Mỹ - Nhật chỉ trích Trung Quốc gây bất ổn, cảnh báo sẵn sàng hành động

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 16/3 đã tới Nhật Bản trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên nhằm củng cố quan hệ đồng minh ở châu Á để đối phó với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Cuộc hội đàm cấp cao được tổ chức theo hình thức "2 + 2" giữa hai Bộ trưởng Mỹ với Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi và Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi tại thủ đô Tokyo.

Trong tuyên bố chung sau hội đàm, các Bộ trưởng đã gửi thông điệp cứng rắn tới Trung Quốc.

"Hành vi của Trung Quốc không phù hợp với trật tự quốc tế hiện hành, tạo ra những thách thức về chính trị, kinh tế, quân sự và công nghệ. Các Bộ trưởng cam kết phản đối hành vi cưỡng ép và gây bất ổn nhằm vào các quốc gia khác trong khu vực", tuyên bố của các Bộ trưởng Mỹ - Nhật cho biết.

Cả hai bên đều bày tỏ "quan ngại sâu sắc về những hành động gây rối gần đây trong khu vực", đề cập trực tiếp đến các hành vi của Trung Quốc.

Các Bộ trưởng chỉ trích hành vi "cưỡng ép và gây hấn" của Trung Quốc trong vấn đề Hong Kong, Đài Loan, Tân Cương, Tây Tạng, đồng thời khẳng định các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông đã "vi phạm luật pháp quốc tế".

"Chúng tôi thống nhất trong tầm nhìn về một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mở và tự do, nơi các quốc gia tuân thủ luật pháp, hợp tác bất kể khi nào có thể và giải quyết những bất đồng một cách hòa bình. Đặc biệt, chúng tôi sẽ ngăn cản nếu cần thiết, khi Trung Quốc sử dụng sự ép buộc hay gây hấn để làm điều họ muốn", tuyên bố chung nhấn mạnh.

Các Bộ trưởng nhất trí rằng mọi hành động đều được xem xét nhằm bảo vệ chủ quyền của Nhật Bản đối với quần đảo Senkaku trên biển Hoa Đông - nơi Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền. Các tàu Trung Quốc đã đi vào khu vực quần đảo Senkaku trong 32 ngày liên tiếp tính đến ngày 16/3.

Ngoại trưởng Motegi nhắc lại mối lo ngại của Nhật Bản đối với luật hải cảnh của Trung Quốc, trong đó cho phép các tàu tuần tra Trung Quốc nổ súng vào các tàu nước ngoài đi vào vùng biển mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền. Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản cảnh báo hoạt động của lực lượng hải cảnh Trung Quốc xung quanh quần đảo Senkaku rõ ràng "vi phạm luật pháp quốc tế".

Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan - nơi Bắc Kinh tiến hành cuộc tập trận quân sự vào tháng 9 năm ngoái. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh mục tiêu của Washington nhằm đảm bảo "duy trì lợi thế cạnh tranh đối với Trung Quốc cũng như bất kỳ nước nào muốn đe dọa Mỹ và đồng minh của Mỹ".

Trước đó, tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia tại hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của nhóm "Bộ Tứ" vào tuần trước đã đề cập tới sự cần thiết của việc "giải quyết những thách thức đối với trật tự hàng hải dựa trên luật lệ tại biển Hoa Đông và Biển Đông", song không nêu đích danh Trung Quốc. Trong khi đó, tuyên bố của các Bộ trưởng hôm qua đã đề cập trực tiếp tới Bắc Kinh.