Nga rút ra bài học xương máu gì sau chiến dịch “Mạng nhện” của Ukraine?

Cuộc tấn công quy mô lớn do lực lượng đặc nhiệm Ukraine thực hiện nhằm vào các sân bay quân sự nằm sâu trong lãnh thổ đối phương, phá hủy một số máy bay ném bom chiến lược hôm 1/6, chắc chắn đã trở thành "chương đen tối nhất" trong lịch sử lực lượng Không quân chiến lược Nga. Vậy Moscow có thể rút ra bài học gì, và nên hành động gì tiếp theo?

Kiev hưởng lợi gì từ chiến dịch “Mạng nhện”?

Vào ngày 1/6, máy bay không người lái FPV của Ukraine, được cất giấu trong các container xe tải chở hàng dân dụng, đã tấn công các sân bay quân sự của Nga ở Dyagilevo, Olenya, Ivanovo và Belaya một cách táo bạo và hiệu quả, trong một chiến dịch có mật danh "Mạng nhện”, do Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) thực hiện.

Thông tin về số lượng máy bay bị phá hủy khác nhau, nhưng có video về cuộc không kích và hình ảnh vệ tinh của các sân bay sau cuộc không kích, xác nhận việc phá hủy ít nhất một số máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS và máy bay ném bom siêu thanh tầm xa Tu-22M3. Chiến dịch được đánh giá là rất thành công, khiến Nga phải “choáng váng”.

Tuy nhiên, Kiev sẽ hưởng lợi gì từ chiến dịch "Mạng nhện" và nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tiến trình tiếp theo của cuộc xung đột Nga - Ukraine?

Dù Moscow “đau đớn” về những gì đã xảy ra vào ngày 1/6 vừa qua, nhưng cần phải thừa nhận rằng, việc họ mất một số máy bay chiến lược, sẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc xung đột Nga - Ukraine, vì đây là một cuộc xung đột vũ trang quy mô lớn bằng vũ khí thông thường, nơi kết quả sẽ được quyết định bởi lực lượng lục quân trên bộ.

Thực tế, Không quân tầm xa thuộc Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga (VKS) được sử dụng tích cực ở giai đoạn đầu giao tranh, khi Moscow chưa có nhiều vũ khí tiến công tầm xa rẻ tiền. Do đó, họ phải huy động các máy bay ném bom chiến lược, tấn công các mục tiêu của Ukraine bằng tên lửa hành trình tầm xa đắt tiền.

Nhưng sau khi Nga có được công nghệ sản xuất hàng loạt UAV tấn công tự sát Geran-2, gánh nặng chính trong các cuộc tập kích đường không đã được giao cho loại UAV rẻ tiền này và tên lửa đạn đạo chiến thuật phóng từ mặt đất như Iskander, dùng để tấn công các mục tiêu theo kiểu phẫu thuật, gần như sát với thời gian thực.

Vì vậy, những chiếc máy bay ném bom chiến lược chỉ được VKS sử dụng trong các chiến dịch tấn công đường không lớn vào Ukraine còn nhiệm vụ chính của chúng vẫn là đảm nhiệm các cuộc tấn công hạt nhân.

Khách quan mà nói, thành công của chiến dịch "Mạng nhện" đã chứng minh Kiev có thể biến "bộ ba hạt nhân (gồm tên lửa xuyên lục địa, tàu ngầm hạt nhân và máy bay ném bom chiến lược)" của Nga thành "bộ đôi". Hơn nữa, đây không phải là cuộc tấn công hiệu quả đầu tiên của Ukraine vào các sân bay phía sau của Không quân tầm xa thuộc VKS.

Nga rút ra kinh nghiệm gì qua chiến dịch “Mạng nhện” của Ukraine?

Dù tốt hay xấu thì phía Ukraine là lực lượng tiên phong mở "chiếc hộp Pandora" trong sử dụng máy bay không người lái FPV, không chỉ ở chiến trường mà còn ở phía sau hậu phương của đối thủ. Và điều này có nghĩa là an ninh của Nga sẽ không bao giờ còn yên bình như cũ.

Hiện cơ quan an ninh Nga sơ bộ kết luận, số UAV tự sát trong chiến dịch "Mạng nhện", đã được lắp ráp và giao cho người nhận ở thành phố Chelyabinsk, và thậm chí địa chỉ cụ thể của nhà kho nơi công việc này diễn ra, cũng đã được xác định.

Chelyabinsk là thành phố trung tâm của vùng nam Ural với dân số hơn 1 triệu người, nơi có các văn phòng của tất cả các cơ quan thực thi pháp luật khu vực và Cơ quan an ninh Nga (FSB) đều nằm gần đó.

Nhưng điều thú vị là SBU đã quyết định tiến hành nhiệm vụ “hết sức bí mật”, ở chính những nơi vừa nguy hiểm vừa khó khăn.

Trên trang Facebook cá nhân, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky viết: “Một chiến dịch đã được tiến hành chống lại các mục tiêu quân sự nằm sâu trong lãnh thổ của đối phương. Tôi xin cảm ơn Cơ quan An ninh, cá nhân Tướng Maluk và tất cả những người tham gia vào chiến dịch".

"Chúng tôi đã chuẩn bị cho chiến dịch này trong hơn một năm rưỡi. Việc lập kế hoạch, tổ chức, tất cả các chi tiết đều được chuẩn bị hoàn hảo. Chúng tôi có thể tự tin nói rằng, đây là một chiến dịch rất độc đáo", nhà lãnh đạo Ukraine nói.

"Điều thú vị nhất, và chúng tôi có thể nói điều này một cách công khai, là "văn phòng" chiến dịch của chúng tôi trên lãnh thổ Nga, nằm ngay cạnh cơ quan FSB. Người của chúng tôi đã hoạt động trên lãnh thổ Nga ở nhiều khu vực khác nhau, trải dài trên 3 múi giờ. Và người của chúng tôi đã rút khỏi lãnh thổ Nga vào đêm trước của chiến dịch, bây giờ họ đã an toàn, bao gồm cả những người đã giúp chúng tôi”, ông Zelensky khẳng định.

Và ở đây có những câu hỏi mà Cơ quan An ninh Nga cần phải giải đáp, đó là những đầu đạn nổ lõm RPG dùng trong chiến dịch Mạng nhện lấy ở đâu để có thể biến sản phẩm dân dụng như UAV cỡ nhỏ thành một vũ khí tấn công nguy hiểm? Mặc dù những chiếc UAV có thể mua dễ dàng trên những trang thương mại điện tử, ngay trên lãnh thổ Nga.

Như Tổng thống Zelensky đã tiết lộ, 117 chiếc UAV FPV được sử dụng trong chiến dịch "Mạng nhện" cần có một số lượng đầu đạn RPG tương ứng. Vậy SBU đã lấy chúng ở đâu, ngay sâu trong hậu phương của Nga?

Nếu họ mang chúng vào từ Ukraine, thì bằng cách nào? SBU chuyển từ Kazakhstan tới nam Ural? Hay họ đánh cắp chúng từ một nhà kho vũ khí nào đó trên lãnh thổ Nga? Hay họ đã mua chúng từ một sĩ quan quân đội Nga biến chất, người đã được hứa hẹn một khoản tiền mặt kha khá và một hộ chiếu châu Âu? Đây là những câu hỏi mà FSB phải giải đáp.

Trong khi đó, những gì đã xảy ra vào ngày 1/6, rất có thể và gần như chắc chắn sẽ được lặp lại ở một nơi nào đó khác ở Nga trong tương lai. Nếu các lực lượng đặc biệt của Ukraine hoạt động tự do như vậy ở hậu phương Nga, thì đâu là sự đảm bảo rằng các cuộc tấn công bằng UAV FPV tiếp theo sẽ không nhằm vào các căn cứ hải quân của các hạm đội Biển Bắc và Thái Bình Dương của Hải quân Nga, nơi neo đậu các tàu ngầm hạt nhân?

Liệu "các đối tác phương Tây" có thể lợi dụng, bằng cách sử dụng bàn tay của người khác để làm suy yếu "bộ ba hạt nhân" của Nga, theo cách tương tự nữa hay không? Và lúc đó có thể không phải là UAV FPV 4 trục, với đầu đạn chống tăng RPG, mà là thứ gì đó lớn hơn và mạnh hơn.

Và liệu có thể loại trừ khả năng những chiếc UAV bốn trục chết người và có tốc độ nhanh hơn cả ô tô này, do các nhân viên SBU điều khiển từ xa, giờ đây sẽ tấn công các quan chức Nga, sĩ quan cấp cao hoặc kỹ sư thiết kế… ở sâu trong hậu phương của Nga hay không?

Một "hộp Pandora" khủng khiếp đã được mở ra, và không có gì đảm bảo rằng các chiến thuật như vậy với các cuộc tấn công bằng UAV FPV sẽ được tái hiện sau đó ở Ukraine, hoặc trên lãnh thổ của các quốc gia ủng hộ Kiev. Ví dụ, với mục đích giảm số lượng máy bay NATO, nhưng điều này không chắc chắn.