Đường lây truyền của virus Zika

Virus Zika không chỉ lây truyền qua đường muỗi đốt mà cả các con đường khác như truyền máu, quan hệ tình dục hoặc từ mẹ sang con với các biểu hiện như sốt nhẹ, phát ban sần, đau mỏi cơ, khớp, viêm kết mạc mắt,...

Virus Zika là loại virus được phát hiện lần đầu tiên trên một loài khỉ ở Uganda năm 1947. Tên của virus được đặt theo tên khu rừng Zika – nơi đầu tiên phát hiện. Cơ chế gây bệnh trên cơ thể người, virus Zika chủ yếu lây lan khi bị muỗi đốt. Muỗi truyền bệnh bằng cách hút virus từ người nhiễm bệnh và chuyển vào người bình thường.

Thời gian ủ bệnh Zika khoảng 2 – 12 ngày sau khi bị muỗi đốt. Có khoảng 75 – 80% bệnh nhân sau khi bị nhiễm virus Zika không có biểu hiện lâm sàng. Các bệnh nhân khác có biểu hiện bệnh nhẹ như: sốt nhẹ (37,8 – 38,5°C), mệt mỏi, phát ban, đau các khớp nhỏ ở bàn tay và bàn chân, đau cơ, nhức đầu, viêm xung huyết kết mạc, đau hố mắt và suy nhược. Một số ít bệnh nhân có thể bị đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, ngứa hoặc loét niêm mạc.

Hầu hết người bị nhiễm virus Zika có thể phục hồi hoàn toàn và các triệu chứng bệnh tự hết trong vòng 1 tuần. Tuy vậy, bệnh do virus Zika đặc biệt nguy hiểm nếu đi từ mẹ sang con. Trẻ sinh ra với bệnh virus Zika có thể có dị tật bẩm sinh như: dị tật ở mắt, mất thính lực, suy giảm tăng trưởng, tật đầu nhỏ, khiếm khuyết ở não bộ.

• Muỗi gây bệnh Zika: Virus Zika truyền sang người thông qua vết đốt từ muỗi nhiễm bệnh thuộc họ Aedes, chủ yếu là Aedes Aegypti (muỗi vằn). Đây cũng là loại muỗi trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue, Chikungunya và sốt vàng. Khi muỗi hút máu người hay động vật đang bị nhiễm virus Zika, virus sẽ nhân lên trong cơ thể muỗi và ủ bệnh sau 10 ngày. Sau đó, nó có thể truyền virus cho người hoặc động vật khác qua các vết đốt. Một cá thể muỗi nhiễm virus Zika cũng có thể truyền virus cho các thế hệ muỗi con cháu;
• Truyền từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai có thể truyền virus Zika sang thai nhi. Hiện vẫn chưa có báo cáo về việc virus Zika truyền từ mẹ sang con qua sữa mẹ nên tổ chức Y tế thế giới vẫn khuyến cáo phụ nữ nên cho trẻ bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu;
• Truyền qua đường tình dục: Virus Zika được phát hiện có trong tinh dịch. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng virus Zika có thể truyền từ người này sang người khác khi quan hệ tình dục không an toàn. Một người bị nhiễm bệnh có thể truyền virus trước, trong và sau khi có triệu chứng mắc bệnh;
• Truyền máu: Virus Zika được phát hiện có trong máu của bệnh nhân nhiễm virus. Về mặt lý thuyết, virus Zika có thể lây lan qua đường truyền máu nhưng cho tới nay chưa có báo cáo nào về trường hợp này.

Để bảo vệ tốt nhất trước nguy cơ nhiễm virus Zika cũng như các bệnh khác do muỗi truyền qua như sốt xuất huyết, sốt vàng,... mỗi người cần chú ý tránh bị muỗi đốt bằng cách sử dụng thuốc chống côn trùng, mặc quần áo sáng màu che kín cơ thể, ngủ trong màn. Ngoài ra, cần đổ hết nước, làm sạch hoặc đậy kín các vật dụng chứa nước để muỗi không có nơi sinh sản.

Bài viết tham khảo nguồn: Bộ Y tế