Chính phủ giải trình việc "mức chiết khấu với sách giáo khoa" quá cao

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, giải trình một số vấn đề cần lưu ý qua giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông.

Trước đó, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ đánh giá tác động, mức độ ảnh hưởng của mức chiết khấu trong chi phí phát hành sách giáo khoa lên giá sách giáo khoa hiện nay.

 "Mức chiết khấu đối với sách giáo khoa, sách tham khảo hiện nay là quá cao", theo đánh giá của Đoàn giám sát.

Xây dựng giá trần để giảm giá sách giáo khoa

Giải trình vấn đề này, Chính phủ cho biết Bộ Tài chính (Cục Quản lý giá) là cơ quan chủ trì tiếp nhận, rà soát văn bản kê khai giá sách giáo khoa để phục vụ công tác bình ổn giá, quản lý Nhà nước về giá cũng như công tác kiểm tra, thanh tra.

Các Nhà xuất bản tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính đúng đắn, phù hợp của phương án giá sách giáo khoa đã kê khai với Bộ Tài chính.

Với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, theo văn bản kê khai giá của đơn vị này với Bộ Tài chính, mức chiết khấu phát hành sách giáo khoa từ năm 2020 là: 23% cho sách giáo khoa lớp 1, lớp 2 và lớp 6; 22,5% cho sách giáo khoa lớp 3, lớp 7 và lớp 10. Còn sách giáo khoa lớp 4, 8 và 11 có mức chiết khấu 21%.

Chính phủ nhận định mức chiết khấu này có tác động đáng kể đến giá sách giáo khoa.

Vì vậy, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng mức giá trần để tăng cường quản lý của Nhà nước đối với giá sách giáo khoa.

"Đây là giải pháp quản lý giá sách giáo khoa, giảm mức chiết khấu phát hành sách giáo khoa", theo đánh giá của Chính phủ.

Cũng liên quan đến vấn đề sách giáo khoa, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc Bộ Giáo dục và Đào tạo không tổ chức biên soạn được một bộ sách giáo khoa theo quy định của Nghị quyết số 88 của Quốc hội, đã ảnh hưởng tới trách nhiệm Nhà nước trong triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Đoàn giám sát đề nghị tiếp tục giao Bộ Giáo dục Đào tạo biên soạn một bộ sách giáo khoa, sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước.

Nêu ý kiến giải trình, Chính phủ cho rằng việc Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa sẽ làm hạn chế xã hội hóa, gây ra sự cạnh tranh bất bình đẳng, gây sự tốn kém cho xã hội.

Theo báo cáo của Chính phủ, trong 4 năm thực hiện xã hội hóa, cả nước có 6 nhà xuất bản và 3 tổ chức có đủ điều kiện tham gia tổ chức biên soạn sách giáo khoa, góp phần tiết kiệm ngân sách Nhà nước.

Để hỗ trợ sách giáo khoa với học sinh thuộc các hộ nghèo, các vùng sâu xa, miền núi, hải đảo, Chính phủ cho biết, đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu xem xét đề xuất chính sách giảm giá, không thu tiền sách giáo khoa.

Nhiều nơi chưa thể đáp ứng "một chương trình, nhiều sách giáo khoa"

Về ý kiến đề nghị đánh giá chủ trương "một chương trình, nhiều sách giáo khoa; có thể thực hiện việc áp dụng cùng lúc nhiều bộ sách giáo khoa cho từng môn học ở cùng một cơ sở giáo dục hay không…", Chính phủ nêu quan điểm chương trình là thống nhất, sách giáo khoa là học liệu.

"Nhiều sách giáo khoa góp phần làm phong phú nguồn học liệu để giáo viên và học sinh được tiếp cận", báo cáo giải trình của Chính phủ nêu.

Chính phủ cho rằng mỗi môn học, giáo viên và học sinh có thể sử dụng cùng lúc nhiều bộ sách giáo khoa. Tuy nhiên, cùng một yêu cầu cần đạt quy định trong Chương trình giáo dục phổ thông, các sách giáo khoa có cách tiếp cận khác nhau, sử dụng học liệu khác nhau, để hướng dẫn học sinh học tập cùng một thời điểm với nội dung trên nhiều nguồn học liệu khác nhau là việc rất khó.

Điều này, đòi hỏi giáo viên có nghiệp vụ sư phạm cao, học sinh tự giác học tập và sĩ số lớp không quá đông. Trong hoàn cảnh hiện nay, Chính phủ thừa nhận nhiều cơ sở giáo dục phổ thông "chưa đáp ứng được điều kiện".

Về việc trao quyền lựa chọn sách giáo khoa cho giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh, Chính phủ nhìn nhận việc này là thực hiện nguyên tắc dân chủ tốt nhất và phù hợp nhất với điều kiện tổ chức dạy và học tại cơ sở giáo dục phổ thông.

Vì vậy, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Thông tư số 25 về lựa chọn sách giáo khoa theo hướng tăng cường vai trò tự chủ lựa chọn sách giáo khoa của nhà trường.