Từ vụ Futabuslines chạy thiếu hàng trăm chuyến, TPHCM giám sát buýt ra sao?

Với việc hành khách đi xe buýt quan tâm nhất đến chất lượng dịch vụ và tính ổn định, đúng giờ của tuyến xe... Công ty Cổ phần Xe khách Phương Trang (Futabuslines) đã ít nhiều gây thất vọng khi có 16 tuyến buýt chạy thiếu chuyến trong 15 ngày đầu tháng 8.

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, ông V.Đ.T., cán bộ điều hành lâu năm tại một hợp tác xã vận tải xe buýt ở TPHCM, cho biết, với công cụ giám sát hành trình, hãng xe hầu như không thể "qua mặt" được nhà chức trách khi chạy thiếu chuyến.

"Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM có một quy trình chặt chẽ để kiểm soát việc chạy đủ chuyến của từng tuyến xe, đồng thời có đủ chế tài xử lý hãng xe tự ý cắt chuyến", ông T. chia sẻ.

Theo kinh nghiệm của vị cán bộ điều hành, trong trường hợp phát hiện tuyến xe buýt chạy thiếu chuyến, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM sẽ gửi văn bản yêu cầu đơn vị khai thác giải trình.

Sau khi giải trình, doanh nghiệp vận hành có thể không bị xử phạt trong vài trường hợp, như xe đón khách muộn do ùn tắc giao thông, đường bị ngập hoặc các lý do khách quan, bất khả kháng.

Trường hợp xe hỏng giữa đường cũng có thể được coi là lý do khách quan. Tuy nhiên, hãng xe chưa chắc thoát án phạt.

"Nếu hãng có ngay xe dự phòng xuất bến để thay thế chiếc xe hỏng thì sẽ không bị lỗi thiếu chuyến. Trường hợp không xuất được xe dự phòng, hãng sẽ bị phạt 2 lỗi là thiếu chuyến và không chuẩn bị xe dự phòng", ông T. chia sẻ.

Với lý do "không chuẩn bị đủ xe" như của Futabuslines, ông T. cho rằng hãng xe khó thoát được chế tài. Việc chuẩn bị đủ phương tiện để phục vụ là trách nhiệm của hãng, thậm chí còn là cam kết của hãng từ bước đấu thầu.

Hiện, mức phạt cho mỗi chuyến xe bị thiếu thường khoảng vài trăm nghìn đồng, tương đương khoản tiền chi trả trợ giá của thành phố, nếu chuyến xe đó được thực hiện.

"Về phía hãng xe, vấn đề không chỉ là nộp phạt cho xong. Khi đã bị nhà chức trách yêu cầu chấn chỉnh tình trạng chạy thiếu chuyến mà vẫn không thực hiện, hãng có thể bị tước quyền khai thác tuyến do vi phạm hợp đồng", ông T. chia sẻ.

Hơn 2 tháng trước, khi kết quả đấu thầu 37 tuyến xe buýt tại TPHCM chưa được công bố, Thạc sĩ Vũ Anh Tuấn, chuyên gia giao thông công cộng tại Đại học Giao thông Vận tải, đã chia sẻ với báo Dân trí về việc quản lý chất lượng xe buýt sau đấu thầu.

"Không phải chọn được nhà thầu là xong, mà phải kiểm soát được họ trong cả quá trình thực hiện hợp đồng dịch vụ. Cơ quan quản lý cần có những cơ chế, công cụ như phạt tiền vi phạm hợp đồng hoặc cấm đấu thầu có thời hạn", vị chuyên gia khẳng định.