Trận Pokrovsk rực lửa: Nga biến pháo đài Ukraine thành "con hổ không răng"

Nga biến pháo đài Pokrovsk thành "con hổ không răng"

Gần đây, giới phân tích phương Tây cho rằng: "Quân đội Nga yếu kém. Nỗ lực một năm trời mà vẫn không thể tràn ngập được Pokrovsk”. Thoạt nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực ra không hẳn đã chính xác khi lực lượng Moscow đã chiếm được hàng nghìn km2 lãnh thổ xung quanh thành phố. Rõ ràng, RFAF hoàn toàn có thể đánh bại Ukraine nhưng họ không cần phải vội.

Hãy cùng xem lại dòng thời gian.

Ngay từ tháng 5, Pokrovsk đã bị RFAF bao vây 3 mặt. Đến giữa tháng 7, hành lang giữa 2 cánh quân của họ đã thu hẹp lại là 15km, đồng thời UAV Nga đã chặn đứng hiệu quả các tuyến đường tiếp tế của quân phòng thủ Ukraine ở Pokrovsk. Đến nay, theo như Quân đoàn phản ứng nhanh số 7 của AFU thừa nhận, 2 gọng kìm RFAF chỉ còn cách nhau chừng 12km mà thôi.

Nếu so sánh với chiến dịch gần đây ở khu vực Sudzha (Kursk), khi đó họ tấn công tổng lực, nhanh chóng đẩy lực lượng Kiev ra khỏi lãnh thổ Nga, bằng một cuộc tấn công cưỡng bức vào thời điểm này, lực lượng Moscow hoàn toàn có thể dễ dàng kết liễu số phận thành phố chiến lược ở Donetsk.

Nhưng với Pokrovsk, RFAF chỉ xâm nhập thành phố với các đơn vị nhỏ, không có dấu hiệu nào cho thấy một cuộc tấn công lớn. Tại sao lại như vậy?

Câu trả lời thực ra khá đơn giản: khi tình hình chiến trường thay đổi, 3 "chức năng cốt lõi "của Pokrovsk từ lâu đã bị RFAF phá vỡ nên họ không cần tiến hành một cuộc tấn công ác liệt tại thời điểm này.

Vào tháng 8/2024, RFAF đã kiểm soát được 2 thị trấn trọng yếu ở phía đông thành phố là Grodivka và Novogedivka trên thực tế đã phong tỏa phần phía đông "pháo đài".

Để bảo vệ Pokrovsk, Tướng Alexander Syrsky, Tổng Tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine đã vạch ra 2 chiến lược:

Thứ nhất, ông điều động lực lượng tinh nhuệ tấn công khu vực Sudzha ở tỉnh Kursk trên lãnh thổ Nga, thực hiện kế "vây Ngụy, cứu Triệu", nhằm giảm áp lực lên Pokrovsk.

Thứ hai, ông triển khai thêm hơn 30.000 quân dự bị để ngăn chặn đà tiến của quân đội Nga ở Pokrovsk.

Nhưng đừng quên rằng Pokrovsk, cùng với thành phố vệ tinh lân cận Mirnograd, có tổng diện tích hơn 60km2. Như trận Bakhmut trước đó đã chứng minh, việc tấn công một thành phố lớn tương tự, RFAF sẽ cần ít nhất 100.000 binh sĩ, nhưng chắc chắn sẽ gây ra thương vong nặng nề, điều mà quân đội Nga hoàn toàn không muốn chấp nhận.

Do đó, thay vì tấn công vỗ mặt, RFAF đã áp dụng chiến lược được đánh giá khá hiệu quả là "3 vây - 1 mở”, nhằm biến pháo đài của Ukraine này thành một “con hổ không răng” để cầm chân quân tinh nhuệ AFU tại đây.

Đối với Kiev, Pokrovsk từng đảm nhiệm 3 chức năng quan trọng: trung tâm hậu cần, một rào chắn phía đông Dnipropetrovsk, và một trung tâm cung cấp than cho ngành luyện kim. Nhưng giờ đây, cả 3 chức năng này đều đã bị RFAF phá hủy, khiến việc chiếm giữ thành phố cũng trở nên vô nghĩa.

Trước tiên, hãy xem xét về hậu cần. Pokrovsk từng là điểm trung chuyển lớn nhất của AFU, để vận chuyển hàng tiếp tế từ miền trung/ tây Ukraine đến mặt trận phía Đông. Hàng tiếp tế tới các mặt trận như Chasov Yar và Toretsk chủ yếu đi qua đây.

Tuy nhiên, ngay từ tháng 8 năm ngoái, máy bay Nga đã ném bom tất cả các giao lộ ra vào Pokrovsk, cắt đứt hoàn toàn hệ thống giao thông, khiến trung tâm hậu cần này trở nên vô dụng.

Hãy xem xét nguồn cung cấp than. Vào tháng 1, cánh quân RFAF tiến về phía tây từ đầu cầu phía nam Pokrovsk, đã gần chạm đến ranh giới tỉnh Dnipropetrovsk. Tất cả các mỏ than xung quanh thành phố đều nằm trong tầm hỏa lực pháo binh của RFAF, khiến hoạt động khai thác bị dừng lại.

Vị thế của Pokrovsk, một nguồn cung cấp than chính cho ngành công nghiệp luyện kim của Ukraine, đã bị lung lay. Các nhà máy thép ở miền Trung và miền Tây nước này buộc phải mua than từ nước ngoài hoặc phải đóng cửa, gây thêm một đòn giáng mạnh vào nền kinh tế.

Quan trọng hơn, cuộc tấn công của RFAF đã vòng qua Pokrovsk, và ngay cả khi giữ được thành phố này, AFU cũng không thể ngăn chặn được bước tiến của đối phương về phía tây.

Kể từ tháng 6, lực lượng Moscow, một mặt kiềm chế Pokrovsk, một mặt đã chiếm được toàn bộ nam Donetsk và thậm chí còn xâm nhập vào tỉnh Dnipropetrovsk, cách thành phố vài chục km về phía tây nam.

Hiện RFAF đã chiếm được ít nhất 15 ngôi làng và thị trấn ở tỉnh Dnipropetrovsk, và ngay cả thị trấn then chốt Novopavlivka cũng bị bao vây 3 mặt. Do vậy, việc phòng thủ Pokrovsk quyết liệt của AFU đã không thể ngăn chặn cuộc tấn công của Nga.

Vì sao Kiev quyết tâm giữ Pokrovsk bằng mọi giá?

Nhưng đối với Kiev, việc giữ được Pokrovsk mang ý nghĩa to lớn hơn nhiều so với việc RFAF chiếm được nó. Mặc dù 3 chức năng chiến lược của thành phố đã mất, nhưng khả năng giữ vững của nó không chỉ quan trọng đối với tinh thần của binh sĩ Ukraine, mà còn đối với sự ủng hộ của các đồng minh phương Tây trong việc tiếp tục cung cấp tài chính và vũ khí cho Kiev.

Nếu Ukraine muốn nhận thêm viện trợ từ phương Tây, họ cần phải mang lại cho những người ủng hộ tài chính của mình “một tia hy vọng”, thế nên, việc giữ được Pokrovsk là một quân bài mặc cả quan trọng cho hy vọng đó.

Hơn nữa, việc AFU bảo vệ Pokrovsk trong suốt hơn một năm qua, đã biến nơi này thành biểu tượng của "thành phố anh hùng Ukraine", nếu ngay cả điều này cũng mất đi, tinh thần của binh lính tiền tuyến chắc chắn sẽ sụp đổ.

Do đó, mặc dù RFAF đã phong tỏa hoàn toàn các tuyến đường tiếp tế bằng UAV FPV, bom lượn và hỏa lực pháo binh, thì AFU vẫn duy trì ít nhất 2 lữ đoàn trong thành phố, hy vọng có thể cầm cự càng lâu càng tốt.

Theo hãng tin nhà nước Ukraine Ukrinform, Kiev hy vọng sẽ cầm cự được ít nhất đến cuối năm nay. Điều này cho thấy giới lãnh đạo cấp cao Kiev cũng hiểu rằng, Pokrovsk đang lâm vào thế bế tắc, việc thành phố thất thủ chỉ là vấn đề thời gian.

Hiện tại, Kiev đang cân nhắc liệu chi phí phòng thủ lâu dài (như thương vong và cạn nguồn cung) có tương xứng với lợi ích (như viện trợ phương Tây và tinh thần trong nước) hay không?

Ngược lại, việc Ukraine tiếp tục phòng thủ Pokrovsk có lẽ lại là một điều tốt cho Nga. Hai hoặc 3 lữ đoàn Ukraine trong thành phố, chắc chắn phải tham gia vào một cuộc phòng thủ cường độ cao, tiêu tốn lượng lớn vật tư.

Lực lượng Kiev lúc này phải tìm cách tiếp tế và Nga sẽ không cần phải tốn công sức. Họ chỉ cần triển khai hàng trăm UAV trinh sát và FPV để theo dõi khoảng trống nhỏ trong vòng vây và chờ đối phương đến. Điều này vừa làm suy yếu năng lực hậu cần của AFU, vừa tránh được thương vong cho Nga.

Nga chuyển hướng chiến lược về phía bắc Pokrovsk

Xét theo tình hình chiến trường hiện tại, mục tiêu chính của Moscow trên hướng Pokrovsk không phải là đánh chiếm một cách nhanh chóng, trọng tâm chiến lược của họ từ lâu đã chuyển hướng về phía bắc thành phố.

Ưu tiên quan trọng nhất hiện nay là bảo vệ mũi thọc sâu Dobropolye mà họ đã thiết lập thành công vào ngày 7/8, và nhanh chóng mở rộng phạm vi kiểm soát trên đầu cầu này.

Theo các nhà phân tích độc lập, tình hình chiến trường khu vực Donetsk đang diễn biến tích cực có lợi cho RFAF. Chiến lược của quân đội Nga rất rõ ràng: tiến công từ cả 2 hướng bắc và nam, bao vây hoàn toàn lực lượng Kiev.

Nếu RFAF có thể giữ vững và mở rộng "mũi khoan" Dobropolye, sau đó tiến về phía tây để chiếm thành phố nhỏ này, rồi từ đó cắt đứt hai tuyến đường tiếp tế chính - đường T0514 và T0510 - đến vị trí phòng thủ cốt lõi của Kiev tại Pokrovsk, kết quả của toàn bộ chiến dịch Donbass sẽ được định đoạt.

So với ván cờ vĩ đại Donbass, việc chiếm Pokrovsk chỉ là một nước đi, do vậy, Moscow không thể liều lĩnh chiến đấu đến cùng vì một thành phố nhỏ, mà mục tiêu của họ là toàn bộ vùng Donbass.