Vi phạm vận hành cắt, giảm lũ cho hạ du bị xử phạt nặng

Nghị định số 290/2025 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước (có hiệu lực từ ngày 25/12) đưa ra nhiều mức xử phạt vi phạm trong quá trình vận hành cắt, giảm lũ cho hạ du theo quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa.

Trong đó, phạt tiền đối với hành vi vận hành xả lưu lượng nước lớn hơn lưu lượng đến hồ trong quá trình vận hành cắt, giảm lũ cho hạ du đối với hồ chứa có dung tích toàn bộ dưới 200 triệu m3 (trừ trường hợp hành vi phạm tội theo quy định của Bộ Luật Hình sự) như sau:

- Phạt 100-110 triệu đồng đối với trường hợp có tổng số ngày vi phạm dưới 5 ngày; phạt 110-120 triệu đồng đối với trường hợp có tổng số ngày vi phạm từ 5 ngày đến dưới 10 ngày.

- Phạt 120-130 triệu đồng đối với trường hợp có tổng số ngày vi phạm từ 10 ngày đến dưới 15 ngày và 130-140 triệu đồng đối với trường hợp có tổng số ngày vi phạm từ 15 ngày trở lên.

Hành vi vận hành xả lưu lượng nước lớn hơn lưu lượng đến hồ trong quá trình vận hành cắt, giảm lũ cho hạ du đối với hồ chứa có dung tích toàn bộ từ 200 triệu m3 đến dưới 300 triệu m3 (trừ trường hợp hành vi phạm tội theo quy định của Bộ Luật Hình sự) có mức phạt như sau:

- Phạt 110-120 triệu đồng với trường hợp có tổng số ngày vi phạm dưới 5 ngày; phạt 120-130 triệu đồng đối với trường hợp có tổng số ngày vi phạm từ 5 ngày đến dưới 10 ngày; phạt 140-150 triệu đồng đối với trường hợp có tổng số ngày vi phạm từ 15 ngày trở lên.

Với hồ chứa có dung tích toàn bộ từ 300 triệu m3 đến dưới 500 triệu m3, các vi phạm tương tự nêu trên sẽ bị phạt tiền từ 120-160 triệu đồng (trừ trường hợp hành vi phạm tội theo quy định của Bộ Luật Hình sự).

Đối với hồ chứa có dung tích toàn bộ từ 500 triệu m3 trở lên, nếu vi phạm như trên sẽ áp dụng mức phạt tiền sẽ 130-170 triệu đồng.

Nghị định 290 nêu rõ, mức phạt tiền 220-250 triệu đồng áp dụng đối với một trong các hành vi trên gây ra lũ, lụt ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và sinh hoạt của nhân dân ở hạ du hồ chứa, trừ trường hợp hành vi phạm tội theo quy định của Bộ Luật Hình sự.

Biện pháp khắc phục hậu quả đối với những vi phạm trên là buộc khắc phục thiệt hại đối với các hành vi gây ra lũ, lụt, ngập úng nhân tạo ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và sinh hoạt của nhân dân ở hạ du.

Thống kê của Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho thấy, cả nước hiện có 7.315 đập, hồ chứa thủy lợi với tổng dung tích trữ khoảng 15 tỷ m3.

Công tác quản lý và vận hành đập, hồ chứa được nhận định đang đứng trước áp lực mới khi biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, gia tăng mưa lũ cực đoan, trái quy luật đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản. 

Đáng lo hơn khi tỷ lệ thực hiện các yêu cầu bắt buộc về an toàn đập vẫn rất thấp. Hiện chỉ có khoảng 30% hồ có phương án ứng phó khẩn cấp, 9% được kiểm định an toàn và 19% lắp thiết bị quan trắc. Nhiều hồ chứa chưa có quy trình vận hành hoặc mốc bảo vệ, dẫn đến nguy cơ mất an toàn khi mưa lũ đến bất ngờ.