Ukraine lần đầu tăng thuế thời chiến, tích trữ ngân sách đối phó Nga

Tổng thống Volodymyr Zelensky đã ký thành luật hôm 28/11, thông qua đợt tăng thuế thời chiến đầu tiên của Ukraine khi cuộc chiến chống lại Nga bước sang tháng thứ 34.

Bộ trưởng Tài chính Serhiy Marchenkko cho biết luật này rất quan trọng để đảm bảo nguồn ngân sách không gián đoạn cho ngành quốc phòng Ukraine vào năm tới. Ông cho biết những thay đổi này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/12.

Theo luật mới, Ukraine sẽ tăng thuế thời chiến với người dân từ 1,5% lên 5%. Ngoài ra, hàng chục nghìn doanh nhân và doanh nghiệp cũng bị áp thuế này.

Việc tăng thuế sẽ giúp Ukraine có thêm khoảng 140 tỷ hryvnia (3,4 tỷ USD) ngân sách vào năm tới tại thời điểm then chốt của cuộc chiến khi Kiev đang phải chiến đấu với đối thủ có tiềm lực áp đảo.

Động thái tăng thuế thời chiến đã trở thành chủ đề nhạy cảm và gây nhiều tranh cãi ở Ukraine khi tình trạng đói nghèo gia tăng và nền kinh tế bị tàn phá bởi giao tranh ác liệt trên hơn 1.000km tiền tuyến, các cuộc ném bom của Nga vào các thành phố và cơ sở hạ tầng chủ chốt.

Ông Marchenko cho biết chi tiêu quân sự của Ukraine chiếm khoảng một nửa ngân sách hàng năm của đất nước. Chính phủ đặt mục tiêu chi tiêu quân sự vào khoảng 2.200 tỷ hryvnia (53 tỷ USD) vào năm tới, gần bằng mức của năm nay.

Ukraine chi trả tiền lương cho binh lính và sản xuất vũ khí nội địa bằng ngân sách nhưng chủ yếu phụ thuộc vào viện trợ tài chính từ các đối tác phương Tây để chi trả cho các khoản chi tiêu xã hội và nhân đạo.

Động thái tăng thuế của Ukraine diễn ra trước khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2024. Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã nhiều lần hứa sẽ chấm dứt cuộc chiến Nga - Ukraine và thường xuyên cho rằng Mỹ đang chi quá nhiều để viện trợ quân sự cho Ukraine. Điều này làm dấy lên lo ngại, Mỹ dưới thời ông Trump sẽ cắt giảm sự hỗ trợ cho Ukraine để tiếp tục cuộc chiến tiêu hao với Nga.

Hồi tháng 2, một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, Liên Hợp Quốc, Ủy ban Châu Âu và chính phủ Ukraine cho thấy, việc tái thiết lại nền kinh tế Ukraine sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga dự kiến sẽ tiêu tốn 486 tỷ USD. Con số này có thể tăng lên vào thời điểm hiện tại.

Báo cáo cho biết thiệt hại trực tiếp từ cuộc chiến đã lên tới gần 152 tỷ USD, với thiệt hại tập trung ở các khu vực như Donetsk, Kharkov, Lugansk, Zaporizhia, Kherson và Kiev.

Sự gián đoạn đối với sản lượng kinh tế và thương mại, cũng như các chi phí khác liên quan đến cuộc chiến, ví dụ việc dọn dẹp lại các khu vực từng xảy ra giao tranh, có thể sẽ làm tăng chi phí thêm 499 tỷ USD.