Tháp Chăm nghìn năm tuổi, di tích đặc biệt chưa hết ngập nước
(Dân trí) - Tình trạng nước biển xâm thực, gây ngập úng tại tháp Chăm nghìn năm tuổi, công trình được xem là di tích đặc biệt ở thành phố Huế, đến nay chưa chấm dứt.
Theo ghi nhận của phóng viên Dân trí, đến nay, đơn vị quản lý di tích tháp Chăm Phú Diên, thuộc địa bàn xã Phú Vinh, thành phố Huế, vẫn duy trì một máy bơm để hút nước ra khỏi di tích.
Tháp Phú Diên được các nhà nghiên cứu đánh giá là một trường hợp đặc biệt, có giá trị lớn về mặt lịch sử, văn hóa và là hình mẫu để nghiên cứu kiến trúc đền, tháp Chăm Pa ở giai đoạn sớm. Việc bị ngập lụt kéo dài có thể gây nguy hiểm, ảnh hưởng đến tuổi thọ công trình.

Ông Nguyễn Trương, bảo vệ tháp Phú Diên nổ máy bơm hút nước để chống ngập di tích (Ảnh: Vi Thảo).
Ông Nguyễn Trương, bảo vệ khu di tích, cho biết lượng nước khổng lồ gây ngập úng nặng cho công trình cách đây hơn một tuần đã được bơm hút cạn. Tuy nhiên, nước biển tiếp tục rò rỉ vào, gây ngập liên tục với mức độ thấp hơn.
Theo ông Trương, trước đây, tháp Chăm Phú Diên cũng từng xảy ra ngập úng khi có mưa lớn, nhưng chỉ 2-3 ngày là khô ráo. Đây là lần đầu tiên tình trạng này kéo dài và liên tục như vậy.
Ông Trương được giao nhiệm vụ thường xuyên kiểm tra, khi phát hiện nước dâng cao, cách nhau khoảng 3 tiếng phải nổ máy để bơm hút nước ra ngoài.
Là người dân địa phương, ông Trương cho rằng nguyên nhân dẫn đến việc di tích bị ngập liên tục là do triều cường đợt này khá cực đoan, dâng cao kéo dài. Bên cạnh đó, bờ biển khu vực tháp Phú Diên đã bị sạt lở nặng, nước dễ xâm thực hơn.

Bờ biển khu vực tháp Phú Diên ngày càng bị xâm thực nặng, ảnh hưởng đến công trình và các khu dân cư (Ảnh: Vi Thảo).
Như Dân trí đã đưa tin, do ảnh hưởng của đợt mưa lớn vừa qua, di tích tháp Chăm Phú Diên, xã Phú Vinh, bị ngập lụt kéo dài.
Ông Hoàng Hải Minh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Huế đã nghiêm khắc phê bình đơn vị quản lý và chính quyền địa phương do chậm triển khai phương án xử lý.
Theo Bảo tàng Lịch sử thành phố Huế, tháp Chăm cổ nêu trên được phát hiện vào tháng 4/2001. Khi mới phát hiện, tháp nằm sâu 5-7m dưới đồi cát, thấp hơn mực nước biển 3-4m và cách mép nước 120m.
Sau khi phát hiện, cơ quan chức năng đã xây dựng khu vực bảo vệ di tích với các ô bê tông kiên cố. Tháp cổ cũng được bảo tồn trong một nhà kính nhằm hạn chế tác động từ môi trường tự nhiên.

Tháp Chăm hơn một nghìn năm tuổi từng bị ngập lụt nặng (Ảnh: Vi Thảo).
Cuối năm 2001, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã ra quyết định xếp hạng tháp Phú Diên là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia.
Năm 2022, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục “Tháp Phú Diên - tháp Chăm cổ chìm sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên tại Việt Nam”. Cùng năm, Liên minh Kỷ lục Thế giới tiếp tục ghi nhận kỷ lục “Tháp Chăm cổ bằng gạch chìm sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên trên thế giới”.
Trong một tài liệu khoa học, Tiến sĩ Nguyễn Văn Quảng, Phó Trưởng khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế mô tả, tháp Phú Diên đến nay là công trình đền - tháp duy nhất của Chăm Pa được phát hiện xây dựng ngay bên bờ biển.
Do nằm ở vùng cồn cát, kết cấu địa chất yếu, thường xuyên chịu tác động của hiện tượng xô lệch, ngoài việc xử lý móng tháp bằng cát, sỏi, đất sét đầm chặt, ở mặt giáp biển, người xưa còn xây dựng một bức tường bao che kiên cố. Kè được đóng cọc gỗ sâu vào lòng cát, đắp đất sét vững chắc, có khả năng chống lún cho kiến trúc và chống sự xói lở của sóng biển.










