Nhân Xuân Son trở lại, nói tiếp chuyện tuyển thủ nhập tịch

Đội tuyển bóng đá Việt Nam đã tập trung trở lại, sẵn sàng cho trận gặp Lào trong khuôn khổ vòng loại Asian Cup vào ngày 19/11. Gương mặt thu hút sự chú ý nhiều nhất chính là Nguyễn Xuân Son – chàng tiền đạo nhập tịch từng tạo nên “cơn sốt” khi góp công trong chiến tích vô địch Đông Nam Á 2023 của Đội tuyển Việt Nam.

Sau gần 2 năm dưỡng thương, Xuân Son trở lại mang đến cảm hứng mới nơi đội tuyển. Và cũng trong 2 năm qua, xu hướng nhập tịch cầu thủ của các đội tuyển trong khu vực đã trở thành đề tài “nóng” trên công luận.

Bóng đá Việt Nam: Kiên định với lối đi đã chọn

Tôi còn nhớ nhiều người đã buồn, thậm chí “sốc” khi chứng kiến đội tuyển Việt Nam (ĐTVN), với vị thế nhà đương kim vô địch Đông Nam Á, thất thủ 0-4 trước đội tuyển Malaysia gồm “toàn Tây” ở lượt đi vòng loại Asian Cup. Một trận thua mà mọi nhà chuyên môn đều thừa nhận là “chúng ta không có cửa”, khi Malaysia phiên bản mới quá mạnh, gồm đa số là các ngoại binh chất lượng cao, đang thi đấu cho các câu lạc bộ ở Nam Mỹ và châu Âu.

Nhiều người hoang mang: Chúng ta có nên làm như họ (nhập tịch một cách ồ ạt để mau chóng “lột xác đội tuyển”?), hay tiếp tục con đường đã chọn - tập trung cải thiện hệ thống giải quốc gia, bổ sung lực lượng cho đội tuyển bằng các cầu thủ Việt kiều giỏi hoặc “đan xen” một vài cầu thủ nhập tịch mà thôi?

Trên thực tế, bóng đá Việt Nam đã rất nỗ lực để cải thiện chất lượng của đội tuyển quốc gia theo phương thức tổng hợp nhiều giải pháp nhằm duy trì sự phát triển một cách bền vững, trong đó cội nguồn sức mạnh phải bắt đầu từ chính hệ thống các câu lạc bộ (với hệ thống đào tạo trẻ tốt và các đội Một chất lượng ở giải vô địch quốc gia hoặc hạng Nhất). Một số cầu thủ Việt kiều trước khi được góp mặt ở đội tuyển, đều trải qua thử thách tại các câu lạc bộ ở đấu trường V.League (như các thủ môn Đặng Văn Lâm hay Nguyễn Filip).

Trong bối cảnh Indonesia ồ ạt nhập tịch hoặc chiêu mộ các cầu thủ “gốc Indo” từ khắp thế giới, cùng lúc Thái Lan và một số đội tuyển khác cũng bắt đầu theo xu thế này thì đương nhiên đội tuyển Việt Nam cũng không thể ngoảnh mặt làm ngơ với những cầu thủ giỏi “gốc ngoại”. Thế là Nguyễn Xuân Son – tức Rafaelson, cầu thủ sinh ra và lớn lên tại Brazil – xuất hiện như một “cơn gió mát lành”.

Trước khi trở thành tuyển thủ Việt Nam, Xuân Son đã có đủ 5 năm sinh sống, chơi bóng tại mảnh đất mà anh xem như quê hương thứ 2 của mình. Tiếc thay, chấn thương quá nặng đã khiến Son mất một quãng thời gian không thể tập luyện và thi đấu tới gần 2 năm…

Vậy nên, khi chứng kiến Malaysia hoàn toàn “lột xác”, bản thân tôi cũng nghĩ như nhiều người, rằng nếu có Xuân Son, chưa chắc đội tuyển Việt Nam thua đậm Malaysia, thậm chí “nếu thêm 1-2 vị trí nhập tịch giỏi như Son”, thì chưa biết phần thắng thuộc về đội nào. Từ một góc nhìn khác, khi ấy tôi cũng đã tự hỏi: Làm sao Malaysia có thể bất ngờ có được cả một đội tuyển mới, với nhiều cầu thủ chất lượng cỡ ấy (liệu có khuất tất gì không)? Cứ cho là họ nhập tịch đúng luật, thì đội tuyển ấy có thật sự đại diện cho sức mạnh của cả nền bóng đá (ngay lúc đó dư luận Malaysia cũng bức xúc khi nhiều cầu thủ nội khá giỏi bị mất cơ hội cống hiến cho đội tuyển, qua đó cũng mất đi động lực quan trọng đối với các cầu thủ trẻ).

Trong một bài viết khi ấy, tôi đã chia sẻ quan điểm tương tự của lãnh đạo Liên đoàn Bóng đá Việt Nam: Dù thế nào chúng ta cũng sẽ không chọn cách làm như họ (nhập tịch ồ ạt) mà vẫn sẽ kiên định với lối đi đã chọn, hướng tới những giá trị thật và tương lai phát triển bóng đá bền vững!

Vững bước tiến về phía trước

Cách đây 5 tháng, bóng đá Malaysia đã phải đón nhận một cú sốc lớn khi Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) công bố những bằng chứng cho thấy Liên đoàn bóng đá nước này (FAM) đã gian dối khi khai man hồ sơ để hợp thức hóa nhập tịch với 7 cầu thủ từng góp mặt trong các trận đấu với Việt Nam và Nepal ở vòng loại Asian Cup. Hóa ra, tất cả đều giả mạo nơi sinh của ông/bà tại Malaysia (trong khi thực chất theo điều tra của FIFA là tại Brazil, Colombia, Argentina hay Tây Ban Nha).

FIFA đã phạt FAM số tiền 350.000 franc Thụy Sĩ, còn 7 cầu thủ mỗi người bị phạt 2.000 franc Thụy Sĩ và bị cấm tham gia mọi hoạt động bóng đá trong 12 tháng.

Trong lúc giới truyền thông và người hâm mộ Malaysia bình luận ngược xuôi, trong đó không ít ý kiến bày tỏ sự xấu hổ, thì người hâm mộ Việt Nam đặt vấn đề: Liệu AFC sẽ phải đưa ra mức kỷ luật xử Malaysia thua 0-3 trong các trận đấu với Việt Nam (thay vì thắng 4-0) và Nepal, đồng nghĩa với việc đội tuyển Việt Nam, còn nguyên cơ hội vươn lên dẫn đầu bảng để hướng tới vòng chung kết Asian Cup hay không?

Tất nhiên là lãnh đạo FAM không thừa nhận và kháng cáo. Còn Tổng thư ký Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC, trụ sở đặt tại Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia) - một người Malaysia (như nhiều thành viên khác của AFC cũng mang quốc tịch Malaysia) - thì dè dặt: “Nếu đúng thế thì sẽ có án kỷ luật thích đáng, nhưng cần phải chờ xác nhận…”.

Mới đây nhất, Ban giải quyết khiếu nại của FIFA đã chính thức bác bỏ kháng cáo của FAM, tái khẳng định sai phạm liên quan 7 cầu thủ trên và giữ nguyên mức án phạt. Có lẽ việc AFC chính thức công bố kỷ luật cũng chỉ còn là chuyện thời gian.

Cũng trong thời gian qua, đội tuyển Indonesia – từng tuyên bố “không màng ASEAN Cup” (khi chứng kiến đội tuyển Việt Nam dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Kim Sang-sik giành chức vô địch) để tập trung hiện thực hóa “giấc mơ World Cup 2026”. Không chỉ có dàn tinh binh nhập tịch, Indonesia còn mời về tên tuổi lừng lẫy một thời – Patrick Kluivert (Hà Lan) – làm huấn luyện viên để đưa đội tuyển nước này giành tấm vé dự World Cup.

Nhưng cuối cùng, niềm tin của người hâm mộ “xứ sở vạn đảo” đã sụp đổ khi đội tuyển Indonesia dù tiến bộ (với đa số cầu thủ nhập tịch), song vẫn chưa đủ sức cạnh tranh một trong 8 suất chính thức của châu Á để đến với vòng chung kết World Cup năm sau. Tan vỡ “giấc mơ”, Kluivert cũng đã từ chức.

Sau cú sốc trên, hẳn các “chiến lược gia” của bóng đá Indonesia sẽ phải nghiêm túc nhìn nhận lại cách làm của mình, bởi cùng với sự mạnh lên của đội tuyển nước này là sự trầm lắng của hệ thống giải vô địch quốc gia nội địa!

Trò chuyện với tôi bên lề Hội nghị Bộ trưởng thể thao ASEAN mới đây tại Hà Nội, một đại diện Ủy ban Olympic Indonesia cho biết: “Chúng tôi bất đắc dĩ phải chọn cách nhập tịch ngoại binh ồ ạt, tất nhiên là tuân thủ quy định FIFA, vì giải trong nước xảy ra nhiều vụ tiêu cực quá, chất lượng nội binh thật sự yếu kém, trong khi áp lực thành tích lại quá cao…”. Vâng, chính các giới chức thể thao và bóng đá Indonesia cũng nhận thấy sự bất cập trong cách làm của mình, nhưng cần có thời gian để tái cơ cấu cả hệ thống bóng đá đỉnh cao.

Bài học của Malaysia, Indonesia, cũng tựa như Singapore hay Philippines trước đây (từng nhập tịch nhiều ngoại binh, nhưng cả nền bóng đá lại sa sút) còn nóng hổi!

Đội tuyển bóng đá Việt Nam trong đợt tập trung này, ngoài sự trở lại của Xuân Son, còn chào đón ít nhất 2 tân binh trẻ tuổi (hậu vệ Khổng Minh Gia Bảo và tiền đạo Nguyễn Trần Việt Cường) đều mới được phát hiện từ các câu lạc bộ. Hậu vệ Cao Pendant Quang Vinh (Việt kiều Pháp) hay thủ môn Đặng Văn Lâm (Việt kiều Nga) cũng tiếp tục có tên. Hơi tiếc trung vệ Đỗ Hoàng Hên – tức Hendrio, cầu thủ “gốc Brazil” đã có hơn 5 năm sinh sống và thi đấu tại Việt Nam, người từng bày tỏ niềm hạnh phúc và tự hào khi được nhập quốc tịch Việt Nam - tạm chưa được triệu tập đợt này.

Mọi thứ đều vẫn ở phía trước, và chúng ta có thể mừng với những sự tiến bộ của cả các đội tuyển trẻ từ U17 tới U22 (chuẩn bị tham dự SEA Games 33 vào tháng tới) trong thời gian qua, bởi bóng đá Việt Nam vẫn đang đi đúng lộ trình đã chọn.

Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!