Chiến thuật "trong cương có nhu" của ông Macron khi gặp ông Trump

Tổng thống Macron đã đến Washington với hy vọng thuyết phục Tổng thống Mỹ Donald Trump đứng về phía châu Âu trong các cuộc đàm phán với Nga nhằm chấm dứt chiến sự ở Ukraine. Khi rời Nhà Trắng, ông Macron gọi cuộc gặp này tạo ra một "bước ngoặt" dù ông Trump không đưa ra cam kết nào.

Ông Macron là nhà lãnh đạo châu Âu đầu tiên đến thăm ông Trump kể từ khi ông tái đắc cử, với mục tiêu tận dụng mối quan hệ giữa họ để kêu gọi Tổng thống Mỹ cứng rắn khi đối phó với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Những tuyên bố gần đây của ông Trump, có phần lặp lại lập trường của Nga, cùng kế hoạch đàm phán trực tiếp với Moscow đã khiến các đồng minh châu Âu và các quan chức Ukraine lo lắng.

Sau cuộc gặp hôm 24/2, ông Macron ca ngợi nỗ lực của ông Trump trong nỗ lực đàm phán với Moscow, nhấn mạnh rằng điều này có thể dẫn đến một lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine trong vài tuần tới.

"Nhưng thông điệp của tôi là hãy cẩn trọng vì chúng ta cần một điều gì đó thực chất cho Ukraine. Chúng tôi muốn hòa bình nhanh chóng, nhưng chúng tôi không muốn một thỏa thuận yếu kém", ông nhấn mạnh trong cuộc họp báo chung với Trump.

Ông Macron khẳng định rằng bất kỳ thỏa thuận nào với Nga cũng phải có khả năng được "đánh giá, kiểm chứng và xác minh".

Khi được hỏi tại sao ông Trump tin rằng ông có thể tin tưởng ông Putin trong các cuộc đàm phán về Ukraine, Tổng thống Mỹ trả lời: "Tôi có thể sai, nhưng tôi tin rằng ông ấy muốn đạt được một thỏa thuận".

"Trong cương có nhu"

Theo giới quan sát, trong cuộc gặp ngày 24/2, ông Macron đã thể hiện 2 thái cực rõ ràng, vừa cương lại vừa nhu, trong nỗ lực thuyết phục ông Trump.

Đó là khi ông Macron nhẹ nhàng cố gắng kiểm chứng thông tin khi ông Trump đưa ra quan điểm rằng Ukraine đã hưởng lợi từ sự hỗ trợ của Mỹ trong cuộc chiến chống lại Nga. Giờ đây, theo ông Trump, đã đến lúc Mỹ phải được hoàn trả.

Cuộc gặp có những khoảnh khắc tương đối căng thẳng, khi 2 nhà lãnh đạo ngắt lời nhau.

"Cuộc chiến này đã tiêu tốn của tất cả chúng ta rất nhiều tiền. Và đây là trách nhiệm của Nga, vì Nga là bên tấn công", ông Macron nói.

Ông Trump ngắt lời: "Để các bạn hiểu thì châu Âu đang cho Ukraine vay tiền. Họ sẽ lấy lại tiền của mình".

"Không phải vậy", ông Macron đặt tay nhẹ lên cổ tay ông Trump. "Thẳng thắn mà nói, chúng tôi đã chi trả 60% tổng nỗ lực, chúng tôi đã cung cấp tiền", ông Macron ngắt lời người đồng cấp.

Tuy nhiên, vẫn có những khoảnh khắc ông Macron tìm cách xoa dịu bầu không khí khi nhận thấy sự bất đồng quan điểm với đồng minh hàng đầu của châu Âu.

Ông Macron ca ngợi ông Trump vì khả năng lãnh đạo của ông ấy. Tổng thống Pháp vỗ nhẹ vào lưng ông Trump và mỉm cười khi cả hai hành động như những người bạn cũ bên ngoài Nhà Trắng. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News - kênh truyền hình yêu thích của ông Trump - ông Macron gọi chiến thắng của ông Trump là một "bước ngoặt" và nói rằng sáng kiến hòa bình của ông là một điều "tích cực".

Nhưng ông cũng giữ vững lập trường và khẳng định Nga phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến. Đó là điều mà Washington không còn nhắc tới trong thời gian qua khi Tổng thống Mỹ bắt đầu đàm phán với Nga và đưa ra tối hậu thư cho Ukraine dưới hình thức một "thỏa thuận khai thác khoáng sản quý hiếm".

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu bất kỳ mối quan hệ nào, dù có thiện chí đến đâu như giữa ông Macron và ông Trump, có thể thu hẹp khoảng cách ngày càng lớn giữa Mỹ và châu Âu hay không.

Pháp và Anh đang cố gắng hàn gắn những bất đồng trong liên minh xuyên Đại Tây Dương, vốn đang chịu áp lực lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Họ lập luận rằng sự hỗ trợ của Mỹ đối với quốc phòng châu Âu là một khoản đầu tư hợp lý và cảnh báo rằng ông Trump không thể được đạt được hòa bình bằng cách đơn giản là bỏ rơi Ukraine.

Nhưng ông Trump cũng đổ lỗi cho họ vì đã không giúp đàm phán được một thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga.

"Họ cũng không làm gì để giúp kết thúc cuộc chiến. Xung đột vẫn tiếp diễn, không có cuộc họp nào với Nga, không có gì cả", ông nói.

Mặt khác, ông Macron liên tục nhấn mạnh rằng ông sẽ thúc đẩy việc tăng chi tiêu quốc phòng của Pháp và châu Âu, một trong những yêu cầu kiên quyết nhất của ông Trump.

Ông Macron cũng bày tỏ ủng hộ đối với nỗ lực của ông Trump nhằm đạt được một thỏa thuận tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản quý giá của Ukraine, điều mà ông mô tả là dấu hiệu của "sự tham gia mạnh mẽ của Mỹ". Paris, giống Kiev, coi thỏa thuận này là một cách để đảm bảo Mỹ tiếp tục hỗ trợ chủ quyền của Ukraine trong dài hạn.

Việc ông Trump xoay trục sang một mối quan hệ gần gũi hơn với Nga đã gây ra căng thẳng trong khối phương Tây, điều này thể hiện rõ vào đầu tuần tại Liên hợp quốc khi Mỹ bỏ phiếu chống lại một nghị quyết chung của Liên minh châu Âu và Ukraine lên án Nga nhân kỷ niệm ba năm ngày Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở nước láng giềng. Nghị quyết vẫn được thông qua, với việc Mỹ và Nga cùng bỏ phiếu chống.

Dù đã nỗ lực nhưng ông Macron rời Washington mà không có lời hứa chắc chắn nào về sự hỗ trợ của Mỹ hay bất kỳ thay đổi rõ ràng nào trong lập trường của ông Trump về cuộc chiến ở Ukraine.

Điều đó cho thấy những thay đổi trong chiến lược ngoại giao của Mỹ dưới thời ông Trump, ngay cả với những đồng minh thân thiết nhất của Washington. Cách tiếp cận thực dụng, đặt nước Mỹ lên hàng đầu của ông Trump, đang được thể hiện khá rõ ràng.