Vì sao Tổng thống Putin chưa sẵn sàng gặp Tổng thống Ukraine?

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm nay 19/3 công khai kêu gọi đàm phán trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin. "Tôi muốn mọi người lắng nghe tôi bây giờ, đặc biệt là ở Moscow. Đã đến lúc phải có một cuộc gặp, đã đến lúc phải đối thoại", ông Zelensky nói.

Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng ông Putin chưa sẵn sàng cho cuộc đàm phán như vậy với Ukraine.

Trước đó, chiều 17/3, Tổng thống Putin đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và nêu những yêu cầu của Nga để đạt được một thỏa thuận hòa bình với Ukraine và kết thúc cuộc xung đột kéo dài 3 tuần.

Ibrahim Kalin, người phát ngôn và cố vấn hàng đầu của Tổng thống Erdogan, là một trong số ít quan chức được theo dõi cuộc điện đàm của 2 nhà lãnh đạo.

"Ông Zelensky sẵn sàng gặp mặt, nhưng ông Putin cho rằng lập trường của 2 bên chưa đủ thống nhất để tổ chức cuộc gặp ở cấp lãnh đạo", ông Kalin cho biết.

Thổ Nhĩ Kỳ và Tổng thống Erdogan đang đóng vai trò trung gian quan trọng trong việc kết nối Nga và Ukraine nhằm hạ nhiệt căng thẳng.

Theo quan chức Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Putin "giờ đây đã chấp nhận thực tế rằng ông Zelensky là nhà lãnh đạo của người dân Ukraine", dù nhà lãnh đạo Nga có muốn điều đó hay không.

"Tôi tin rằng cuộc gặp sẽ diễn ra vào một thời điểm nào đó. 2 bên cũng sẽ đạt được thỏa thuận hòa bình vào một thời điểm nào đó. Tất cả chúng ta đều muốn kịch bản này sớm xảy ra, nhưng có lẽ ông Putin nghĩ rằng ông ấy muốn ở vị thế "cửa trên" trong cuộc gặp, chứ không phải ở thế yếu hơn do thất bại quân sự hoặc các lệnh trừng phạt kinh tế", ông Kalin nói thêm.

Theo người phát ngôn Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, yêu cầu đầu tiên do Tổng thống Putin đưa ra là Ukraine phải duy trì tình trạng trung lập và không xin gia nhập NATO. Ngoài ra, Tổng thống Putin cũng muốn Ukraine phải trải qua một quá trình giải giáp vũ khí để đảm bảo nước này không phải là mối đe dọa đối với Nga. Ông Putin cũng muốn Ukraine bảo vệ những người nói tiếng Nga ở Ukraine.

Tổng thống Putin còn đưa ra những yêu cầu khác được cho là khó chấp thuận hơn với Ukraine, liên quan tới tình trạng của Crimea và khu vực Donbass, Đông Ukraine. Mặc dù ông Kalin không cung cấp thông tin chi tiết, nhưng Nga được cho là yêu cầu chính phủ Ukraine công nhận độc lập của các vùng lãnh thổ ly khai ở miền Đông. Ngoài ra, Moscow cũng muốn Ukraine phải chính thức chấp nhận Crimea thuộc về Nga. 

Trong thông báo sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Putin và Thủ tướng Đức Olaf Scholz hôm 18/3, Điện Kremlin cho biết Tổng thống Putin nghi "Ukraine đang cố gắng làm mọi cách có thể để trì hoãn các cuộc đàm phán và đưa ra ngày càng nhiều đề xuất phi thực tế".

Ông Vladimir Medinsky, cố vấn của Tổng thống Vladimir Putin và là trưởng đoàn đàm phán của Nga, hôm 16/3 tuyên bố mục tiêu của Moscow trong các cuộc đàm phán với Kiev vẫn không thay đổi: Nga mong muốn thấy một Ukraine hòa bình, tự do, trung lập và độc lập.

Ukraine tuyên bố nước này sẵn sàng đàm phán nhưng sẽ không đầu hàng hoặc chấp nhận các tối hậu thư của Nga. Kiev vẫn giữ lập trường về chủ quyền của Ukraine đối với các khu vực do lực lượng ly khai kiểm soát từ năm 2014.