Dân sinh
FicaAnh - Pháp tranh cãi việc tịch thu 350 tỷ USD tài sản đóng băng của Nga
(Dân trí) - Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phản đối đề xuất tịch thu tiền đóng băng của Nga vì lo ngại sẽ vi phạm nguyên tắc miễn trừ của các tài sản nước ngoài.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: AFP).
Bất đồng quan điểm
Căng thẳng đã nổi lên giữa Pháp và Anh liên quan tới việc liệu có nên tịch thu 350 tỷ USD tiền đóng băng trong các tài khoản của Nga rồi sau đó chuyển cho Mỹ để mua các thiết bị quốc phòng nhằm tạo động lực ràng buộc Washington hơn nữa vào sứ mệnh bảo vệ châu Âu hay không.
Việc Anh muốn tịch thu số tiền đóng băng của Nga đã xuất hiện từ lâu nhưng vài tuần gần đây London công khai quan điểm này với tần suất nhiều hơn và có sự hậu thuẫn của cả quan chức cấp cao như Bộ trưởng Ngoại giao David Lammy. Đề xuất này cũng nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Tuy nhiên, đồng tình với Ngân hàng Trung ương châu Âu và Đức, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phản đối động thái đó vì lo ngại sẽ vi phạm nguyên tắc miễn trừ của các tài sản nước ngoài. Hành động này vô tình sẽ ngăn cản các khoản đầu tư vào khu vực đồng euro từ các quốc gia như Ả rập Xê út và Trung Quốc.
Tuần trước, phát biểu trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Macron cho biết: "Chúng ta có 250 tỷ USD tiền tài sản đóng băng của Nga ở châu Âu nhưng nó không thuộc về chúng ta, và vì vậy chúng bị đóng băng. Nếu một ngày nào đó chúng ta đạt được thỏa thuận với Nga và họ sẵn sàng chuyển giao thì thật tốt".
Kêu gọi châu Âu cần chấm dứt sự lệ thuộc vào vũ khí Mỹ cho nhiệm vụ phòng thủ, Tổng thống Macron cũng tỏ ra miễn cưỡng tịch thu tài sản đóng băng của Nga đưa cho Mỹ để nước này tăng cường ngành công nghiệp quốc phòng, trái ngược với việc đẩy mạnh khả năng cho châu Âu trong việc bảo vệ Ukraine.
Khi còn giữ chức Ngoại trưởng Anh, ông David Cameron đã nhiều lần ủng hộ việc tịch thu tài sản Nga với lập luận, trên thực tế, chẳng có mấy khác biệt vì Anh đã cam kết không trả lại Moscow cho tới khi nào Nga bồi thường chiến tranh cho Ukraine.
Hiện giữa Anh và Pháp đang nảy sinh mâu thuẫn về số tài sản đóng băng này, cho dù hai nước đã nhất trí cùng nhau đứng ra điều phối việc thành lập một "liên minh ý chí" giúp chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine.
Trong nội bộ EU, Cộng hòa Séc, Estonia và Ba Lan là những nước ủng hộ mạnh mẽ nhất việc tịch thu tài sản đóng băng của Nga và không chỉ sử dụng tiền lãi để bảo đảm cho các khoản vay giúp Ukraine.
Thủ tướng Anh Keir Starmer phát biểu với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khi chủ trì Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu tại Lancaster House ở London ngày 2/3 (Ảnh: AFP).
"Nhân tố" Donald Trump
Vấn đề càng trở nên cấp thiết khi châu Âu đang phải tìm cách không để Tổng thống Donald Trump rút toàn bộ sự ủng hộ của Mỹ với Ukraine. Cả Anh và Pháp đều nói rằng, một số dạng thức đảm bảo an ninh từ Mỹ là điều cần thiết khi triển khai bất cứ lực lượng gìn giữ hòa bình nào tới Ukraine.
Tại hội nghị thượng đỉnh tổ chức trong tuần này, Liên minh châu Âu sẽ thảo luận về việc nới lỏng các quy định về chi tiêu quốc phòng.
Đề xuất dùng một phần lớn tài sản của Nga đưa cho các công ty quốc phòng Mỹ sử dụng được nhìn nhận như động thái thuyết phục ông Trump thay đổi lập trường.
Những bất đồng về tính khả thi của đề xuất này có gốc rễ từ những ý kiến trái chiều về việc liệu ông Trump có chấp nhận hay không và liệu nó có làm tổn hại tới nhu cầu xây dựng một ngành công nghiệp quốc phòng của châu Âu độc lập với Mỹ.
Kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine nổ ra, Pháp đã bày tỏ thất vọng các quốc gia châu Âu chỉ đặt hàng có 22% thiết bị quân sự của họ từ châu Âu còn phần lớn vẫn mua của Mỹ.
Tổng thống Macron muốn tập trung vận động tăng chi tiêu quốc phòng nội khối NATO lên 3,5%, lấy từ nhiều nguồn khác nhau như các quỹ gắn kết châu Âu chưa sử dụng, trái phiếu quốc phòng chung hoặc tăng chi tiêu quốc phòng ở mỗi nước.
Trong cuộc phỏng vấn cuối tuần qua với Le Figaro, ông Macron thừa nhận châu Âu phải mất một thập niên mới có thể tự chủ hoàn toàn về quốc phòng.
Cam kết duy trì liên minh xuyên Đại Tây Dương đã được Anh nhấn mạnh khi nước này cho rằng cần phải khôi phục thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine, và có thể theo những điều khoản có lợi cho Mỹ. London đưa ra quan điểm này nhằm mục đích "lấy lòng" ông Trump sau vụ khẩu chiến với Tổng thống Zelensky ở Nhà Trắng hôm 28/2 vừa qua.
Những tranh cãi kéo dài gần 2 năm ở Anh nói riêng và châu Âu nói chung về tính hợp pháp cũng như liệu đó có phải là sự khôn ngoan hay không khi tịch thu các tài sản nhà nước Nga, dường như đã có lối thoát khi cựu Thủ tướng Anh Rishi Sunak lập luận rằng các thách thức pháp lý có thể được giải quyết.
Viết trên Economist, ông Sunak lập luận: "Việc Nga hành động quân sự ở Ukraine đã vi phạm nguyên tắc bình đẳng chủ quyền, rằng tất cả các quốc gia phải có nghĩa vụ tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các quốc gia khác, nên khái niệm này khó có thể được viện dẫn trong việc tịch thu tài sản".
Theo ước tính, khoảng 240 tỷ USD tiền tài sản đóng băng của Nga đang nằm ở EU, từ 28 - 30 tỷ USD ở Anh và số còn lại là ở những nơi khác.
Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Anh Peter Ricketts cho rằng Pháp và Anh có thể tránh được những căng thẳng bằng cách trao tài sản đó cho Ukraine. Ông lập luận, nếu Anh và EU đồng ý huy động được một quỹ lên tới 100 tỷ Bảng Anh bằng cách sử dụng các tài sản đóng băng của Nga thì Ukraine có thể dùng để mua vũ khí từ cả các nhà cung cấp châu Âu và Mỹ, tức hai bên cùng thắng.
