Tiết kiệm để “gom góp dựng cơ đồ”
Tiết kiệm hiểu một cách đơn giản là sử dụng hoặc tiêu dùng tiền bạc, tài sản một cách hợp lý, có hiệu quả. Tiết kiệm đối nghịch với lãng phí.
Đất nước muốn có nhiều nguồn lực để đầu tư, để phát triển thì phải tiết kiệm, gia đình muốn ấm no thì phải tiết kiệm, ai ai cũng cần tiết kiệm, công việc gì cũng có thể tiết kiệm. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở phạm vi quốc gia đòi hỏi sự quyết liệt mạnh mẽ, không ngừng nghỉ, đồng thời rất cần sự kiên trì, nhẫn nại để thay đổi nhận thức, thói quen và hành vi của mỗi con người dù là trong khu vực công hay khu vực tư. Tiết kiệm phải trở thành văn hóa được thực hành hàng ngày, hàng giờ trong toàn xã hội.
Với cơ quan nhà nước, đó là đề cao trách nhiệm trong việc sử dụng tiền bạc, tài sản công, bỏ ngay tư tưởng tiêu xài “của chùa” hay cha chung không ai khóc. Mỗi đồng tiền là mồ hôi nước mắt của nhân dân, mỗi mảnh đất, công trình là thành quả của sự cố gắng, chắt chiu từ nhiều thế hệ, từ cái thời khốn khó mà ông cha đã phải “Dọn tí phân rơi, nhặt từng ngọn lá / Mỗi hòn than, mẩu sắt, cân ngô / Ta nâng niu gom góp dựng cơ đồ!”. Những giá trị đó cần được gìn giữ phát huy để đất nước phát triển nhanh chóng hơn nữa.

Dự án đường nối Lê Đức Thọ - Phạm Hùng (quận Nam Từ Liêm) dài hơn 1,1km, tổng mức đầu tư 300 tỷ đồng sau gần 8 năm vẫn chưa hoàn thành (Ảnh minh họa: DT )
Trong hoạt động công quyền, đạo đức người cán bộ, đảng viên phải thể hiện ngay trong từng hành động cụ thể, trước mỗi công việc hãy luôn tự hỏi công việc này có cần hay không cần, có lợi hay không có lợi cho đất nước, cho nhân dân. Từ chuyện xây dựng trụ sở, mua sắm tài sản đến những chuyến đi khảo sát nghiên cứu trong và ngoài nước, đến tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, những cuộc họp, giao lưu, gặp gỡ… Khi bắt tay vào việc thì luôn suy nghĩ làm thế nào tốt nhất, nhanh nhất, đỡ tốn kém nhất về sức lực, thời gian, tiền bạc cho ngân sách? Làm thế nào để đạt được hiệu quả cao nhất.
Tiết kiệm phải trở thành chuẩn mực đạo đức của mỗi người. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn:
“Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông
Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc
Người có bốn đức: Cần, kiệm, liêm, chính
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một phương thì không thành đất
Thiếu một đức thì không thành người”.
Pháp luật đã đưa ra khái niệm rất rõ ràng: Tiết kiệm là việc giảm bớt hao phí trong sử dụng vốn, tài sản, lao động, thời gian lao động và tài nguyên nhưng vẫn đạt được mục tiêu đã định. Đối với việc quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, vốn nhà nước, tài sản nhà nước, lao động, thời gian lao động trong khu vực nhà nước và tài nguyên ở những lĩnh vực đã có định mức, tiêu chuẩn, chế độ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành thì tiết kiệm là việc sử dụng ở mức thấp hơn định mức, tiêu chuẩn, chế độ nhưng vẫn đạt được mục tiêu đã định hoặc sử dụng đúng định mức, tiêu chuẩn, chế độ nhưng đạt cao hơn mục tiêu đã định.
Như vậy khi khái niệm đã rõ thì vấn đề là ở chỗ thái độ trách nhiệm và ý thức của mỗi người trong mỗi công việc. Thực hành tiết kiệm đồng thời phải kiên quyết đấu tranh chống những biểu hiện của lãng phí, ngăn chặn mọi hành vi phung phí tiền bạc, ngân sách nhà nước, sử dụng tài sản công không đúng mục đích hoặc không có hiệu quả.
Trong khi thực hiện chức trách nhiệm vụ quản lý, người công chức phải tận dụng thời gian để hoàn thành sớm nhất công việc, nhất là những công việc liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, các thủ tục trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp. Đây chính là góp phần tiết kiệm cho người dân và doanh nghiệp. Mọi sự trì trệ, thiếu trách nhiệm sẽ gây ra lãng phí, sẽ cản trở sự phát triển. Mới đây bà Kiều Mai Liên, Tổng Giám đốc Vinamilk, gửi gắm kiến nghị cần có cơ chế giải quyết vướng mắc cho doanh nghiệp nhanh chóng, cụ thể và minh bạch về thời gian: “Đối với doanh nghiệp, nhiều khi có cơ hội thì có thể đi nhanh trước 5 - 10 năm, còn nếu mất cơ hội thì phải chậm mất 50 năm. Bà cho rằng, các cơ quan quản lý cần đề ra thời gian, có thể trong vòng 7 ngày, 15 ngày, hoặc bao nhiêu cũng được nhưng phải có thời gian nhất định… để giải quyết vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp. "Nếu giải quyết được những điều đó, sẽ giống như luồng nước, nghẹt chỗ nào thì sẽ đứng im, còn nếu được khơi thông thì sẽ phát triển”, bà Liên nói.
Trong công việc thì cần coi trọng hiệu quả, tránh phô trương hình thức, phải đi sâu đi sát kiểm tra, thúc đẩy hoàn thành nhanh chóng công việc, tránh bệnh bàn giấy, quan liêu. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng phê bình nghiêm khắc: “Cán bộ lãnh đạo chỉ lo khai hội và thảo nghị quyết, đánh điện và gửi chỉ thị, sau đó, thì họ không biết gì đến những nghị quyết đó đã thực hành đến đâu, có những sự khó khăn trở ngại gì, dân chúng có ra sức tham gia hay không. Họ quên mất kiểm tra. Đó là một sai lầm rất to. Vì thế mà “đầy túi quần thông cáo, đầy túi áo chỉ thị” công việc vẫn không chạy”.
Khác với việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong khu vực nhà nước, ngoài xã hội nhiều khi sự lãng phí có cả nguồn gốc văn hóa sâu xa, từ thói quen, tập quán không còn phù hợp với văn hóa hiện nay, nhất là trong sinh hoạt hàng ngày. Sự lãng phí có thể đến từ chuyện hơn thua, con gà tức nhau tiếng gáy dẫn đến đua đòi, sĩ diện cái nhà phải to hơn người khác, cái xe phải đắt tiền để khoe mẽ, trưng diện…
Lãng phí cũng có thể đến từ sự sai lệch chuẩn mực, sự khiếm khuyết trong hiểu biết của con người về văn hóa, về tâm linh. Vì vậy thực hành tiết kiệm, chống lãng phí cần phải trở thành một trào lưu văn hóa, trở thành một chuẩn mực đạo đức xã hội, phải từng bước từ bỏ quan niệm rằng sự sang trọng, lịch sự gắn với “mâm cao cỗ đầy”, sự vui vẻ phải là ngập tràn bia rượu, người thành đạt phải gắn với hàng hiệu xe sang… Những nghi lễ trong việc cưới, việc tang… cũng cần gọn gàng, trang trọng, ý nghĩa mà tiết kiệm.
Trong bài viết mới đây về thực hành tiết kiệm, Tổng Bí thư Tô Lâm đã kêu gọi đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành "tự giác", "tự nguyện", "cơm ăn nước uống, áo mặc hàng ngày". Nghiên cứu phát động và duy trì thường niên "Ngày toàn dân thực hành tiết kiệm" để thúc đẩy, lan tỏa phong trào toàn xã hội nêu cao ý thức thực hành tiết kiệm…
Đây thực sự là một trong những quốc sách hàng đầu mà mỗi cán bộ, đảng viên và mọi người dân trong xã hội cần nhận thức sâu sắc, thực hiện hàng ngày, hàng giờ vì một tương lai giàu mạnh của đất nước, vì sự ấm no hạnh phúc của muôn dân.
Tác giả: TS Đinh Văn Minh, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Thanh tra Chính phủ) là cán bộ đã có hơn 34 năm công tác trong ngành Thanh tra; trong đó 16 năm làm công tác nghiên cứu khoa học, từng giữ chức Viện trưởng Viện chiến lược và khoa học thanh tra; thời gian còn lại ông gắn bó với công tác pháp chế, tham gia quá trình soạn thảo Luật Phòng chống tham nhũng và các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức.
Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!