Biện pháp nào giúp các tòa nhà Trung Quốc tránh vụ cháy như ở Hong Kong?

Một ngày sau vụ hỏa hoạn tại khu chung cư cao tầng tại Hong Kong, lính cứu hỏa tiếp tục chiến đấu để dập lửa và tìm kiếm những người mất tích. Nhiều người mất tích được cho là bị mắc kẹt trên các tầng trên của tòa nhà.

Đám cháy lớn đã thiêu rụi khu dân cư Wang Fuk Court ở Hong Kong, vốn đã khiến ít nhất 94 người thiệt mạng, làm dấy lên những cuộc thảo luận về khả năng của các công nghệ chữa cháy mới, nhất là trong việc tăng cường năng lực chữa cháy khi xảy ra sự cố.

Điều này đặc biệt cần thiết trong bối cảnh Hong Kong nói riêng và Trung Quốc nói chung đang ngày đô thị hóa với những tòa nhà cao chót vót.

Kể từ năm 2000, Trung Quốc đã xây dựng gần 1.600 tòa nhà chọc trời - chiếm 60% tổng số tòa nhà cao tầng trên toàn thế giới - vượt qua sự bùng nổ nhà cao tầng vào đầu thế kỷ 20 tại Mỹ.

Để giải quyết những thách thức về chữa cháy trong bối cảnh đô thị đông đúc, các nhà nghiên cứu và lính cứu hỏa tại Trung Quốc đã và đang phát triển và áp dụng các công nghệ mới được thiết kế để chịu được nhiệt độ cao, định vị đám cháy và tiếp cận các tầng cao.

Phòng ngừa là quan trọng nhất

Tuy nhiên, các kỹ sư an toàn phòng cháy chữa cháy và các nhà khoa học về cháy nổ nhấn mạnh, công tác phòng ngừa mới là quan trọng nhất. 

Họ lưu ý rằng, vụ hỏa hoạn lần này ở Hong Kong đã vượt quá khả năng can thiệp của con người và công nghệ hiện tại. Họ cũng chỉ ra những hạn chế về mặt vật lý khi sử dụng xe cứu hỏa cỡ lớn trên những con phố chật hẹp của thành phố.

"Điều tôi muốn nhấn mạnh là không có kỹ thuật nào trên thế giới có thể dập tắt được hỏa hoạn ở các tòa nhà cao tầng", ông Huang Xinyan, Phó giáo sư tại Đại học Bách khoa Hong Kong (PolyU) kiêm phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khả năng phục hồi đô thị thông minh và chữa cháy, cho biết.

Ông Huang cho hay trong 2 thập niên qua, không có vụ cháy mặt tiền các tòa nhà cao tầng nào được dập tắt bằng các hoạt động chữa cháy mà chỉ chấm dứt khi nhiên liệu cháy cạn kiệt.

“Tôi nghĩ đã đến lúc ngừng chỉ trích chiến lược chữa cháy. Bởi vì về cơ bản, nó vượt quá sức người, vượt quá công nghệ hiện tại của chúng ta”, ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng điều quan trọng hơn là cần tập trung vào việc đánh giá nơi bùng phát đám cháy và tại sao nó lan nhanh như vậy.

Ông Asif Usmani, giáo sư chủ nhiệm khoa khoa học xây dựng và kỹ thuật an toàn phòng cháy chữa cháy tại PolyU, cho hay, tại các khu vực đông đúc với mật độ dân số cao và các tòa nhà cao tầng, việc chữa cháy gặp nhiều thách thức do lực lượng ứng cứu gặp khó khăn trong việc tiếp cận đám cháy, và thiết bị sử dụng từ bên ngoài chỉ có thể tiếp cận được một khoảng cách nhất định.

Chuyên gia Usmani lưu ý, các tòa nhà trong vụ cháy ở Hong Kong lần này đang được cải tạo và việc sử dụng giàn giáo tre cùng các vật liệu khác có khả năng gây cháy to hơn và khiến lửa lan lên trên.

Ông Usmani cùng các cộng sự nghiên cứu tại PolyU và các tổ chức khác đã thực hiện một dự án nghiên cứu mang tên SureFire trong 6 năm qua, nhằm giải quyết những thách thức liên quan đến công tác chữa cháy tại đô thị đông đúc. Tại các thành phố lớn trên khắp Trung Quốc, bao gồm Thâm Quyến (tỉnh Quảng Đông) và Thành Đô (tỉnh Tứ Xuyên), nhóm của ông đã thử nghiệm sử dụng các thiết bị công nghệ cao để chữa cháy trong các tòa nhà cao tầng.

Trong đó có việc sử dụng UAV mang theo chất chữa cháy, robot và thiết bị hình ảnh nhiệt để tìm kiếm cứu nạn, và chữa cháy trên cao và sử dụng xe thang có khả năng tiếp cận các tầng cao hơn.

Hiện tại xe thang nâng cao tới 101m hoặc 33 tầng, do Bronto Skylift có trụ sở tại Phần Lan thiết kế, đã được triển khai tại một số thành phố, bao gồm cả Thâm Quyến, giáp ranh với Hong Kong. Theo Hongkong Skytech International Trade, nhà phân phối xe thang nâng tại Trung Quốc đại lục, xe có thể phun nước với tốc độ 3.800 lít/phút.

Vào tháng 12/2024, các xe cứu hỏa đã được triển khai tại Thâm Quyến để dập tắt đám cháy bùng phát từ tầng 28 của một tòa nhà và lan sang các tầng lân cận.

Chuyên gia kỹ thuật phòng cháy chữa cháy Luo Mingchun, Phó giáo sư thỉnh giảng tại PolyU, cho biết thang cứu hỏa tại Hong Kong chỉ dài chưa đến 60m, khiến việc chữa cháy trong các tòa nhà cao tầng từ bên ngoài trở nên "khó khăn, nếu không muốn nói là bất khả thi".

Ông Luo chỉ ra những hạn chế về không gian ở các thành phố đông đúc như Hồng Kông, nơi đường phố rất hẹp. "Việc chữa cháy trong đám cháy như thế này là bất khả thi. Vì vậy, điều quan trọng nhất là phải làm sao để tránh những trường hợp cực đoan như thế này”, ông nói.

Hoàn thiện giải pháp dùng UAV chữa cháy 

Theo CTV News, nhiều thành phố lớn khác trên thế giới đã triển khai sử dụng xe tải Bronto Skylift bao gồm Toronto, Canada. Tại Thâm Quyến, lính cứu hỏa cũng đã triển khai UAV có dây trong một cuộc diễn tập chữa cháy.

Được làm bằng sợi carbon và chứa tải trọng 350kg, những UAV này có thể phun bọt hoặc nước lên đến 30m. Chúng có thể hoạt động ở độ cao hơn 200m và hoạt động liên tục với nguồn cung cấp năng lượng và chất lỏng có dây, báo cáo cho biết.

Năm 2020, công ty UAV EHang có trụ sở tại Quảng Châu đã ra mắt 216F, một phiên bản hàng đầu được thiết kế đặc biệt cho việc chữa cháy nhà cao tầng. Với độ cao tối đa 600m, nó có thể mang theo tới 150 lít bọt chữa cháy và 6 quả bom chữa cháy trong một chuyến bay duy nhất.

Phó giáo sư Jiang Liming tại khoa Kỹ thuật Môi trường Xây dựng và Năng lượng của PolyU cho hay, nhóm của ông đã tham gia phát triển các giải pháp chữa cháy bằng UAV, có thể được sử dụng để đưa nước lên các tầng cao hơn.

"Tuy nhiên, hiện tại các giải pháp này vẫn chưa hoàn thiện. Chúng ta không thể triển khai trực tiếp những chiếc UAV này đến hiện trường vụ cháy. Chúng ta cần phải nỗ lực hơn nữa trong quá trình phát triển", Liming nói.

Các nhà nghiên cứu đang phát triển các công nghệ hỗ trợ chữa cháy trong các tình huống khác, bao gồm cả robot cho nhà kho và nhà máy. Tuy nhiên, những robot này không thể được sử dụng ở các tòa nhà cao tầng vì chúng không thể leo cầu thang.

Theo dự án SureFire, Usmani cho biết họ đã cố gắng phát triển một phương pháp để dự đoán đám cháy sẽ lây lan như thế nào và dự báo các rủi ro sắp xảy ra để giúp cảnh báo lính cứu hỏa. Nhóm nghiên cứu đã làm việc với Sở Cứu hỏa Hong Kong tại cơ sở thử nghiệm phòng cháy chữa cháy của sở để phát triển công nghệ này và họ hy vọng có thể áp dụng nghiên cứu này vào thực tiễn.

Chuyên gia Huang lưu ý rằng Hong Kong đang làm tốt về an toàn phòng cháy chữa cháy, nhưng trường hợp như vụ cháy lần này là trường hợp “ngoại lệ”.

Ông cho biết nếu chính quyền quyết định phá dỡ cụm tòa nhà Wang Fuk Court và xây dựng lại, họ có thể lắp đặt công nghệ chữa cháy thông minh mới nhất, bao gồm các cảm biến và thậm chí cả hệ thống song sinh kỹ thuật số để giám sát tòa nhà.

"Khi đó, bất kỳ nguy cơ cháy nổ nào cũng sẽ được xác định rất nhanh chóng, và lính cứu hỏa bên ngoài sẽ có thêm thông tin về đám cháy bên trong tòa nhà để có thể chuẩn bị tốt hơn", ông nói.