Tổng thống Mỹ Obama lần đầu lên tiếng về phán quyết Biển Đông

Không công kích trực diện Trung Quốc khi đề cập đến phán quyết, nhưng trả lời phỏng vấn báo Strait Times qua email, ông Obama nói rằng: “Philippines đã nỗ lực trong khuôn khổ hòa bình và hợp pháp để giải quyết các tranh chấp trên biển với Trung Quốc với việc dựa vào tòa trọng tài được lập ra theo Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển. Phán quyết của tòa đã phát đi một quyết định pháp lý rõ ràng và mang tính ràng buộc về tranh chấp ở Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines, phán quyết này cần được tôn trọng”.

Tòa trọng tài quốc tế của Liên Hợp Quốc ở La Hay (Hà Lan) đưa ra phán quyết bác “đường chín đoạn” của Trung Quốc ở Biển Đông hôm 12/7. Phán quyết cũng lên án cũng hoạt động cải tạo, bồi lấp trái phép của Trung Quốc trên Biển Đông. Tuy vậy, Bắc Kinh vẫn lớn tiếng không công nhận phán quyết, đồng thời công kích và đe dọa các bên liên quan.

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải lớn tiếng nói rằng vụ kiện của Philippines là nhằm “dùng công cụ pháp lý cho mục đích chính trị” và rằng căng thẳng ở Biển Đông có xu hướng leo thang khi Mỹ tuyên bố chính sách xoay trục sang châu Á.

Về phần mình, ông Obama nói rằng, Mỹ tiếp tục đảm bảo bất cứ hành động nào Mỹ cũng tuân thủ luật pháp quốc tế và không nhằm vào bất cứ một quốc gia nào ở châu Á.

“Cần nhớ rằng sự hiện diện của chúng tôi ở khu vực này không hề mới mẻ. Hơn 60 năm qua, nước Mỹ đã kề vai sát cánh cùng các đồng minh và đối tác ở châu Á-Thái Bình Dương. Trong đó bao gồm hợp tác quốc phòng với Singapore hơn 2 thập niên qua. Hơn nữa, quan hệ đồng minh và đối tác của chúng tôi không nhằm chống lại bất cứ một nước nào khác”, ông Obama nhấn mạnh. Ông cho biết: “Thay vào đó, mối quan hệ này tập trung vào việc bảo vệ an ninh chung, đồng thời duy trì một trật tự dựa trên nguyên tắc nhằm đảm bảo hòa bình và thịnh vượng của khu vực và thế giới”.

Khi được hỏi liệu Mỹ có đối đầu với Trung Quốc sau phán quyết của tọa trọng tài hay không, ông Obama khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục hối thúc một biện pháp hòa bình. “Chúng tôi tiếp tục hối thúc Trung Quốc và các bên tranh chấp chủ truyền hợp tác mang tính xây dựng để giải quyết những bất đồng”, ông Obama nói.

Ông cũng nhấn mạnh thêm: “Mỹ cho rằng mọi quốc gia cần phải tôn trọng luật pháp quốc tế trong đó có tuân thủ luật pháp về hành xử ở Biển Đông. Đó là vì lợi ích của tất cả chúng ta, của Mỹ, của Trung Quốc và cả thế giới. Những thông lệ, quy tắc này là một phần kiến tạo ổn định ở khu vực và cho phép các quốc gia ở khu vực trong đó có Trung Quốc phát triển và thịnh vượng”.

Những bình luận trên được đưa ra khoảng hơn 2 tuần sau khi tòa trọng tài ra phán quyết vụ Philippines kiện yêu sách “đường chín đoạn” của Trung Quốc ở Biển Đông. Giới chức cấp cao của Mỹ sau đó đã lên tiếng kêu gọi các bên tuân thủ phán quyết, giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên ông Obama lên tiếng về phán quyết.

Minh Phương

Tổng hợp