Thế trận "mèo vờn chuột" bằng UAV trên chiến tuyến Nga - Ukraine

Khi 1 rocket Ukraine bay về phía hệ thống radar của Nga, những người lính trong đơn vị UAV của Kiev đã nín thở chờ đợi.

Soliara, 46 tuổi, người điều khiển máy bay không người lái nói: "Vẫn còn khoảng 1 phút nữa", trước khi sự im lặng bao trùm chiếc xe điều khiển của họ, vốn chứa đầy màn hình và dây cáp, được giấu sau 1 hàng rào ở khu vực phía tây bắc Kharkov.

Đơn vị của ông Soliara thuộc lữ đoàn trinh sát pháo binh độc lập số 15. Họ có nhiệm vụ vận hành "Shark", máy bay không người lái do Ukraine sản xuất với công nghệ tiên tiến bao gồm camera đôi khi có thể đọc chữ trên quần áo từ độ cao 2km so với mặt đất.

Shark là một loại vũ khí trong chương trình máy bay không người lái nội địa mà Ukraine đang phát triển kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở nước láng giềng.

Trong vụ tấn công ở Kharkov, Shark đã phát hiện ra mục tiêu là hệ thống radar của Nga cho đơn vị pháo binh Ukraine. Tuy nhiên, hệ thống tác chiến điện tử (EW) của Moscow đã hoạt động và làm gián đoạn liên lạc của UAV nói trên.

Sau khi các quân nhân kết nối lại được với Shark, họ nhìn thấy một hố đầy khói cách 50m so với hệ thống radar Nga. Trong khi đó, khí tài của Moscow đã tăng tốc để di chuyển tới nơi an toàn.

Theo Reuters, vụ tấn công và ngăn chặn nói trên là một phần trong thế trận "mèo vờn chuột" phức tạp mà Nga và Ukraine đang tiến hành dọc theo tiền tuyến dài hơn 1.000km.

Các bên sẽ liên tục tung các UAV mới tới tiền tuyến, thực hiện các chiến thuật tấn công mới và phía còn lại sẽ nghiên cứu cách đối phó, đánh chặn, tạo ra thế đuổi bắt lẫn nhau. Quá trình này diễn ra liên tục do UAV đang được xem là vũ khí quan trọng hàng đầu trong chiến sự Nga - Ukraine. 

Nga có một đội UAV khổng lồ của riêng họ, cũng như các hệ thống EW tinh vi có thể làm gián đoạn tín hiệu của máy bay không người lái được điều khiển từ xa và khiến đạn dẫn đường đi chệch hướng.

Ông Soliara cho biết: "Họ bổ sung các hệ thống EW hoạt động trên các tần số khác, họ học cách ẩn nấp chính xác, họ di chuyển tổ hợp lực lượng phòng không đến các địa điểm mới".

Tuy nhiên, theo các binh sĩ Ukraine, Shark trước đó từng là trợ thủ đắc lực giúp Kiev phá hủy nhiều mục tiêu có giá trị của Nga như tổ hợp phòng không, hệ thống radar.

Kenobi, một binh sĩ Ukraine nói: "Khoảng một tháng sau khi tôi gia nhập lực lượng, chúng tôi đã tìm thấy một hệ thống phòng không, tấn công nó". Anh mô tả lá chắn của Nga đã bắn ra hỏa lực như pháo hoa sau khi bị tấn công.

Ukraine sử dụng một loạt máy bay không người lái từ các nhà sản xuất trong nước cũng như các nhà cung cấp phương Tây, để xác định vị trí mục tiêu của Nga và tấn công trực tiếp vào chúng.

Các quân nhân cho hay máy bay không người lái do Ukraine sản xuất thường dễ sửa chữa hơn nếu bị hư hỏng vì chúng có thể nhanh chóng được gửi lại cho nhà sản xuất.

Chỉ huy lữ đoàn 15 của Ukraine, Oleksandr Popov, cho hay máy bay không người lái đang đóng một vai trò quan trọng trên chiến trường.

"Chúng tôi tính toán rằng một chuyến bay của UAV Shark sẽ xứng đáng với giá trị của vũ khí đó, bởi vì nó có thể phá hủy hệ thống vũ khí công nghệ cao trị giá hàng triệu USD", ông nói, cho biết Shark có giá khoảng 50.000 USD.

Hoạt động trinh sát trên không bằng Shark rất có giá trị trên chiến trường, nơi pháo binh đang đóng vai trò quan trọng áp đảo khi mỗi bên bắn ra hàng nghìn quả đạn mỗi ngày.

"Pháo binh là vua chiến trường và trinh sát pháo binh chính là đôi mắt của vua chiến trường", quân nhân Soliara so sánh.

Mặt khác, The Economist cho biết, Nga cũng đang đẩy mạnh nỗ lực săn lùng những binh sĩ điều khiển UAV của đối phương để gây thiệt hại khó bù đắp cho Ukraine.

Dù các quân nhân điều khiển UAV thường tác chiến ở cách xa tiền tuyến, nếu không cẩn thận che giấu, họ có thể để lại dấu vết điện tử mà Nga có thể dò ra được. Từ dữ liệu này, Nga có thể định vị chính xác được nơi mà binh sĩ này đang hiện diện và tìm cách tấn công chính xác.

Hummer, chỉ huy lữ đoàn cơ giới hóa 47 của Ukraine hoạt động dọc mặt trận Zaporizhia nói với The Economist rằng, Nga sẽ bắn bằng mọi loại hỏa lực họ có ngay khi xác định được mục tiêu của đối phương.