Lữ đoàn tinh nhuệ Ukraine "thông chốt" Nga bất thành ở Rabotino giờ ra sao?

Ukraine tung các đơn vị mạnh nhất cầm chân Nga ở tây Avdiivka

Các trận đánh quy mô lớn ở phía tây thành phố Avdiivka hiện nay có thể nói đã thu hút rất nhiều sự chú ý. Nếu quân đội Ukraine không thể ngăn được bước tiến của quân Nga tại đây và "câu giờ" để xây dựng tuyến phòng thủ phía sau, rất có thể họ sẽ phải rút lui lớn trước cuộc tấn công ác liệt của quân đội Nga.

Vì vậy, Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine liên tiếp tung lực lượng tinh nhuệ, gồm Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47 và Lữ đoàn xung kích số 3 Azov vào những trận đánh đẫm máu, nhằm ngăn quân Nga tại làng Berdychi, Orlivka và Tonenke.

Tuy nhiên, tình hình chiến sự diễn biến theo chiều hướng không hề thuận lợi cho quân đội Ukraine, khi trên chiến trường, bom lượn có điều khiển của Không quân Nga đã gây nhiều thương vong cho đối phương.

Máy bay tiêm kích bom Su-34 của Nga sử dụng bom dẫn đường để phá hủy các điểm tập trung quân, sở chỉ huy, trận địa pháo binh, súng cối và các trung tâm tiếp tế hậu cần của quân đội Ukraine từ xa, tuy nhiên các hệ thống phòng không dã chiến của Ukraine đành nhìn bất lực. 

Để hỗ trợ lực lượng mặt đất chiến đấu phản công và hạn chế việc ném bom của không quân chiến thuật Nga, phòng không Ukraine đã điều động một tiểu đoàn tên lửa phòng không Patriot ra hướng mặt trận Avdiivka, nhưng đã bị quân đội Nga phá hủy. Kết quả là tình hình của quân đội Ukraine ở mặt trận này càng trở nên tồi tệ hơn.

Đặc biệt Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 47 (Lữ đoàn 47) - được coi là lực lượng tinh nhuệ của quân đội Ukraine đang được triển khai tại làng Berdychi - đã mất ít nhất 4 xe tăng chiến đấu chủ lực M1A1 Abrams quý giá do Mỹ viện trợ và một số lượng lớn quân nhân thương vong.

Tổn thất nặng nề khiến giới chức chỉ huy cấp cao của quân đội Ukraine nghi ngờ khả năng lãnh đạo của các sĩ quan lữ đoàn và đơn vị này một lần nữa thay đổi chỉ huy.

Như vậy, từ khi thành lập vào tháng 2/2023, Lữ đoàn 47 đã có 4 lần thay chỉ huy. Hiện tại trung tá Yatshen đang nắm quyền chỉ huy.

Lữ đoàn chuẩn NATO đầu tiên của Ukraine "thông chốt" bất thành

Lữ đoàn 47 được coi là "nắm đấm thép" của Quân đội Ukraine. Mặc dù mới được thành lập vào đầu năm 2023, nhưng quân số của đơn vị đều được huấn luyện cơ bản và có kinh nghiệm chiến đấu từ các đơn vị khác nhau chuyển về.

Tiền thân của Lữ đoàn 47 là Tiểu đoàn đặc nhiệm 47, được thành lập vào năm 2022, khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng nổ. Số ít cựu chiến binh còn sót lại đã trở thành trụ cột của đơn vị. Cùng với đó, toàn bộ lữ đoàn được cố vấn quân sự NATO huấn luyện theo giáo án chiến thuật của khối và lên phương án chiến đấu trên hệ thống máy tính mô phỏng, đồng thời được trang bị vũ khí tốt nhất.

Khi mới thành lập, tiểu đoàn xe tăng của Lữ đoàn 47 được trang bị hoàn toàn bằng xe tăng Leopard 2 của Đức do phương Tây viện trợ, 3 tiểu đoàn bộ binh cơ giới được trang bị đồng bộ xe bọc thép Bradley, tiểu đoàn hỏa lực được trang bị pháo tự hành M109A6 Paladin của Mỹ.

Một điều đặc biệt nữa là, Trung tá Alexander Sak, 28 tuổi, được bổ nhiệm làm Lữ đoàn trưởng đầu tiên, được truyền thông Ukraine tung hô là lữ trưởng trẻ và tài năng nhất trong lịch sử Quân đội Ukraine.

Tất cả những yếu tố trên khiến lãnh đạo Ukraine kỳ vọng, Lữ đoàn 47 sẽ là nhân tố thay đổi cục diện chiến trường.

Đặc biệt trong chiến dịch đại phản công vào mùa hè năm ngoái, Lữ đoàn 47 được tin tưởng giao nhiệm vụ tiến công trên hướng chủ yếu của chiến dịch, đánh trận mở màn, với nhiệm vụ "thông chốt" qua làng Rabotino.

Trung tá Alexander Sak, Lữ đoàn trưởng là người đã nổi danh trong trận Uglegorsk ở Donetsk vào tháng 6/2022, khi sử dụng nguyên tắc chiến thuật phi tiêu chuẩn, cho gài mìn dày đặc để ngăn bước quân Nga tiến vào và đã thành công dù khi đó đơn vị có quân số ít hơn đối phương nhiều lần.

Còn tại "cửa tử" Rabotino, Trung tá Sak vẫn áp dụng chiến thuật "phi tiêu chuẩn" tương tự trong các trận chiến tại Uglegorsk, nhưng lại rơi vào bẫy mìn của Nga. Rõ ràng, Lữ đoàn 47 được giao nhiệm vụ mở cửa đánh chiếm đầu cầu, nhưng hoàn toàn không trinh sát kỹ các vật cản của Nga.

Kết quả là ngay trong đêm mở màn chiến dịch, do vướng bãi mìn đối phương, lực lượng của Lữ đoàn 47 ùn tắc trước cửa mở, biến thành mục tiêu cho pháo binh và trực thăng vũ trang của Nga, khiến hàng chục xe tăng Leopard 2 và xe bọc thép Bradley bị bắn cháy. Sự kiện này đã gây choáng cho phương Tây.

Sau đó Lữ đoàn 47 tiếp tục gặp vận xui, khiến tổn thất nghiêm trọng, thậm chí có thể nói là nặng nề.

Đơn cử như vào đầu tháng 7/2023, trong một trận đánh, Lữ đoàn điều 1.500 quân và 150 xe tăng, xe thiết giáp nhưng do pháo binh và không quân Nga tập kích quá ác liệt, trong hai giờ chiến đấu, đơn vị tổn thất hơn 350 quân, 30 xe tăng và xe chiến đấu bộ binh.

Đánh giá từ các video được phát tán trên mạng cho thấy, khả năng nắm và vận dụng nguyên tắc chiến thuật của đội ngũ sĩ quan chỉ huy của Lữ đoàn 47 vào chiến đấu là rất thấp. Mặc dù quân số của Lữ đoàn đều được lựa chọn và có kinh nghiệm chiến đấu.

Ví dụ, Lữ đoàn 47 đã được huấn luyện chiến đấu chuyên sâu ở nhiều địa điểm khác nhau trên khắp lãnh thổ Ukraine và châu Âu. Số bộ binh sử dụng xe chiến đấu bộ binh M2A2 Bradley và các vũ khí khác của Mỹ được huấn luyện trực tiếp tại căn cứ của NATO ở Grafenwöhr, Đức.

Theo nhiều nguồn tin, một số sĩ quan và hạ sĩ quan của Ukraine dường như đã "trốn học" tại các cơ sở huấn luyện của NATO. Nếu không, họ đã biết việc cho quân tiến vào bãi mìn, mà không có khả năng rà phá bom mìn, là "hành động tự sát".

Nhưng một số thông tin khác lại cho rằng, Lữ đoàn 47 thiếu phương tiện rà phá bom mìn, nên không thể tiến hành các cuộc hành quân quy mô lớn. Do vậy đã bị quân Nga với hỏa lực vượt trội chế áp trong một khu vực địa hình tương đối hẹp.

Minh chứng cho điều này là sau khi xe tăng đột phá bị hỏa lực Nga phá hủy, có một đoạn video cho thấy các binh sĩ của Lữ đoàn đã nhanh chóng sơ tán, sau đó tập hợp lại tham gia cùng các đơn vị khác và tiếp tục tổ chức chiến đấu.

Liên tiếp thay chỉ huy, Lữ đoàn 47 có đổi vận?

Sau ba tháng chiến đấu không ngừng nghỉ, thiệt hại về quân số của Lữ đoàn 47 đã ở mức 4 con số, khiến Trung tá Oleksandr Sak, Lữ đoàn trưởng bị cách chức. Thay thế ông là Đại tá Oleksandr Pavlii, chỉ huy lữ đoàn phòng vệ quốc gia.

Sau khi thay Lữ trưởng, Lữ đoàn 47 được rút về hậu phương bổ sung quân số, vũ khí và tiếp tục được tung vào mặt trận Avdiivka khi đó đang bị nguy ngập và có nhiều trận đánh ác liệt với quân Nga tại sườn bắc của thành phố.

Đại tá Alexander Pavliy chỉ huy Lữ đoàn 47 cho đến tháng 1. Một vụ bê bối nổ ra sau khi có thông tin tiết lộ rằng, ông đã ra lệnh cho các phân đội súng cối, lính bắn tỉa và xạ thủ bắn nhầm vào các nhóm xung kích của chính đơn vị và gây tổn thất nặng nề.

Kết quả là lữ đoàn bị suy yếu thêm trong các cuộc tấn công bằng chiến thuật biển người, khi không có hỏa lực chi viện. Việc này khiến Đại tá Pavliy được thay thế bởi Trung tá Dmitry Ryumshin, người chỉ huy làm mất xe tăng Abrams của Mỹ.

Chỉ huy lữ đoàn đời thứ 4 là Yan Yatsishen, người trước đây chỉ huy tiểu đoàn 11 của Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 59, một trong những đơn vị Ukraine có số quân nhân chết và mất tích lớn nhất trên mặt trận phía Đông Ukraine.

Đánh giá từ nguồn thông tin mở, hiện có hai tình huống xảy ra trong quân đội Ukraine ở phía tây Avdiivka. Thứ nhất, quân đội Ukraine mất trang bị do Liên Xô sản xuất ít hơn đáng kể trong khi thiệt hại nhiều trang bị của phương Tây hơn trong vài ngày qua. Thứ hai, Lữ đoàn phòng thủ nội địa của Ukraine vốn hoạt động theo hướng này "đột nhiên biến mất".

Điều đó có nghĩa là quân đội Ukraine - phụ thuộc tuyệt đối vào viện trợ quân sự của phương Tây - đang sử dụng và tiêu hao trên quy mô lớn những trang thiết bị viện trợ quân sự có giá trị theo chuẩn NATO và họ đã cạn sạch nguồn vũ khí có từ thời Liên Xô.

Khi viện trợ quân sự của phương Tây cho Ukraine suy yếu dẫn tới Lữ đoàn phòng thủ nội địa của Quân đội Ukraine có khả năng đã bị giải tán, sau đó quân số được bổ sung cho các đơn vị chiến đấu như Lữ đoàn 47. Như vậy những "tổn thất không thể bù đắp" của Quân đội Ukraine không ngừng gia tăng.