kế hoạch này sẽ dễ dàng hơn nếu nhiệt độ giảm thấp, mặt đất đóng băng. Tại một cuộc họp báo cuối tháng trước, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley cũng đánh giá rằng, mặt đất ở Ukraine đóng băng sẽ là "điều kiện tối ưu" cho các phương tiện bánh xích quân sự của Nga di chuyển.

Tuy nhiên, Dara Massicot, nhà nghiên cứu chính sách cấp cao của tổ chức RAND Corporation ở Mỹ, nói kể cả khi mặt đất đóng băng tạo điều kiện thuận lợi cho lực lượng của Nga, nó cũng không phải yếu tố quyết định tất cả. "Cần nhớ rằng, tên lửa dẫn đường chính xác và các cuộc không kích không bị ảnh hưởng bởi yếu tố này", chuyên gia Massicot nhận định.

"Thời tiết không phải là vấn đề quá lớn với các tên lửa đạn đạo hoặc tên lửa hành trình dẫn đường chính xác của Nga, hoặc thậm chí các hệ thống pháo tầm xa. Mây mù cũng không ảnh hưởng đến khả năng tấn công các căn cứ quân sự, sở chỉ huy", bà Massicot, cựu chuyên gia phân tích cấp cao tại Lầu Năm Góc. Nga được cho là đã triển khai một số lượng lớn tên lửa đạn đạo Iskander có tầm bắn 450 km đến gần Ukraine từ tháng trước.

Bà Massicot cũng nhấn mạnh thêm, năng lực của quân đội Nga đã được cải thiện đáng kể trong thập niên qua. Không quân Nga hiện sở hữu hệ thống liên lạc và định vị mục tiêu tốt hơn, phi công cũng có thêm nhiều kinh nghiệm từ chiến trường Syria. "Quân đội Nga tập dượt quanh năm vì vậy họ có kinh nghiệm với các điều kiện thời tiết khác nhau", bà nói.

Theo bà Massicot, hàng trăm xe tăng Nga triển khai gần biên giới Ukraine không bị cản trở quá nhiều bởi mặt đất mềm mặc dù chúng có thể di chuyển nhanh hơn nếu mặt đất đóng băng.