Người nổi tiếng mạng xã hội Afghanistan lo sợ bị Taliban trả thù

Mạng xã hội của nữ ca sĩ nổi tiếng Sadiqa Madadgar cũng giống như bất kỳ người trẻ có ảnh hưởng nào khác ở Afghanistan cho đến khi các chiến binh Taliban tiến vào thủ đô Kabul và giành quyền lực.

Sự trở lại của phong trào vũ trang Taliban đã gây ra một làn sóng chấn động trên khắp các phương tiện truyền thông xã hội tại Afghanistan.

Những tên tuổi có ảnh hưởng trên mạng xã hội Afghanistan đã trở nên kín tiếng và nhiều cư dân mạng ồ ạt xóa bỏ những gì họ từng đưa lên mạng vì lo sợ chính điều đó có thể khiến cuộc sống của họ gặp nguy hiểm sau này.

Từng là thí sinh của cuộc thi hát thực tế "Ngôi sao Afghanistan", Madadgar đã thu hút một lượng lớn người theo dõi với giọng hát tuyệt vời của cô gái trẻ xinh đẹp. Ngay sau khi các tay súng Taliban chiếm giữ Kabul, Madadgar đã khóa tài khoản mạng xã hội.

Hàng triệu thanh niên Afghanistan, đặc biệt là phụ nữ và các tôn giáo thiểu số, lo sợ rằng những gì họ từng đưa lên mạng giờ đây có thể khiến cuộc sống của họ gặp nguy hiểm.

Nhiều người chưa quên chuyện Taliban áp đặt luật Hồi giáo Sharia khắc nghiệt khi nắm quyền ở Afghanistan từ năm 1996-2001. Phụ nữ phải mặc đồ kín từ đầu đến chân, không được phép học tập hay làm việc và cấm ra ngoài một mình nếu không có đàn ông đi cùng. Tivi, âm nhạc và các ngày lễ không theo đạo Hồi bị cấm, và cũng cấm bé gái đi học. Taliban, vào thời điểm đó, sẵn sàng tử hình phụ nữ ngoại tình, những người thể hiện quan điểm không theo đạo Hồi…

Ayeda Shadab là biểu tượng thời trang của nhiều phụ nữ trẻ Afghanistan với 290.000 người theo dõi trên Instagram và 400.000 người trên Tiktok. Mỗi ngày, cô làm mẫu quảng cáo cho những bộ trang phục mới nhất có trong cửa hàng Kabul cao cấp của chính mình.

Nhưng những kế hoạch mục tiêu của một nữ doanh nhân thời thượng như cô nhanh chóng bị dập tắt khi Taliban lên nắm quyền. "Nếu Taliban chiếm Kabul, những người như tôi sẽ không còn an toàn nữa. Những phụ nữ như tôi, những người không đeo khăn che mặt, những người làm việc, họ không thể chấp nhận điều đó", cô nói với Đài truyền hình ZDF của Đức trong một cuộc phỏng vấn gần đây.

Quá sợ hãi về sự trở lại của Taliban, Ayeda Shadab phải chạy trốn. Trong một thông báo gửi đến những người theo dõi gần đây, cô cho biết đã chuyển đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Không chỉ Ayeda Shadab, những người nổi tiếng và có ảnh hưởng nổi bật khác ở lại trong nước cũng cố gắng rời đi.

Aryana Sayeed, một trong những ngôi sao nhạc pop nổi tiếng nhất Afghanistan, đã đăng một bức ảnh tự sướng chụp vào hôm 18/8 trên chuyến bay sơ tán của quân đội Mỹ đến Doha. "Tôi vẫn khỏe và sống sau một vài đêm không thể nào quên", cô viết trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, nhiều người khác đã không được may mắn như vậy.

Zaki Anwari là một cầu thủ bóng đá đầy triển vọng từng chơi cho đội trẻ của Afghanistan và thường đăng những bức ảnh đẹp và rất thời trang lên mạng xã hội.

Hôm 19/8, Liên đoàn thể thao của Afghanistan xác nhận, thanh niên 19 tuổi này là một trong những người đã rơi xuống đất tử nạn sau khi cố bám vào càng máy bay sơ tán của Mỹ ở sân bay Kabul.

Sau khuyến nghị từ các nhà hoạt động, nhà báo và các nhóm xã hội dân sự, Facebook đã công bố các biện pháp an ninh mới cho phép người dùng ở Afghanistan nhanh chóng khóa tài khoản của họ.

Facebook, cũng sở hữu các nền tảng mạng xã hội phổ biến khác là WhatsApp và Instagram cho biết, đã thành lập một trung tâm hoạt động đặc biệt "để ứng phó với các mối đe dọa mới".

Nhóm vận động Human Rights First (HRF) của Mỹ đã công bố hỗ trợ giúp người dùng Afghanistan có thể xóa lịch sử kỹ thuật số.

Raman Chima, từ nhóm vận động quyền kỹ thuật số Access Now, cũng cảnh báo các nội dung trực tuyến tương đối trần tục có thể khiến Taliban nổi giận và trả thù.

"Họ (những người dùng mạng xã hội) có thể bị trừng phạt, bị buộc tội là kẻ ngoại đạo hoặc phi Hồi giáo theo quan điểm của không chỉ Taliban mà còn các nhóm cực đoan tôn giáo khác ở Afghanistan", ông cảnh báo.