Trưởng đại diện Liên minh châu Âu: Làm đại sứ EU giống chơi đàn organ

Quan hệ Việt Nam - EU rất quan trọng

Ông Bruno Angelet, người có nhiều năm công tác tại Việt Nam, chia sẻ rằng vị trí Trưởng đại diện Liên minh châu Âu khó khăn hơn nhiều so với cương vị Đại sứ Bỉ mà ông từng nắm giữ.

Nhà ngoại giao hàng đầu của EU đã hài hước ví von công việc của ông với chơi đàn organ và người chơi phải phối hợp nhịp nhàng giữa hai dàn phím.

“Trước tiên, tôi phải điều phối giữa các quốc gia thành viên và làm việc với tất cả các tổ chức tại châu Âu. Tôi cũng phải điều phối về chính sách với tất cả đại sứ quán các nước thành viên tại Việt Nam. Đó là một công việc phức tạp”, ông nói.

Nhưng Đại sứ Bruno nhấn mạnh rằng ông đó cũng là một công việc thú vị và ông yêu thích công việc đó bởi ông yêu Việt Nam, không chỉ bởi ông có vợ là người Việt, mà vì yêu mến người dân Việt Nam nói chung. Ông nói để làm tốt công việc thì trước tiên phải cảm thấy hạnh phúc, và thứ 2 là ông cảm thấy có thể làm điều gì đó.

Theo ông Bruno, trước đây quan hệ giữa Việt Nam và EU chỉ là đơn thuần về thương mại và hợp tác phát triển. Nhưng giờ đây mối quan hệ đã mở rộng nhiều hơn thế. “Chúng tôi đã cố gắng thúc đẩy quan hệ về giáo dục, giờ đây có nhiều sinh viên Việt Nam tới châu Âu học tập hơn và các trường đại học châu Âu cũng vào Việt Nam ngày càng nhiều”.

Hai bên cũng thúc đẩy quan hệ về an ninh và quốc phòng. Đầu tháng 12, Chủ tịch Ủy ban Quân sự châu Âu lần đầu tiên có chuyến thăm Việt Nam. Vào tháng 1 tới, Phó chủ tịch Ngân hàng đầu tư châu Âu tới Việt Nam cũng sẽ tới thăm để tìm kiếm các cơ hội đầu tư về cơ sở hạ tầng.

“Việt Nam là một đất nước tuyệt vời. Tôi nhận thấy mối quan hệ giữa Việt Nam và EU rất quan trọng, cho cả hai bên, và cả hai bên rất quyết tâm phát triển mối quan hệ này. EU và Việt Nam có thể chia sẻ nhiều điều”, Đại sứ Bruno nói.

Triển vọng thông qua EVFTA

Về triển vọng thông qua Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Đại sứ Bruno cho biết kế hoạch mới là hai bên đặt mục tiêu ký thỏa thuận trước mùa hè năm 2018 để quốc hội mỗi bên thông qua. Ông Bruno nói lịch trình mới này chậm so với kế hoạch ban đầu 6 tháng.

Đại sứ EU cũng khẳng định, EVFTA được triển khai dựa trên quan điểm "đôi bên cùng có lợi". Quốc hội Liên minh châu Âu sẽ xem xét thỏa thuận và đây có thể là một quá trình chứa đựng những bất ngờ. Ông cho rằng để hiệp định sớm được ký kết và thông qua, lời khuyên của ông đối với Việt Nam là: "Không nên chỉ ngồi yên, chờ đợi hay đặt câu hỏi khi nào nó được ký kết, mà hãy hành động trước khi quá muộn".

“Hãy nhìn vào những vấn đề khó khăn nhất của thỏa thuận và Việt Nam cần chứng minh với quốc hội liên minh châu Âu rằng Việt Nam có thể vượt qua những rào cản đó. Các chuyên gia của châu Âu đã thảo ra một lộ trình nhằm đưa ra những gợi ý, khuyến nghị cho Việt Nam để có thể giúp EVFTA được thông qua. Dự kiến trong tháng 1 tới, quan chức của hai bên sẽ gặp nhau để thảo luận về lộ trình này”, ông Bruno nói.

Một lĩnh vực rất quan trọng với Việt Nam là nông nghiệp. Với thỏa thuận thương mại tự do EVFTA, Việt Nam có thể xuất khẩu nhiều sản phẩm nông nghiệp vào thị trường EU.

“EU là một thị trường mở cho mọi loại hàng hóa, nhưng như tôi đã nói hồi năm ngoái, nếu các bạn muốn vào thị trường EU thì phải đáp ứng các tiêu chuẩn của chúng tôi. Nếu không đủ tiêu chuẩn thì sản phẩm của các bạn không thể thâm nhập. Khi có hiệp định thương mại tự do, thị trường sẽ mở cửa và các công ty Việt Nam cần gia tăng chất lượng để có thể cạnh tranh”.

Đại sứ Bruno cũng bày tỏ sự lạc quan về nền kinh tế Việt Nam trong năm 2018. Ông cho rằng Việt Nam hấp dẫn so với nhiều quốc gia trong khu vực, có nền kinh tế mở, kim ngạch xuất khẩu lớn.

Tuy nhiên, ông Bruno cũng cảnh báo về việc nền kinh tế Việt Nam ngày càng lệ thuộc vào các công ty có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Ông nói, 83% GDP của Việt Nam là từ xuất khẩu nhưng xuất khẩu của khu vực FDI chiếm trên 70% trong số đó.

“Về lâu dài, một quốc gia đông dân như Việt Nam cần ‘tự lực cánh sinh’. Khi còn là đại sứ Bỉ và giờ là đại sứ EU, các doanh nghiệp hàng đầu châu Âu nói với tôi rằng để thiết lập sản xuất tại Việt Nam họ phải nhập khẩu rất nhiều từ các nước. Tôi cho rằng các bạn cần phải tự thành lập các công ty, tự sản xuất và phát triển chuỗi cung ứng cho các công ty nước ngoài, xây dựng nền kinh tế độc lập. Bạn không thể chỉ dựa vào kinh tế trong nước vì Việt Nam là một nền kinh tế mở và chúng ta đang trong một thế giới đang toàn cầu hóa, nhưng hãy tránh phụ thuộc quá nhiều vào FDI”, ông Bruno nói.

Đại sứ EU nói thêm, một vấn đề khác là phần lớn dòng vốn của Việt Nam tập trung vào lĩnh vực bất động sản và tài chính, chứ không phải lĩnh vực sản xuất hàng hóa.

Theo ông Bruno, EU hiện là nhà đầu tư lớn thứ 5 tại Việt Nam, nhưng với hiệp định thương mại tự do EVFTA, Việt Nam có tiềm năng thu hút thêm vốn đầu tư từ EU.

“Thẻ vàng” với thủy sản Việt Nam

Trong bối cảnh có những lo ngại liên quan tới việc EU hồi tháng 10 công bố "thẻ vàng" đối với thủy sản Việt Nam do chưa đáp ứng được các yêu cầu về vấn đề kiểm soát đánh bắt bất hợp pháp, không khai báo và không được quản lý, Đại sứ Bruno cũng cho biết EU đang phối hợp chặt chẽ với chính phủ Việt Nam, cụ thể là Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, về vấn đề này.

“Chúng tôi nhận thấy ý chí chính trị mạnh mẽ từ phía Việt Nam nhằm cải thiện tình hình. Việt Nam đã thông

qua Luật Thủy sản sửa đổi và đưa ra chương trình hành động cũng như những cam kết mạnh mẽ và những khuyến cáo với ngư dân. Nhưng chúng tôi cũng cần nhìn thấy những tác động, hiệu quả trên thực tế”, ông nói.

Theo ông Bruno, hiện còn quá sớm để xem các biện pháp đó có hiệu quả không, vì EU cần nhìn thấy các kết quả cụ thể. Cứ 6 mỗi tháng, EU sẽ có đoàn thanh tra tới kiểm tra thực địa và sẽ báo cáo kết quả. Nếu các biện pháp được đưa ra để cải thiện tình hình được đánh giá tốt, Việt Nam sẽ tiến tới thẻ xanh. Nếu kết quả xấu hơn hoặc không biện pháp nào được thực thi, Việt Nam sẽ tiến tới thẻ đỏ. Nhưng ông cho rằng đây là vấn đề này rất phức tạp nên rất khó có thể thay đổi tình hình trong 6 tháng.

An Bình