3 nỗi lo lớn nhất của Ukraine trên chiến tuyến

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong tuần này tiếp tục kêu gọi Mỹ cung cấp tên lửa tầm xa Tomahawk với lập luận loại vũ khí này có thể giúp gây sức ép buộc Nga ngồi vào bàn đàm phán. Tuy nhiên, thực tế, binh sĩ Ukraine cần nhiều hơn nữa ngoài Tomahawk.

Giữa làn sóng tập kích không ngừng của Nga và tình trạng thiếu hụt trang thiết bị trầm trọng, các binh sĩ Ukraine ở tiền tuyến đang phải chiến đấu trong điều kiện khắc nghiệt, nơi một chiếc xe, một máy bay không người lái (UAV) hay một người lính đều có thể quyết định sự sống còn của cả đơn vị.

Hồi tháng 9, khi lái xe một mình rời khỏi Pokrovsk, thành phố đang bị lực lượng Nga bao vây một phần, Ihor, chỉ huy một đại đội thuộc Lữ đoàn Thủy quân lục chiến số 36 của Ukraine, đã bị 3 máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) của Nga tấn công liên tiếp.

Chiếc đầu tiên xé nát phần mui xe, chiếc thứ hai đánh vào bánh sau, còn chiếc thứ ba phá hỏng khoang động cơ, khiến xe của anh dừng hẳn. Bị buộc phải rời xe, Ihor đi bộ hơn 3km trước khi được đồng đội cứu.

Thiếu xe - “vấn đề sống còn”

Đơn vị của Ihor hiện chỉ còn 2 chiếc xe có thể hoạt động, sau khi 3 chiếc khác bị hư hại bởi UAV hoặc đường sá bị cày nát ở vùng Donbass, miền Đông Ukraine. Một đại đội bộ binh thường có từ 50 đến 70 người, và mỗi xe chỉ có “tuổi thọ” 1-2 tuần, anh nói.

Họ không có xe bọc thép, vì chúng là mục tiêu hàng đầu của Nga và thường bị phá hủy nhanh chóng. Ngay cả những xe bọc thép của Mỹ như MaxxPro hay của Thổ Nhĩ Kỳ như Kirpi cũng khó thoát FPV vì cồng kềnh, chạy chậm và phát ra tiếng ồn lớn.

Với UAV tấn công tầm xa tới 20km, vùng “xám”, nơi không an toàn nhưng cũng chưa hoàn toàn là tiền tuyến, đã mở rộng tới 5km tính từ chiến tuyến, khiến hoạt động hậu cần bị tê liệt. Các đơn vị phải tự góp tiền sửa xe, vì quyên góp công khai ngày càng khó do xung đột kéo dài và lượng ủng hộ từ dân chúng giảm mạnh.

“Lý tưởng là có 5 xe hoạt động cùng lúc, để khi một chiếc bị phá, chiếc khác có thể hỗ trợ ngay mà không làm tê liệt toàn đơn vị”, Ihor nói.

Chỉ huy Anton của Lữ đoàn Tấn công số 59 cũng xác nhận “hầu như không còn xe” để chở kíp xe tăng ra vị trí. Trong khi đó, binh sĩ Dmytro thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 63 cho biết xe thường xuyên bị phá hỏng hoặc bắn trúng, khiến mỗi đại đội chỉ còn chiếc xe duy nhất làm cả nhiệm vụ vận chuyển người, vũ khí và lương thực.

Theo Vladyslav Urubkov, giám đốc bộ phận quân sự của quỹ Come Back Alive, điều này khiến việc chiến đấu trở nên cực kỳ khó khăn với các binh sĩ Ukraine.

“Nếu xe đã lên tiền tuyến để chở người, thì nó không thể cùng lúc mang đồ tiếp tế. Đây là vấn đề sống còn, không chỉ là thiếu tiện nghi”, ông nói.

Thiếu UAV - mắt xích công nghệ bị đứt gãy

Không chỉ xe, UAV cũng là tài sản quý hiếm. Illia, chỉ huy trung đội chống UAV của Lữ đoàn Dù 80 đóng tại Sumy, tiết lộ: “Chúng tôi thiếu mọi thứ, từ UAV đến nhân lực”.

Đơn vị của anh chỉ có thể quan sát trong phạm vi 5km, do thiếu UAV trinh sát tầm xa. Illia nói họ cần nhiều gấp 10 lần số lượng UAV hiện có, nhưng nguồn cung từ Bộ Quốc phòng không thể đáp ứng, buộc binh sĩ phải tự quyên góp để mua thiết bị.

Một số đơn vị tinh nhuệ hơn như Lực lượng Hệ thống Không người lái hay Lữ đoàn Dù 82 có đủ UAV, nhưng sự phân bổ không đồng đều khiến phần lớn bộ binh vẫn “mù mắt” trước đối phương.

Theo ông Dmytro Zhmaylo, giám đốc điều hành Trung tâm Hợp tác và An ninh Ukraine, quân đội nước này hiện sử dụng khoảng 9.000 UAV mỗi ngày, và 85% thiệt hại gây ra cho Nga đến từ các cuộc tập kích bằng UAV. Tuy nhiên, với tuổi trung bình của binh sĩ khoảng 40 tuổi, việc thiếu người điều khiển UAV là vấn đề ngày càng nghiêm trọng.

Thiếu người - khoảng trống không thể bù đắp

Các chuyên gia quân sự Ukraine nhận định nguồn nhân lực mới là điểm yếu nghiêm trọng nhất. Dù Kiev đang huy động khoảng 30.000 người mỗi tháng, chỉ 1/3 trong số đó đủ điều kiện ra chiến trường. Gần một nửa là những người từng bỏ vị trí được đưa trở lại đơn vị.

Serhiy Hrabskyi, đại tá về hưu kiêm chuyên gia quân sự, cho rằng điều thiếu nhất hiện nay là lực lượng dự bị được huấn luyện bài bản.

Trong khi đó, các lữ đoàn kỳ cựu, từng chịu tổn thất nặng ở các điểm nóng, hiếm khi nhận được quân bổ sung, còn trung tâm huấn luyện thì thiếu thiết bị cơ bản, đến mức phải dùng đá thay lựu đạn giả để tập ném.

Theo Bohdan Danyliv, trưởng bộ phận quân sự của Quỹ Serhiy Prytula, tình hình đã vượt qua mức thiếu thốn vật chất:

“Giờ không chỉ là vấn đề về trang bị. Chúng tôi thiếu người, thiếu sự phối hợp, và thiếu liên lạc giữa các cấp”, ông nói.

Trong khi Nga tăng quân đều đặn mỗi tháng, vượt qua tổn thất ở tiền tuyến, Ukraine đang đối mặt nguy cơ kiệt quệ, cả về người lẫn phương tiện. Và như lời chỉ huy Ihor: “Xe chỉ sống được một tháng. Nhưng con người, nếu không có xe, còn sống được bao lâu?”