EU đề xuất thỏa thuận khoáng sản "đôi bên cùng có lợi" với Ukraine

Ủy viên châu Âu về Thịnh vượng và Chiến lược Công nghiệp Stéphane Séjourné ngày 24/2 tuyên bố rằng ông đã đề xuất một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi về khoáng sản quan trọng của Ukraine với các quan chức nước này trong chuyến thăm Kiev cùng Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen.

Ukraine sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, bao gồm mangan, titan, graphite và lithium. Kho khoáng sản trị giá nghìn tỷ USD này đã trở thành chủ đề của các cuộc đàm phán căng thẳng giữa Kiev và Washington trong thời gian qua.

Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định rằng Washington xứng đáng "lấy lại tiền" sau khi hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến chống Nga. Tuy nhiên, đề xuất của Mỹ về thỏa thuận khoáng sản được cho là "quá khắc nghiệt" và không có lợi cho Ukraine. 

Ông Séjourné cho biết đã đề xuất một thỏa thuận tiềm năng thay thế với các quan chức Ukraine trong chuyến thăm của mình.

"21/30 loại khoáng sản quan trọng mà châu Âu cần có thể được cung cấp bởi Ukraine như một phần của quan hệ đối tác đôi bên cùng có lợi", ông phát biểu sau cuộc gặp diễn ra vào đúng dịp kỷ niệm 3 năm Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine.

"Giá trị gia tăng mà châu Âu mang lại là chúng tôi sẽ không bao giờ yêu cầu một thỏa thuận không đem đến lợi ích cho cả hai bên", ông nói thêm.

Ngày 24/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng ông sẵn sàng gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng "trong tuần này hoặc tuần tới" để ký một thỏa thuận về việc khai thác tài nguyên khoáng sản.

Trước đó cùng ngày, Phó Thủ tướng Ukraine Olha Stefanishyna thông báo rằng các nhà đàm phán Ukraine và Mỹ đang trong giai đoạn cuối của các cuộc thảo luận về thỏa thuận khai thác tài nguyên khoáng sản.

Trong một cuộc họp báo ngày 23/2, ông Zelensky khẳng định rằng bất kỳ thỏa thuận nào với Mỹ về việc khai thác tài nguyên thiên nhiên của Ukraine cũng phải bao gồm các đảm bảo an ninh rõ ràng từ phía Washington.

Hôm 14/2, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal kêu gọi EU kết nạp nước này vào liên minh. Ông lập luận rằng Ukraine sở hữu một số trữ lượng lớn nhất châu Âu về uranium, lithium và titan, nguyên liệu quan trọng mà EU cần để phát triển công nghiệp.

"Chúng tôi sẵn sàng thành lập các liên doanh trong lĩnh vực này, điều chắc chắn sẽ mang lại lợi thế chiến lược cho EU", ông nói.

Ngoài ra, ông Shmyhal cũng đề xuất biến quân đội Ukraine thành nòng cốt của một lực lượng châu Âu thống nhất, viện dẫn mối đe dọa từ Nga với châu lục. 

Ông Shmyhal lập luận rằng việc Ukraine gia nhập EU sẽ mang lại lợi thế chiến lược, giúp tăng cường sức mạnh quân sự cho châu Âu và cung cấp kinh nghiệm chuyên môn mà không quốc gia nào khác có được, đặc biệt là việc sử dụng công nghệ máy bay không người lái trong tác chiến.

"Sự kết hợp giữa tiềm lực tài chính của EU với kinh nghiệm quân sự của Ukraine chính là chìa khóa cho sự hợp tác của chúng ta. Khi gia nhập EU, Ukraine và lực lượng vũ trang của nước này có thể trở thành nòng cốt của một quân đội châu Âu thống nhất, điều mà lục địa này đã thảo luận trong nhiều thập kỷ qua", ông cho hay.