Ván cược ngừng bắn 30 ngày của Ukraine

Tại cuộc hội đàm ở Ả rập Xê út hôm 11/3, Ukraine nhất trí với đề xuất của Mỹ về việc ngừng bắn 30 ngày, với điều kiện Nga cũng phải tuân thủ.

Giới lãnh đạo và các nhà phân tích phương Tây cho rằng đây là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm qua giữa Nga và Ukraine.

Bước tiếp theo là Mỹ sẽ đưa ra đề xuất này cho Nga, đẩy bóng sang phía sân của Moscow và nới lỏng phần nào sức ép đối với Kiev.

Các nguồn thạo tin cho biết, sau các cuộc đàm phán, phía Ukraine tỏ ra rất lạc quan và có cảm giác rằng Nga đã bị bất ngờ trước đề xuất ngừng bắn.

Một cựu quan chức an ninh cấp cao của Ukraine yêu cầu giấu tên nói, mọi việc cho đến nay đã diễn biến theo chiều hướng có thể dự đoán được trong tiến trình hòa bình theo từng giai đoạn.

"Tuy nhiên, rất có thể Nga sẽ phá hỏng thỏa thuận, và chúng ta sẽ phải theo dõi phản ứng của Mỹ. Nga có thể làm mất lòng ông Trump bằng những lời lẽ giận dữ của họ. Và khi đó chúng ta sẽ có cơ hội nhận được sự hỗ trợ vũ khí mạnh mẽ", quan chức này nêu giả thuyết.

Cuộc hội đàm Ukraine - Mỹ diễn ra sau màn tranh luận nảy lửa giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng hôm 28/2.

Ihor Zhovkva, một quan chức cấp cao của Ukraine tham gia đàm phán, cho biết phái đoàn Ukraine đã tham gia đàm phán với một số lập trường, bao gồm ý tưởng về một thỏa thuận ngừng bắn trên không và trên biển.

Theo ông, trong cuộc họp, các quan chức Mỹ đề xuất một lệnh ngừng bắn rộng hơn. Ukraine đã chấp thuận đề xuất sau khi hội ý riêng.

"Đối với chúng tôi, quan trọng là phải hiểu rằng lệnh ngừng bắn sẽ đi kèm với 2 điều: ngay lập tức dỡ bỏ lệnh đóng băng viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine", ông Zhovkva cho hay. Ông cho biết, sau cuộc hội đàm, Mỹ đã khôi phục viện trợ cho Ukraine ngay lập tức.

Ông tiết lộ, cuộc đàm phán không đề cập nhiều đến lãnh thổ, trong đó lệnh ngừng bắn là bước đầu tiên trên tiến trình hòa bình. "Ukraine sẽ không bao giờ nhượng lại bất kỳ lãnh thổ nào. Không ai có thể vì điều này mà đòi hỏi phải thay đổi hiến pháp", ông Zhovkva nói.

Andriy Zagorodnyuk, một nhà phân tích quân sự từng là Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine từ năm 2019 đến 2020, cho rằng việc chấp nhận đề xuất ngừng bắn giúp Ukraine cải thiện rõ rệt mối quan hệ với Mỹ.

Tuy nhiên, ông cảnh báo những vấn đề cơ bản trong xung đột với Nga vẫn chưa được giải quyết, nhiều tuần sau khi Mỹ bắt đầu đối thoại trực tiếp với Nga và đảo ngược chính sách về cuộc chiến.

"Chúng ta vẫn chưa hiểu Nga muốn gì để đổi lấy hòa bình. Chúng ta vẫn chưa biết liệu Mỹ sẽ đứng về phía Ukraine hay theo đuổi lập trường cho rằng ý kiến của Ukraine về cơ bản không quan trọng bằng ý kiến của Nga", ông Zagorodnyuk bình luận.

Keir Giles, thành viên tư vấn cấp cao tại chương trình Nga và Âu - Á thuộc tổ chức nghiên cứu Chatham House có trụ sở tại London nhận định: "Việc củng cố tiền tuyến ở vị trí hiện tại mà không có bất kỳ đảm bảo dài hạn nào về việc chiến tranh thực sự sẽ kết thúc có thể mang lại lợi ích cho Nga bằng cách biến vùng kiểm soát hiện tại thành vĩnh viễn và đóng băng xung đột tại chỗ thay vì giải quyết nó".

Điện Kremlin hôm 12/3 cho biết, Nga đang chờ thông tin chi tiết từ Washington về đề xuất ngừng bắn. Trong khi đó, các nguồn tin cấp cao từ Moscow cho biết Nga yêu cầu một thỏa thuận phải tính đến những bước tiến trên chiến trường của Moscow và giải quyết những lo ngại của nước này.