Politico: Khả năng thất bại của Ukraine ngày càng tăng

Chỉ cần hỏi một binh sĩ Ukraine xem có còn tin rằng phương Tây sẽ sát cánh cùng Kiev "cho đến chừng nào còn cần thiết" hay không, câu trả lời là "không". Lời cam kết đó từ phương Tây ngày càng trở nên rỗng tuếch khi đã 4 tuần trôi qua đơn vị pháo binh của anh không có đạn dược để sử dụng.

Thực tế rằng, không chỉ mình lực lượng Ukraine đang cạn kiệt đạn dược. Phương Tây chậm trễ trong việc gửi viện trợ đồng nghĩa với việc Ukraine đang thiếu một thứ thậm chí còn khó cung cấp hơn cả đạn pháo: tinh thần chiến đấu cần có để giành chiến thắng.

Tinh thần binh sĩ Ukraine hiện rất tệ, bị suy sụp bởi những cuộc tấn công không ngừng của các lực lượng Nga, thiếu vũ khí tối tân và tổn thất lớn trên chiến trường.

Tại các thành phố cách xa mặt trận hàng trăm km, hình ảnh đông đảo thanh niên xếp hàng nhập ngũ trong những tháng đầu bùng nổ chiến sự đã biến mất. Ngày nay, những tân binh đủ điều kiện tìm cách né tránh quân dịch và thay vào đó dành thời gian trong các hộp đêm. Nhiều người đã hoàn toàn rời khỏi đất nước.

Theo nhà báo Jamie Dettmer, bức tranh hiện ra từ hàng chục cuộc phỏng vấn với các nhà lãnh đạo chính trị, sĩ quan và người dân bình thường là "một quốc gia đang rơi vào thảm họa".

Ngay cả khi Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định, Ukraine đang cố gắng tìm cách không rút lui, các sĩ quan vẫn ngầm chấp nhận, mùa hè này không thể tránh khỏi nhiều tổn thất hơn nữa. Câu hỏi duy nhất là mọi việc sẽ tồi tệ đến mức nào.

"Chúng tôi biết mọi người đang cảnh giác và chúng tôi nghe được điều đó từ các thống đốc khu vực cũng như từ chính người dân", Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Zelensky nói và cho biết đã cùng tổng thống đi đến "một số nơi nguy hiểm nhất" để nỗ lực đoàn kết người dân và binh sĩ tham gia cuộc chiến. "Chúng tôi nói với mọi người: tên các bạn sẽ được ghi vào sử sách", ông cho biết thêm.

Nếu tình thế không sớm thay đổi trong năm thứ 3 chiến sự, Ukraine có khả năng sẽ sớm thua cuộc. Quân đội Ukraine đang thiếu pháo cũng như đạn dược trầm trọng và tại một số nơi, họ đang bị áp đảo với tỷ lệ 10 - 1 khi phải vật lộn để ngăn chặn các cuộc tấn công gia tăng của Nga.

Thất vọng với phương Tây

Đối với một cuộc xung đột có tầm quan trọng mang tính quyết định thời đại như vậy, quy mô hành động của các nhà lãnh đạo phương Tây nhằm giúp Kiev đẩy lùi lực lượng Nga đang cho thấy khác xa với những tuyên bố cam kết. Sự thất vọng đó đã khiến người Ukraine trên mọi cấp bậc - từ binh sĩ đào hào cho đến các bộ trưởng điều hành đất nước - đều mệt mỏi và cáu kỉnh.

Nếu không có bước thay đổi lớn trong việc cung cấp vũ khí tiên tiến và tiền mặt từ phương Tây, Ukraine sẽ không thể giành lại quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát. Ngay cả khi Nga chưa thể giành chiến thắng toàn diện, một chiến thắng cục bộ cũng sẽ khiến hy vọng gia nhập EU và NATO của Ukraine rơi vào tình trạng bế tắc.

Theo các chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), Tổng thống Nga Vladimir Putin đang theo đuổi "các mục tiêu tối đa ở Ukraine, theo đó dẫn đến "sự đầu hàng hoàn toàn của Kiev và phương Tây".

Họ cho rằng, Nga có thể sẽ cố gắng giành quyền kiểm soát toàn bộ Ukraine. Trong một bài đăng trên trang của Viện Các quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI), cựu Cố vấn trưởng của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, ông Oleksandr Danylyuk nói rằng, việc khiến cho Ukraine thất bại hoàn toàn là mục tiêu chính của Nga. "Rõ ràng nếu Ukraine mất đi sự ủng hộ từ phương Tây thì Nga sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu của mình", ông cho biết thêm.

Mục tiêu lớn của Nga hiện nay là thành phố lớn thứ hai Ukraine, Kharkov. Trong một tuyên bố mới nhất, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov dường như đã ám chỉ rằng Nga có ý định sẽ tấn công thành phố Kharkov, đông bắc Ukraine.

Điều này khiến ông trở thành quan chức cấp cao đầu tiên của Điện Kremlin công khai xác định thành phố lớn thứ 2 Ukraine là mục tiêu tiềm năng, theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ).

"Nó mang tính biểu tượng vì người ta nói rằng Kharkov là thủ đô đầu tiên của Ukraine. Đó là một mục tiêu lớn", Tổng thống Zelensky nói trong một cuộc phỏng vấn với công ty truyền thông Axel Springer vào tuần trước.

Trong khi đó hiện tại, nhu cầu cấp thiết nhất của Ukraine là đạn pháo, lên tới hàng triệu quả. Hơn nữa, Ukraine cho biết họ cần ít nhất 20 hệ thống phòng không Patriot để bảo vệ quân đội trên tiền tuyến và bảo vệ Kharkov. Khó khăn của Ukraine khi thiếu nguồn cung và lực lượng đã mang đến cho Nga nhiều cơ hội hơn để lựa chọn thời gian và địa điểm tấn công dọc theo một mặt trận dài.

Vì vậy, theo các chuyên gia quân sự, quân đội Ukraine chuẩn bị đối mặt với nhiều tổn thất hơn trong những tháng tới. Oleksandr Syrskyi - Tổng tư lệnh các lực lượng Ukraine - đã cảnh báo rằng, tình hình mặt trận phía đông Ukraine đã "xấu đi đáng kể trong những ngày gần đây".

Tương lai mong manh

Những lo ngại về sự thất bại ở tiền tuyến của Ukraine càng tăng thêm bởi một loạt các cuộc tấn công chưa từng có của Nga nhằm đánh sập mạng lưới điện đối phương.

Thường thì rất hiếm khi một nhà lãnh đạo thời chiến tiết lộ chi tiết hoạt động một cuộc tấn công tàn khốc nhưng Tổng thống Zelensky ngày 15/4 cho biết, nhà máy nhiệt điện Trypillia quan trọng của Kiev đã bị phá hủy vì "chúng tôi hết tên lửa".

Nhà máy này là cơ sở cung cấp điện lớn nhất vùng Kiev, cũng như các vùng Zhytomyr và Cherkasy lân cận. Các chuyên gia cho rằng, Ukraine hiện có thể đã mất 60% khả năng sản xuất năng lượng.

Trong các cuộc họp gần đây, các nhà lãnh đạo Ukraine cũng thừa nhận, tinh thần binh sĩ và người dân đang sa sút, và mặc dù tất cả họ đều cố gắng giữ thái độ lạc quan, nhưng sự thất vọng với phương Tây vẫn hiện diện trong mọi cuộc trò chuyện.

Khi trả lời phỏng vấn tại Bộ Ngoại giao, ông Kuleba, nhà ngoại giao hàng đầu Ukraine không thể giấu được sự bực tức trước những hoạt động chậm trễ và những ràng buộc gắn liền với vũ khí phương Tây.

Tất nhiên, ông Kuleba bày tỏ lòng biết ơn vô điều kiện đối với tất cả sự hỗ trợ đến từ các đồng minh phương Tây trong 2 năm qua. Nhưng ông cảnh báo rằng Ukraine đang mắc kẹt trong một vòng luẩn quẩn: các loại vũ khí mà nước này cần đều bị từ chối hoặc trì hoãn bàn giao, sau đó các đồng minh phương Tây phàn nàn rằng Kiev đang thua, khiến họ không sẵn sàng gửi thêm viện trợ trong tương lai. 

Tâm trạng trong hàng ngũ cấp cao quân đội Ukraine thậm chí còn tệ hơn.

Một số sĩ quan cấp cao giấu tên có những dự báo nghiệt ngã về việc các tiền tuyến có khả năng sụp đổ vào mùa hè này khi Nga, với quân số đông hơn, phát động cuộc tấn công dự kiến. Có lẽ tệ hơn, họ bày tỏ lo ngại, Ukraine có thể sẽ mất dần quyết tâm do thiếu nguồn cung cấp trầm trọng.

Các chỉ huy Ukraine đang kêu gọi tuyển thêm binh sĩ chiến đấu, trong đó cựu tướng Valeriy Zaluzhny cho rằng cần thêm 500.000 quân. Nhưng Tổng thống Zelensky và quốc hội Ukraine đang do dự về việc ra lệnh tổng động viên quy mô lớn.

Phải thừa nhận rằng, Ukraine không khác gì các nước láng giềng châu Âu, nơi các cuộc thăm dò ý kiến gần đây cho thấy một số lượng lớn công dân sẽ từ chối nhập ngũ ngay cả khi đất nước họ bị tấn công. Nhưng thực tế vấn đề là Ukraine là quốc gia đang có chiến sự. Một cuộc chiến sinh tồn như thế này không thể giành chiến thắng nếu không huy động sức mạnh quốc gia.

Trong khi đó, phương Tây đã đặt quá nhiều niềm tin vào các biện pháp trừng phạt, tin rằng chúng sẽ khiến Nga phải khuất phục. Nhưng nền kinh tế vẫn kiên cường và nước Nga ngày càng củng cố vị thế của mình.