Ukraine đánh cược với F-16 khi Nga dồn 50.000 quân tinh nhuệ sát biên giới

Ukraine đang cạn dần lựa chọn. Nga đã điều động 50.000 binh sĩ áp sát Sumy, một thành phố chỉ cách biên giới 30km. Phản ứng của Ukraine: Đánh cược những máy bay hiếm hoi nhất của mình vào các nhiệm vụ mà chúng có thể không trở về.

Không quân Ukraine đang điều động phi đội tiêm kích F-16 do châu Âu viện trợ để thả bom lượn do Mỹ sản xuất xuống các trung đoàn Nga đang tiến vào tỉnh Sumy.

Hai tháng sau khi một đơn vị UAV tinh nhuệ của Nga cắt đứt tuyến hậu cần cuối cùng của lực lượng Ukraine ở Kursk buộc Kiev rút quân, Moscow tiếp tục gia tăng ưu thế trên mặt trận phía bắc trong cuộc chiến đã bước sang tháng thứ 39.

Tổng cộng, hiện có không dưới 50.000 quân tinh nhuệ của Nga tập trung tại Kursk. Trong khi đó, các lữ đoàn Ukraine đang cố thủ ở Sumy có quân số ít hơn đáng kể, đặc biệt sau khi ít nhất một đơn vị tinh nhuệ, Lữ đoàn Đổ bộ đường không số 82, đã phải rút xuống tỉnh Donetsk. Họ có nhiệm vụ chặn đòn tấn công của Nga nhằm vào thị trấn Kostiantynivka, một vị trí trọng yếu trong tuyến phòng thủ phía Đông của Ukraine.

Sự xuất hiện của Lữ đoàn 82 cùng các lực lượng tăng viện khác tại miền Đông đã giúp làm chậm lại đà tiến của Nga trên đoạn chiến tuyến từ Pokrovsk đến Chasov Yar.

Tuy nhiên, cái giá phải trả đã là một số ngôi làng biên giới ở Sumy. Và nếu Ukraine không kịp xoay trở, họ có thể mất thêm các làng Yunakivka và Vodolahy. Thậm chí, thành phố Sumy, chỉ cách biên giới 30km, cũng có nguy cơ bị bao vây.

“Ở hướng Sumy, đà tấn công của đối phương đang gia tăng. Cụm quân Nga tại Kursk đang tập trung thêm lực lượng dự bị gần biên giới, tìm cách đột phá qua khu vực giữa Yunakivka và Vodolahy", Trung tâm Chiến lược Quốc phòng Ukraine cảnh báo.

Trong bối cảnh lực lượng mặt đất của Ukraine bị căng mỏng để đối phó với các mũi tấn công riêng rẽ từ cả phía bắc lẫn phía đông, không quân Ukraine đang phải lấp vào các khoảng trống.

Không quân Ukraine mới chỉ nhận được vài chục trong tổng số 85 chiến đấu cơ F-16 do Mỹ sản xuất mà một liên minh Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy cam kết chuyển giao.

Từ khi bắt đầu tham chiến hồi tháng 8, có 3 chiếc F-16 đã bị bắn rơi.

Dù vậy, tình hình nghiêm trọng tại Sumy khiến Ukraine buộc phải chấp nhận rủi ro. Nhóm phân tích Conflict Intelligence Team (CIT) thân Ukraine cho biết các chiến đấu cơ F-16 đã sử dụng bom lượn chính xác Small Diameter Bomb (SDB) nặng 114kg do Mỹ sản xuất để tấn công các vị trí quân Nga ở khu vực Kursk.

“Theo chúng tôi, việc F-16 đảm nhiệm vai trò này là điều khá bất ngờ. Ban đầu, chúng chủ yếu được dùng như hệ thống phòng không cơ động trên không, hoạt động sâu trong lãnh thổ Ukraine. Mãi đến cuối mùa đông 2025, F-16 mới xuất hiện gần chiến tuyến ở vùng Sumy, phối hợp cùng các tiêm kích MiG-29 phóng bom điều khiển.

Có khả năng Không quân Ukraine đã bắt đầu đưa F-16 ra tuyến đầu vì nhận được thêm máy bay mới, hoặc do nhu cầu tăng cường hỏa lực quá cấp bách”, nhóm phân tích này nhận định.

F-16 hiện cũng đang được nâng cấp để thực hiện những nhiệm vụ nguy hiểm hơn. Kateryna Chernohorenko, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine phụ trách phát triển số, tuyên bố rằng F-16 cùng với các tiêm kích Mirage 2000 do Pháp viện trợ sẽ được tích hợp phần mềm cho phép kết nối vào mạng liên lạc chiến thuật Link-16.

Link-16, được mô tả là “Wi-Fi quân sự của NATO”, liên kết các sở chỉ huy, radar, tổ hợp tên lửa phòng không và máy bay chiến đấu vào một hệ thống duy nhất. Nó giúp chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực để mọi thành phần trong mạng đều thấy được những gì người khác thấy.

Dù vậy, việc tích hợp Link-16 có thể cũng không cứu được tất cả số F-16 của Ukraine khi chúng xông vào vùng nguy hiểm để đánh chặn quân Nga đang đe dọa Sumy. Nhưng ở thời điểm hiện tại, bộ chỉ huy Ukraine gần như đã hết lựa chọn trong nỗ lực cầm chân hai mũi tấn công đồng loạt của Nga.