"Sát thủ" cảm tử của Ukraine bị Nga bắt bài trên diện rộng

Các lực lượng phòng vệ Ukraine đang ngày càng đối mặt thường xuyên hơn với một hệ thống tác chiến điện tử (EW) mới do Nga triển khai, mang tên Chernyi Glaz, còn được biết đến với mã hiệu PKN 005. Dù từng chỉ xuất hiện trong tin đồn, hệ thống này giờ đây đã được ghi nhận hiện diện tại nhiều điểm nóng trên toàn tuyến chiến sự.

Mối lo ngại không chỉ đến từ khả năng gây nhiễu mạnh của Chernyi Glaz, mà chủ yếu từ tốc độ sản xuất hàng loạt và triển khai ồ ạt của nó trên thực địa, một dấu hiệu cho thấy Nga đang chuyển sang giai đoạn sử dụng tác chiến điện tử quy mô lớn để đối phó với các cuộc tấn công bằng UAV tự sát của Ukraine.

Theo phân tích của ông Serhii "Flash" Beskrestnov, chuyên gia tác chiến điện tử và Chủ tịch tổ chức phi lợi nhuận Trung tâm Công nghệ Vô tuyến, hệ thống Chernyi Glaz là một biến thể của hệ thống Shtora, được phát hiện lần đầu vào tháng 2/2025.

Thiết bị này hoạt động bằng cách phát tín hiệu mạnh gây nhiễu đường truyền hình ảnh giữa UAV FPV của đối phương và người điều khiển, khiến UAV không thể được điều hướng dù bản thân thiết bị vẫn không bị phá hủy.

Hệ thống gồm hai bộ phận chính: Ăng-ten định hướng với thiết kế đặc trưng, và một hộp điều khiển có 4 màn hình, kèm theo camera để định hướng và khả năng xoay trụ ăng-ten trong phạm vi 135 độ. Thiết bị có thể được điều khiển từ xa trong bán kính 300 mét và tiêu thụ khoảng 800 watt điện năng.

Trong điều kiện điển hình, Chernyi Glaz có thể vô hiệu hóa UAV FPV trong phạm vi từ 2 đến 4km, tùy thuộc vào khoảng cách giữa người điều khiển UAV và vị trí của thiết bị gây nhiễu.

Đáng chú ý, hệ thống này có ít nhất 4 cấu hình khác nhau, hoạt động ở các dải tần từ 1.000 đến 6.100 MHz, cho phép Nga linh hoạt hơn trong việc can thiệp vào nhiều loại tín hiệu UAV khác nhau của Ukraine.

Các chuyên gia quân sự Ukraine cảnh báo rằng chính số lượng ngày càng gia tăng của thiết bị này mới là mối đe dọa lớn nhất. Việc Chernyi Glaz xuất hiện dày đặc cho thấy Nga đang đẩy mạnh năng lực đối phó UAV không chỉ trên từng khu vực trận địa mà còn mang tính hệ thống và chiến lược. Điều này là dễ hiểu khi trong bối cảnh UAV ngày càng phổ biến trên tiền tuyến, EW được xem là biện pháp ngăn chặn hiệu quả hàng đầu với chi phí thấp. 

Do đó, các đơn vị trinh sát đường không Ukraine đã được chỉ thị coi bất kỳ thiết bị Chernyi Glaz nào là mục tiêu ưu tiên cao, cần phá hủy ngay khi phát hiện. Đồng thời, những người điều khiển UAV FPV của Ukraine cũng được khuyến cáo sử dụng dải tần số nằm ngoài phạm vi hoạt động của Chernyi Glaz để tránh bị vô hiệu hóa.

Ngoài ra, theo nguồn tin chiến trường, luôn có một binh sĩ Nga túc trực gần hệ thống để thu hồi hoặc sửa chữa nếu thiết bị bị hư hại. Vì vậy, việc tiếp tục theo dõi khu vực sau khi đã phá hủy Chernyi Glaz có thể đem lại hiệu quả tác chiến đáng kể.