Tương lai của Tân Sơn Nhất khi sân bay Long Thành về đích

Ngày 11/9, Học viện Hàng không Việt Nam tổ chức hội thảo về định hướng phát triển của sân bay Long Thành (Đồng Nai) và Tân Sơn Nhất (TPHCM). Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam và các chuyên gia trong nước, quốc tế.

Tại hội thảo, đại diện tư vấn Incheon Airport (Hàn Quốc) cho rằng, phương án chuyển 100% chuyến bay quốc tế từ sân bay Tân Sơn Nhất về Long Thành có nhiều lợi thế. Trong khi đó, việc giữ lại một phần chuyến bay quốc tế ở Tân Sơn Nhất có nhiều rủi ro.

Trước đề xuất này, chuyên gia tiếp tục cảnh báo việc chuyển hoàn toàn đường bay quốc tế sang Long Thành sẽ gây khó khăn cho hành khách.

Cơ hội phát triển đô thị sân bay

Tại hội thảo, KTS Ngô Viết Nam Sơn nêu ý kiến, kịch bản phân chia hoạt động của 2 sân bay cần phải đáp ứng nhu cầu của các bên liên quan. Trong đó, doanh nghiệp cần có lợi ích, người dân địa phương có việc làm, hành khách phải đạt được sự hài lòng.

Đánh giá về đề xuất chuyển tất cả chuyến bay quốc tế từ sân bay Tân Sơn Nhất sang Long Thành, ông Ngô Viết Nam Sơn nhận định, nhà chức trách không nên "nóng vội" chứng minh cho thế giới về hiệu quả của sân bay mới.

"Chúng ta muốn cảng hàng không Long Thành phát triển thành sân bay trung chuyển (hub). Trên con đường đến đó, ta sẽ đi như thế nào? Cần dựa theo kinh tế thị trường, phải phục vụ cho người sử dụng là hành khách. Khi hành khách vào thế khó, họ sẽ quay sang sử dụng dịch vụ khác", ông Sơn cảnh báo. 

Hiện nay, nguồn khách quan trọng nhất với ngành hàng không nằm ở trung tâm TPHCM. Do đó, khoảng cách giữa sân bay Long Thành và trung tâm TPHCM là trở ngại. Việc kết nối giao thông cũng chưa đạt kỳ vọng.

Theo ông Sơn, giai đoạn đầu, cảng hàng không Long Thành nên giữ vai trò chia sẻ với sân bay Tân Sơn Nhất. Việc ngay lập tức đẩy vai trò của cảng hàng không Long Thành lên cao hơn Tân Sơn Nhất có thể dẫn tới bất lợi cho cả 2 sân bay.

Về lộ trình phân chia khai thác, KTS Ngô Viết Nam Sơn đề xuất, trước mắt, toàn bộ khâu vận tải hàng hóa từ sân bay Tân Sơn Nhất nên chuyển về Long Thành. Các dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng máy bay cũng có thể đi theo.

Giai đoạn đầu, nhà chức trách có thể điều hướng một số tuyến bay chở khách về Long Thành, nhưng không quan trọng là chuyến quốc tế hay quốc nội. Các chuyến bay này có thể do 2 hãng hàng không lớn của Việt Nam khai thác theo nhu cầu thực tế.

Trong tương lai, khi Long Thành là một cảng hàng không trung chuyển lớn ở khu vực, Tân Sơn Nhất sẽ có vị thế cao tại Đông Nam Á. Sân bay ở trung tâm TPHCM vẫn có chuyến bay quốc tế, quốc nội, đường ngắn, đường dài…

Theo ông Sơn, sân bay Tân Sơn Nhất có thể tận dụng lợi thế ở trung tâm TPHCM để khai thác hàng không chất lượng cao, giá vé cao. Với hướng phát triển như vậy, cả Tân Sơn Nhất và Long Thành đều phát triển được đô thị sân bay, biến sân bay thành "điểm đến" chứ không chỉ là "điểm trung chuyển".

Có lộ trình chuyển tiếp

Chia sẻ tại hội thảo với vai trò Phó trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo chuẩn bị khai thác sân bay Long Thành, ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không, cho biết, việc đầu tư xây dựng và tổ chức khai thác sân bay Long Thành là chưa có tiền lệ. Đây là vấn đề mới, quan trọng và tác động sâu sắc đến phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Cục trưởng Cục hàng không, việc nghiên cứu phương án khai thác sân bay Long Thành phải bám sát mục đích ban đầu là phát triển thành trung tâm trung chuyển hàng không tầm cỡ quốc tế.

Đồng thời, việc phân chia khai thác giữa Long Thành và Tân Sơn Nhất phải dựa trên nguyên tắc không làm đứt gãy dây chuyền vận tải hàng không, đảm bảo an toàn hàng không và nâng cao chất lượng phục vụ hành khách.

Để làm được việc này, nhà chức trách phải có cơ sở dữ liệu, tính toán khoa học, chính xác, công khai, minh bạch, tham khảo kỹ lưỡng kinh nghiệm quốc tế kết hợp với thực tiễn Việt Nam.

"Ban chỉ đạo đã xác định phải đưa ra kịch bản chuyển tiếp, có lộ trình cụ thể gắn với mức độ sẵn sàng của hạ tầng. Phải tạo ra tiện ích và sự hấp dẫn cho sân bay Long Thành. Từ đó, doanh nghiệp sẵn sàng chuyển đổi và đảm bảo thuận tiện cho khách đến Long Thành", ông Uông Việt Dũng chia sẻ.

Nói về việc sân bay Long Thành sắp hoàn thành, nhưng giao thông kết nối chưa đồng bộ, lãnh đạo Cục Hàng không chia sẻ thời gian qua, cả nước dồn sức cho mục tiêu hoàn thành 3.000km đường cao tốc vào cuối năm 2025. Hiện, Chính phủ quyết liệt yêu cầu đẩy nhanh tiến độ các dự án kết nối sân bay Long Thành, đảm bảo hoàn thành vào năm 2026.

Về phương án phát triển sân bay Tân Sơn Nhất trong tương lai, ông Uông Việt Dũng cho biết, sân bay này đã được mở rộng nhà ga, nhưng về cơ bản không còn đảm bảo được tính đồng bộ.

Lãnh đạo Cục Hàng không khẳng định, sân bay Tân Sơn Nhất tiếp tục được khai thác sau khi có thêm cảng hàng không Long Thành. Quá trình chuyển đổi, sân bay này có thể trở thành động lực phát triển cho Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM thông qua việc phục vụ những chuyến bay quốc tế không thường lệ, chuyến bay thương gia...

Lãnh đạo Cục Hàng không nhấn mạnh, nhà chức trách sẽ xem xét thêm các kịch bản phân chia khai thác giữa 2 cảng hàng không theo nguyên tắc lựa chọn phương án tối ưu nhất, không nhất thiết chỉ dựa vào 2 kịch bản của tư vấn Hàn Quốc.