“Sóng ngầm” trong quan hệ giữa Tổng thống Trump và ông McCain

Tối ngày 25/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi thông điệp chia buồn trước sự ra đi của ông McCain vì bệnh ung thư não trên mạng xã hội Twitter: “Xin gửi lời chia buồn sâu sắc và tôn trọng nhất của tôi tới gia đình Thượng nghị sĩ John McCain. Trái tim và lời cầu nguyện của chúng tôi luôn bên ông”. Nhà Trắng sau đó đã để cờ rủ, như một hành động tôn vinh ông McCain.

Tuy nhiên, trong thời khắc vài giờ sau khi gia đình ông McCain công bố hôm 24/8 rằng Thượng nghị sĩ này dừng điều trị ung thư não, và giới chính trị bắt đầu lên tiếng động viên ông McCain vào những giờ phút cuối, ông Trump vẫn im lặng, không công khai bày tỏ sự quan tâm tới một trong những chính trị gia kỳ cựu nhất chính trường Mỹ.

Vào thời điểm đó, ông Trump dường như “án binh bất động”, và Nhà Trắng ngập tràn trong những mối băn khoăn về việc văn phòng Tổng thống Mỹ không thể hiện một thông điệp đơn giản động viên tới một Thượng nghị sĩ đã có 6 nhiệm kỳ hoạt động tại Đồi Capitol.

Theo truyền thông Mỹ, các nhân viên Nhà Trắng sau đã chuẩn bị một tuyên bố để bày tỏ niềm tiếc thương trước sự ra đi của ông McCain, trong đó ca ngợi ông là “anh hùng” vì những đóng góp cho nước Mỹ. Tuy nhiên, ông Trump được cho là đã nói rằng, ông thích đăng tải lời chia buồn trên Twitter hơn là một thông cáo chính thức.

Hàng loạt động thái của ông Trump dường như phần nào cho thấy mối quan hệ căng thẳng giữa 2 chính trị gia của đảng Cộng hòa trong thời gian qua.

Sau khi ông McCain qua đời, các quan chức dưới quyền ông Trump đã đồng loạt lên Twitter chia sẻ sự đau buồn và mất mát với sự ra đi của ông McCain. Họ cũng ca ngợi nhưng thành tựu mà ông McCain trong chính trường Mỹ. Ngay cả, Đệ nhất phu nhân Mỹ Melania Trump cũng cảm ơn ông McCain vì đã cống hiến cho nước Mỹ. Riêng Tổng thống Trump chỉ đưa ra một thông điệp chia buồn chung chung.

Hồi đầu tháng, trong bài phát biểu ở Fort Drum, New York, ông Trump đã nhắc tới đạo luật chi tiêu quốc phòng 2019 trị giá 716 tỷ USD bằng tên gọi Đạo luật ủy quyền quốc phòng quốc gia . Điều đáng chú ý là, đạo luật này ban đầu có tên là Dự luật ủy quyền quốc phòng quốc gia John S. McCain. Khi đó, giới quan sát đã cho rằng ông Trump tránh không nhắc tới tên ông McCain vì Thượng nghị sĩ này thường hay chỉ trích quan điểm của Tổng thống Mỹ.

Theo Politico, một quan chức Nhà Trắng cảm thấy nhẹ nhõm, vì trong những giây phút cuối cùng của ông McCain, ông Trump đã kiềm chế không đưa ra tuyên bố nào có tính công kích ông McCain.

Bất đồng quan điểm

Trong hơn 1 năm, sau khi ông McCain bị chẩn đoán mắc ung thư não hồi năm ngoái, ông Trump đã nhiều lần bày tỏ sự bất mãn với Thượng nghị sĩ kỳ cựu.Trong các bài phát biểu, ông liên tiếp gợi nhắc những người ủng hộ mình rằng chính ông McCain là người đã khiến ông không thể thực hiện lời hứa xóa bỏ chương trình Obamacare khi tranh cử.

Trước đó, ông McCain chính là người đã đưa ra phiếu phản đối quyết định, ngăn cản việc loại bỏ chương trình sức khỏe ban hành dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama.

Từ đó, tại các buổi tiếp xúc cử tri, ông Trump thường hay “lờ” tên ông McCain đi, thể hiện thái độ không vừa lòng và hỏi người ủng hộ liệu họ có nhớ hành động phản đối đầy thách thức của ông McCain trước đó hay không.

Giới quan sát đã phần nào hiểu được căng thẳng giữa 2 chính trị gia đã lên một mức mới sau khi truyền thông Mỹ đưa tin rằng khi lên kế hoạch cho tang lễ, ông McCain dường như đã nói với những người thân tín rằng ông không muốn ông Trump tham gia. Trong khi đó, cựu Tổng thống George W. Bush và Barack Obama được mời để đọc điếu văn trong buổi lễ này. Ngay cả, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cũng nằm trong danh khách sẽ tham gia lễ tang.

Trong khi căng thẳng về Obamacare chưa lắng dịu thì căng thẳng giữa Nhà Trắng và gia đình ông McCain một lần nữa lại thổi bùng lên. Khi đó, trợ lý truyền thông văn phòng Tổng thống Mỹ Kelly Sadler dường như tuyên bố trong một cuộc họp nội bộ rằng mọi người không cần quan tâm đến ý kiến của ông McCain về việc bổ nhiệm bà Gina Haspel làm giám đốc CIA, vì “đằng nào ông ấy cũng sắp qua đời rồi”.

Tuy nhiên, những chí trích của ông Trump hướng về ông McCain không chỉ xuất hiện sau vụ Obamacare. Thực tế, ông Trump đã từng hứng chỉ trích khi hoài nghi về sự nghiệp quân sự trước đó của Thượng nghị sĩ Mỹ.

Năm 2015, khi vẫn đang là ứng viên Tổng thống Mỹ, ông Trump nói rằng ông McCain không phải là “anh hùng chiến tranh” của Mỹ vì ông bị bắt khi tham chiến tại thủ đô Hà Nội, Việt Nam và được trao trả tự do sau Hiệp định Paris. “Ông ấy không phải anh hùng vì ông ấy đã bị bắt. Tôi thích những người không bị bắt”, ông Trump phát biểu.

Dù sau đó ông Trump đã lý giải với báo giới rằng ông vẫn coi các tù nhân chiến tranh là anh hùng, nhưng ông lại tiếp tục chỉ trích ông McCain, cáo buộc Thượng nghị sĩ bang Arizona “không làm gì nhiều để giúp các cựu chiến binh. Tôi rất thất vọng về John McCain”.

Ông McCain cũng đã phản pháo lại cáo buộc từ phía ông Trump, gọi chiến lược tranh cử của ông là bất bình thường. Sau đó, ông McCain đã hoàn toàn rút lại sự ủng hộ ông Trump sau khi đoạn băng ghi lại lời bình luận có phần khiếm nhã của ông Trump về phụ nữ của ông bị công khai.

Sau đó, dù không chỉ đích danh, nhưng ông McCain dường như một lần nữa đề cập tới ông Trump tại buổi nhận Huân chương Tự do tại Trung tâm Hiến pháp Quốc gia tháng 10/2017. Ông McCain nói về một người “đi theo chủ nghĩa dân tộc giả mạo” và những người ủng hộ của người này “thà tìm vật tế thần còn hơn là tìm cách giải quyết vấn đề thực sự”.

Thực tế là, sau khi ông Trump trở thành Tổng thống Mỹ, ông McCain thường hay không lên tiếng khi ông Trump có hành động công kích cá nhân. Nhưng trên chính trường, ông McCain dường như trở thành người chỉ trích những chính sách của chính quyền ông Trump từ quân sự tới đối nội, đối ngoại.

Lần gần đây nhất, ông McCain lên tiếng về ông Trump là sau hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ diễn ra tháng trước tại Phần Lan. Thượng nghị sỹ McCain đã gọi cuộc gặp này là “sai lầm thảm họa”, trong khi ông Trump coi đây là một “thành công lớn”.

Đức Hoàng

Theo Politico