Trung Quốc cảnh báo hỗn loạn ở Afghanistan là "bài học" với Đài Loan

Sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ ở Afghanistan khiến truyền thông nhà nước Trung Quốc đăng tải hàng loạt bài viết về vai trò "bá quyền toàn cầu" đang suy yếu của Mỹ. Thời báo Hoàn cầu thậm chí gọi sự hỗn loạn ở Afghanistan là "một bài học mà Đài Loan cần rút ra".

"Cú sốc về việc Mỹ bỏ mặc chính quyền Kabul đã được cảm nhận mạnh mẽ hơn ở một số khu vực của châu Á, đặc biệt là ở Đài Loan. Ở châu Á, không có gì nghi ngờ việc Đài Loan phụ thuộc nhiều nhất vào Mỹ để được bảo vệ", Thời báo Hoàn cầu bình luận.

Việc Mỹ vội vã triển khai trực thăng để sơ tán các nhân viên tại đại sứ quán khi Taliban tiến vào Kabul hôm 15/8 được xem là "đòn giáng nặng nề" vào ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ.

Tình cảnh này diễn ra chưa đầy 3 tuần sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden đảm bảo rằng, việc rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan sẽ không bao giờ dẫn đến sự sụp đổ và không có khả năng Taliban hoàn toàn kiểm soát Afghanistan.

Trung Quốc và Nga đã chỉ trích mạnh mẽ quyết định đột ngột rút quân khỏi Afghanistan của Washington. Bắc Kinh cảnh báo điều này có thể làm trầm trọng thêm tình hình an ninh ở quốc gia láng giềng và gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh khu vực.

Shi Yinhong, giáo sư về quan hệ quốc tế và là giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, nhận định việc kết thúc cuộc chiến kéo dài 20 năm ở Afghanistan có thể ảnh hưởng đến uy tín của Mỹ, đặc biệt là ở châu Á, nơi vẫn đang có những hoài nghi về cam kết của Mỹ từ thời Tổng thống Donald Trump.

"Việc Mỹ bị chính kẻ thù cũ đánh bại trong cuộc chiến kéo dài 20 năm, sau khi lực lượng đó tái chiếm toàn bộ đất nước Afghanistan với tốc độ nhanh hơn dự kiến, là một cú sốc mạnh đối với uy tín của Mỹ và vị thế của chính quyền Tổng thống Joe Biden", giáo sư Shi nhận định.

Ngay cả với các đồng minh và đối tác của Mỹ như Nhật Bản, Australia và Đài Loan, "một cú sốc mạnh như vậy chắc chắn sẽ đặt ra thêm nhiều dấu hỏi, mặc dù họ có thể tin rằng tầm quan trọng chiến lược của họ trong mối quan hệ với Mỹ lớn hơn (so với Afghanistan)", chuyên gia Shi nói thêm.

Trong khi công dân nước ngoài và người dân Afghanistan đang phải vật lộn để chạy khỏi đất nước, Bắc Kinh muốn nhấn mạnh rằng sự hỗn loạn ở Afghanistan là một "bước ngoặt đối với sự suy yếu trong chính sách bá quyền Mỹ".

"Sự sụp đổ của Kabul đánh dấu sự sụp đổ của hình ảnh và uy tín quốc tế của Mỹ. Điều đó một lần nữa chứng minh rằng Mỹ là nước xuất khẩu bất ổn lớn nhất thế giới và chính sách bá quyền Mỹ đã gây ra nhiều thiệt hại", bài bình luận đăng trên Tân Hoa Xã ngày 16/8 cho biết.

Lu Xiang, chuyên gia về các vấn đề Mỹ thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết tình hình hiện nay ở Afghanistan cũng có thể là "một bài học" cho các nước châu Á về việc tiếp tục đặt niềm tin vào Mỹ.

Trong bài phát biểu hồi tháng 7, Tổng thống Biden nói rằng Mỹ cần rút khỏi Afghanistan để có thể "tập trung vào việc phát huy sức mạnh cốt lõi của Mỹ nhằm đối phó cuộc cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc và các quốc gia khác".

Chuyên gia Shi cho rằng Bắc Kinh nên thận trọng, "vì vẫn còn phải chờ xem liệu (việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan) có mang lại lợi ích cho Trung Quốc trong dài hạn hay không". Nhà nghiên cứu Chen Xiangmiao cũng cảnh báo về những thách thức lớn hơn đối với Trung Quốc trong bối cảnh hiện nay, khi Mỹ rút khỏi Afghanistan và tập trung lực lượng để đối phó với các mối lo ngại, trong đó có Bắc Kinh.