Ukraine nói 90% Mariupol bị phá hủy, nguy cơ "trên bờ vực thảm họa"

"Tình hình ở Mariupol vẫn rất khó khăn. Chúng tôi đang đứng trên bờ vực của thảm họa nhân đạo - không điện, không nước, không thực phẩm, không thuốc men trong suốt hơn một tháng. Vì vậy, chúng tôi nhấn mạnh rằng Mariupol phải được sơ tán toàn bộ và cho phép tiếp cận đầy đủ. Nhưng chúng tôi nhận thấy tất cả viện trợ nhân đạo di chuyển theo hướng Mariupol đều bị chặn. Không có hàng hóa nào đến được Mariupol", Thị trưởng Mariupol Vadym Boichenko cho biết trong cuộc họp báo hôm 4/4.

Thị trưởng Boichenko cũng cho biết 90% cơ sở hạ tầng của Mariupol bị phá hủy. Ông nói rằng phần lớn các cuộc tấn công vào thành phố này là "từ biển", nơi "các tàu Nga" đóng quân.

"Tin buồn là 90% cơ sở hạ tầng thành phố bị phá hủy và 40% không thể phục hồi", Thị trưởng Boichenko xác nhận.

Ông Boichenko cho biết chưa có xe buýt sơ tán nào đến được Mariupol, bất chấp các thỏa thuận giữa Nga và Ukraine về việc mở các hành lang sơ tán. Ông nói rằng một số người dân đã sơ tán đến thành phố Berdiansk do Nga kiểm soát gần đó bằng xe riêng, nhưng tuyến đường này "rất khó khăn và bị gián đoạn".

Theo Thị trưởng Boichenko, khoảng 90.000 người đã sơ tán dọc theo hành lang giữa thành phố Berdiansk và thành phố Zaporizhzhia, tuy nhiên vẫn còn hơn 100.000 người bị mắc kẹt ở Mariupol, trong khi các cuộc tấn công vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.

"Hôm nay vẫn còn hơn 100.000 người ở Mariupol. Chúng tôi đã lên kế hoạch sơ tán họ, nhưng vẫn không thể sơ tán. Đó là lý do chúng tôi yêu cầu cộng đồng quốc tế cùng vào cuộc để sơ tán người dân ở Mariupol", ông Boichenko nói.

Trước đó, Eduard Basurin, người phát ngôn lực lượng vũ trang ly khai Donetsk, miền Đông Ukraine, cho biết lực lượng này đã giành quyền kiểm soát trung tâm thành phố Mariupol - một thành phố thuộc tỉnh Donetsk. Ông Basurin cho biết thêm, phe ly khai vẫn đang tiếp tục các hoạt động quân sự nhằm kiểm soát cảng và khu công nghiệp của Mariupol.

Thành phố Mariupol phải hứng chịu những đợt pháo kích nặng nề nhất kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự hôm 24/2. Mariupol trở thành mục tiêu bao vây của quân đội Nga từ đầu tháng 3 và lực lượng này tiếp tục tiến sâu vào thành phố, bất chấp sự kháng cự của Ukraine. 

Ngày 20/3, Nga ra tối hậu thư yêu cầu lực lượng vũ trang thành phố Mariupol hạ vũ khí đầu hàng lực lượng Nga và mở hành lang nhân đạo cho dân thường rời khỏi Mariupol. Đáp lại, Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk tuyên bố "sẽ không đầu hàng hay hạ vũ khí".

Với vị trí địa lý chiến lược và tầm quan trọng thương mại, thành phố Mariupol là một trong những mục tiêu hàng đầu Nga muốn kiểm soát tại Ukraine. Đây là trung tâm giao thương hàng hải nhộn nhịp nhất tại khu vực Biển Azov và được coi là "mắt xích" không thể thiếu trong hành lang trên bộ của Nga tại Ukraine.

Vị trí của Mariupol khiến thành phố này trở nên quan trọng về mặt chiến lược, vì việc kiểm soát Mariupol sẽ cho phép Nga thiết lập hành lang trên bộ từ Lugansk đến Donetsk và xuống Crimea. Lugansk và Donetsk là 2 vùng lãnh thổ ly khai vừa được Nga công nhận độc lập ở Donbass, Đông Ukraine.

Nếu kiểm soát được Mariupol, Nga có thể kiểm soát hầu như toàn bộ Biển Azov và mở rộng đáng kể tầm ảnh hưởng của Moscow ở khu vực gần Crimea - bán đảo Nga sáp nhập năm 2014. 

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) nhận định, quân đội Nga có thể kiểm soát hoặc buộc Mariupol đầu hàng trong "vài ngày tới" thay vì dự đoán "vài tuần" mà tổ chức này đưa ra trước đó. Nga được cho là đang dồn lực lượng về phía Đông Ukraine sau khi tuyên bố chuyển trọng tâm chiến dịch quân sự sang "giải phóng" Donbass.