Tổng thống Ukraine nêu điều kiện thỏa hiệp về tính trung lập và Donbass

Trả lời phỏng vấn của các phóng viên Nga qua cuộc gọi video ngày 27/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết: "Các cam kết an ninh, tính trung lập, trạng thái phi hạt nhân của Ukraine, chúng tôi sẵn sàng đàm phán về những điều này". Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh, bất cứ thỏa thuận nào cũng phải được đảm bảo bởi các bên thứ 3 và được trưng cầu dân ý. Ông cũng nhấn mạnh, Nga và Ukraine không thể đạt được thỏa thuận hòa bình nếu không ngừng bắn và Nga phải lập tức rút quân.

Liên quan đến tính trung lập của Ukraine, ông Zelensky cho hay, các nhà đàm phán của Kiev đang xem xét kỹ lưỡng đề nghị của Nga về tính trung lập đối với Ukraine. Đầu tháng này, Moscow đề nghị Ukraine áp dụng mô hình trung lập giống của Áo hoặc Thụy Điển nhằm chấm dứt cuộc xung đột hiện nay giữa hai bên. Tuy vậy, Ukraine đã từ chối và tuyên bố rằng sẽ chỉ áp dụng một mô hình "có thể chấp nhận được" với người dân Ukraine.

Về vùng ly khai Donbass ở miền Đông, Tổng thống Zelensky bác bỏ kịch bản tìm cách giành lại quyền kiểm soát khu vực này bằng vũ trang bởi kịch bản đó sẽ chỉ dẫn đến Thế chiến 3. Ông cho biết, ông muốn đạt được một sự "thỏa hiệp" về tình trạng của Donbass.
Mặt khác, Tổng thống Zelensky tuyên bố: "Chúng tôi sẽ không ngồi vào bàn đàm phán nếu nói về phi quân sự hóa và phi phát xít hóa". Trong cuộc đàm phán trước đó, phía Ukraine đã đề nghị phái đoàn Nga không sử dụng những cụm từ "vô nghĩa" này.

Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine từ ngày 24/2 với tuyên bố nhằm "phi quân sự hóa" và "phi phát xít hóa" Ukraine. Xung đột đã bước sang tháng thứ hai song vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Cuối tuần trước, Bộ Quốc phòng Nga cho biết, chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine đã gần như hoàn tất giai đoạn một và giai đoạn hai sẽ chỉ tập trung vào khu vực Donbass. Giới quan sát cho rằng, đây có thể là dấu hiệu cho thấy Moscow đã thu hẹp mục tiêu của chiến dịch quân sự sau một tháng tiến công chậm chạp.

Trong một diễn biến liên quan khác, ông Leonid Pasechnik, người đứng đầu khu vực Lugansk ở Donbass, hôm 27/3 cho biết có thể tổ chức trưng cầu dân ý về việc sáp nhập Nga trong tương lai gần.

Năm 2014, lực lượng ly khai ở Donetsk và Lugansk thuộc Donbass đã tuyên bố độc lập khỏi Ukraine sau khi giành quyền kiểm soát một phần các tỉnh này. Tháng trước, Nga đã chính thức công nhận "độc lập và chủ quyền" của hai khu vực này. Trong số các điều kiện mà Nga đưa ra nhằm chấm dứt chiến dịch quân sự ở Ukraine bao gồm việc Kiev phải công nhận độc lập, chủ quyền của Donetsk và Lugansk. 

Những vấn đề này đến nay vẫn là một trong những nút thắt khiến các cuộc hòa đàm giữa Nga và Ukraine chưa đạt được nhiều tiến triển. Tổng thống Zelensky hôm qua thông báo, vòng đàm phán tiếp theo sẽ diễn ra vào ngày 29/3 tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ông một lần nữa nhấn mạnh, ông ủng hộ việc đối thoại với Nga "miễn là phải có kết quả".

"Vòng đàm phán mới đang ở phía trước bởi vì chúng tôi luôn mong muốn hòa bình. Không nên trì hoãn điều đó... Mục tiêu của chúng tôi là hòa bình, khôi phục cuộc sống bình thường của đất nước sớm nhất có thể", ông Zelensky nói.