Món khoái khẩu của người Việt tiềm ẩn ký sinh trùng nguy hiểm cho gan

Theo BSCK II Nguyễn Nguyên Huyền, Trưởng khoa Khám bệnh cơ sở Kim Chung, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội), người Việt có nhiều thói quen ăn uống chưa khoa học khiến gan bị tổn thương.

Trong đó, lạm dụng rượu bia vẫn là tác nhân hàng đầu tàn phá lá gan. Tuy nhiên, còn nhiều thủ phạm gây hại cho gan khác tiềm ẩn trong những đồ ăn, thức uống mà chúng ta chưa thực sự nhận thức đúng về sự nguy hiểm.

"Điển hình, có thể kể đến sở thích ăn đồ sống, tái của nhiều người Việt, đặc biệt là dân nhậu. Các món ăn này hoàn toàn có thể chứa sán lá gan lớn và nhỏ. Đây là ký sinh trùng có thể trực tiếp gây tổn thương cho gan", BS Huyền cho hay.

Đáng chú ý, theo BS Huyền, các bệnh nhân nhiễm sán lá gan nhỏ chủ yếu do ăn cá, ốc chứa ấu trùng sán lá gan nhỏ chưa được nấu chín, điển hình như món gỏi cá. Sau khi ăn, ấu trùng sán lá gan nhỏ sẽ vào dạ dày, xuống tá tràng rồi theo đường mật lên gan. Tại đây, ấu trùng sẽ phát triển thành sán lá gan trưởng thành ký sinh và gây bệnh.

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, ở Việt Nam đã xác định bệnh sán lá gan nhỏ ở ít nhất 21 tỉnh/thành phố. Tỷ lệ nhiễm tùy theo từng vùng, có nơi tỷ lệ nhiễm cao từ 15-37% như Ninh Bình, Nam Định, Phú Yên và Bình Định.

Đáng chú ý, những địa phương có tỷ lệ nhiễm sán lá gan nhỏ cao hầu như đều có chung đặc điểm là có phong tục ăn gỏi cá, các món chế biến từ cá sống hoặc chưa chín hoàn toàn.

BS Huyền phân tích về sự nguy hiểm của sán lá gan nhỏ: "Trong quá trình ký sinh, sán lá gan nhỏ có thể gây những tổn thương nghiêm trọng như: tắc mật, xơ cứng ống dẫn mật. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sán lá gan nhỏ có thể tiến triển đến xơ gan, áp xe gan, ung thư đường mật. Đây là những bệnh lý có nguy cơ tử vong cao".

Cũng theo chuyên gia này, một đặc điểm rất nguy hiểm khác của bệnh sán lá gan nhỏ chính là khó phát hiện ở giai đoạn sớm, vì triệu chứng cảnh báo mờ nhạt, dễ nhầm lẫn với bệnh khác.

"Trong trường hợp nhiễm ít sán, bệnh thường tiến triển thầm lặng, gần như không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt. Khi nhiễm sán với số lượng nhiều, người bệnh có thể thấy rõ các triệu chứng cảnh báo như: đau tức vùng gan (vùng hạ sườn phải); ậm ạch, khó tiêu, kém ăn, thường có rối loạn tiêu hóa; đôi khi có sạm da, vàng da, thiếu máu; có thể có dấu hiệu gan to hay xơ gan tùy mức độ và thời gian mắc bệnh", BS Huyền phân tích.

Để phòng ngừa bệnh sán lá gan nhỏ, theo BS Huyền trước hết cần tuân thủ các nguyên tắc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, quan trọng là ăn chín, uống sôi. Thói quen này không chỉ giúp bảo vệ chúng ta khỏi sán lá gan, mà còn nhiều mầm bệnh nguy hiểm khác.

Bên cạnh đó, khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ kể trên, cần đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám, từ đó có biện pháp điều trị bệnh kịp thời.