Bộ Công Thương đề nghị thoái hết vốn Nhà nước khỏi Sabeco và Habeco

(Dân trí) - Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) hôm nay (10/5) vừa có công văn gửi tân Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh; Hội đồng quản trị Tổng công ty CP Bia Rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) và Tổng công ty Bia Rượu nước giải khát Hà Nội (Habeco) kiến nghị hai doanh nghiệp này thực hiện niêm yết và thoái toàn bộ vốn Nhà nước.

Đề nghị nhanh chóng niêm yết và thoái toàn vốn nhà nước khỏi Sabeco, Habeco

Ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch VAFI
Ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch VAFI

Tại văn bản này, Phó Chủ tịch VAFI - ông Nguyễn Hoàng Hải cho rằng, có một số tồn tại lớn về công tác quản lý vốn nhà nước tại Sabeco và Habeco, nơi mà Bộ Công thương đang đại diện tới gần 90% và 82% vốn điều lệ.

Theo đó, Sabeco và Habeco thực hiện việc cổ phần hóa được hơn 8 năm. Trong đề án cổ phần hóa của Sabeco và Habeco đều nói rõ việc cổ phần hóa gắn với việc niêm yết theo chủ trương của Nhà nước nhưng theo VAFI, các doanh nghiệp này đã nhiều lần tìm cách trốn tránh việc niêm yết.

Bên cạnh đó, VAFI cũng nhận xét, nếu đối chiếu qui định và nhiều chủ trương chính sách của Chính phủ, kể cả các nghị quyết đại hội cổ đông tại 2 doanh nghiệp này về thực hiện niêm yết thì những người quản lý vốn trực tiếp và gián tiếp tại Sabeco và Habeco đã không thực hiện chủ trương của Chính phủ, không hoàn thành nhiệm vụ mà Nhà nước giao phó.

"Người quản lý vốn nhà nước gián tiếp và trực tiếp tại Sabeco và Habeco là những ai? Là Thứ trưởng được giao quản lý vốn nhà nước tại Sabeco, Habeco, là cán bộ lãnh đạo tại vụ tổ chức, Ban đổi mới doanh nghiệp tại Bộ Công thương, là thành viên HĐQT được giao nhiệm vụ quản lý vốn" - ông Hải truy vấn.

Theo qui định hiện hành, những lãnh đạo này được giao nhiệm vụ quản lý vốn nhà nước và phải thực hiện những quyết sách lớn của chính phủ chứ không có quyền từ chối thực hiện những quyết sách đó vì họ không sở hữu vốn.

Đặt câu hỏi "tại sao lại có tình trạng cố tình trốn tránh niêm yết và không thực hiện nhiệm vụ mà nhà nước giao phó tại Sabeco và Habeco?", ông Hải đưa ra một loạt những nghi vấn: Những người quản lý vốn không thích sự minh bạch? Do lợi ích cục bộ? Có đúng vậy không khi đông đảo nhà đầu tư thấy rằng Bộ Công Thương cử cán bộ kinh doanh thua lỗ hàng trăm tỷ từ một doanh nghiệp khác về làm thành viên HĐQT và cán bộ nòng cốt trong Ban điều hành tại Sabeco?

Ông Hải cũng tỏ ra băn khoăn về việc bổ nhiệm Chủ tịch HĐQT tại Sabeco trong nhiều nhiệm kỳ: Chủ tịch HĐQT theo đúng nghĩa phải là linh hồn của doanh nghiệp, phải rất giỏi về quản trị doanh nghiệp, phải có nhiều thành tích về quản trị doanh nghiệp và phải có uy tín cao trong doanh nghiệp, thế nhưng Bộ Công thương lại cử Vụ trưởng về làm Chủ tịch mà những vị này trước đó không một ngày làm tại doanh nghiệp?

Phó Chủ tịch VAFI đánh giá, những việc như trốn tránh niêm yết, cử người không đủ năng lực làm người quản lý vốn nhà nước hay lợi ích cục bộ... làm yếu kém công tác quản trị doanh nghiệp và làm giảm giá trị doanh nghiệp, tệ hại hơn là đẩy dần doanh nghiệp vào tình trạng kinh doanh kém hiệu quả, kinh doanh thua lỗ.

Sau hơn 8 năm cổ phần hóa, Sabeco và Habeco tăng trưởng rất chậm mặc dù tiềm năng phát triển là rất lớn.
Sau hơn 8 năm cổ phần hóa, Sabeco và Habeco tăng trưởng rất chậm mặc dù tiềm năng phát triển là rất lớn.

"Mong tân Bộ trưởng nói ít làm nhiều, không chung chung"

Ông Hải cũng đưa ra một so sánh rằng, cách đây hơn 10 năm, Sabeco là doanh nghiệp lớn hơn nhiều so với Vinamilk, lợi nhuận Sabeco cao gần gấp đôi Vinamilk. Thế nhưng nay, lợi nhuận Vinamilk cao gần gấp 3 lần Sabeco. Sau hơn 8 năm cổ phần hóa, Sabeco và Habeco tăng trưởng rất chậm mặc dù tiềm năng phát triển là rất lớn.

VAFI cho rằng, Bộ Công Thương cần nhanh chóng đề nghị Chính phủ cho phép bán toàn bộ vốn nhà nước tại Sabeco và Habeco theo hình thức đấu giá công khai tại Sở giao dịch chứng khoán. Đấu toàn bộ cổ phần nhà nước tại 1 lần đấu giá nhằm gia tăng tối đa giá trị tại Sabeco và Habeco. Không áp dụng việc mua bán thỏa thuận nhằm tránh tiêu cực, đồng thời tạo sân chơi cho nhiều nhà đầu tư lớn tham gia cạnh tranh giá.

Hiệp hội này ước tính, số tiền thu được dự tính trên 3 tỷ USD, đủ tiền để tiến hành ngay việc xây dựng tuyến đường sắt số 3, số 4 tại Thủ đô Hà Nội.

VAFI cho rằng, hồi tháng 10/2015 Thủ tướng Chính phủ đã chỉ thị cho SCIC thoái toàn bộ vốn nhà nước tại 10 doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả như Vinamilk , FPT, nhựa Tiền Phong, nhựa Bình Minh, Bảo hiểm Bảo Minh….Như vậy chủ trương Chính phủ đã rõ và việc bán toàn bộ cổ phần Nhà nước tại Sabeco và Habeco là vấn đề không còn bàn cãi, đòi hỏi Bộ Công Thương phải chủ động hơn, năng động hơn, tích cực hơn.

Tại công văn này, VAFI cũng gửi gắm thông điệp: "Mong tân Bộ trưởng sẽ là Bộ trưởng hành động, nói ít làm nhiều nhưng phải hiệu quả, không chung chung, không nói mục đích ý nghĩa mà phải luôn có giải pháp thiết thực".

"Bộ Công Thương vẫn còn nhiều doanh nghiệp Nhà nước hơn tất cả các bộ ngành địa phương nhưng trong hơn 5 năm qua phong trào cổ phần hóa đi xuống và có thể nói là không có nỗ lực thực hiện, lãnh đạo Bộ cũng không mấy quan tâm đến đổi mới doanh nghiệp" - VAFI nhận xét.

"Liệu tân Bộ trưởng có giải quyết nhanh việc này hay lại như người tiền nhiệm là không quan tâm?" - phía VAFI đặt câu hỏi, đồng thời cho biết, để giải quyết những vấn đề tồn tại của Sabeco và Habeco thì chỉ cần "người quản lý vốn nào không thực hiện hay chậm trễ tìm cách trì hoãn thì cách chức ngay lập tức", phải có phương châm hành động như vậy thì bộ máy mới vận hành nhanh được.

Bích Diệp