Tổng thống Afghanistan tiết lộ thời khắc bỏ trốn trước bủa vây của Taliban

Trong cuộc phỏng vấn với BBC được phát sóng vào ngày 30/12, cuộc phỏng vấn đầu tiên kể từ khi ông bỏ trốn khỏi đất nước, cựu Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani cho biết sự ra đi đột ngột của ông là quyết định "khó khăn nhất" mà ông từng đưa ra.

Ông Ghani cho biết, thậm chí trong vài giờ trước khi lên máy bay và rời khỏi đất nước, ông vẫn không nghĩ rằng đó là ngày cuối cùng của ông ở quê nhà. Ông Ghani cùng vợ và các cộng sự thân cận đã bỏ trốn khỏi Afghanistan vào chiều 15/8. Khi đó, lực lượng Taliban đã bao vây phần lớn thủ đô Kabul và sự hoảng loạn bao trùm cả thành phố này.

Cựu tổng thống Afghanistan tiết lộ rằng nếu ông không rời đi, các nhân viên an ninh của dinh tổng thống sẽ bị sát hại.

"Họ không có khả năng bảo vệ tôi. Hai cánh của Taliban đang siết chặt lại từ hai hướng khác nhau. Khả năng xảy ra một cuộc xung đột lớn sẽ phá hủy thành phố 5 triệu dân và gây thiệt hại rất lớn cho người dân", ông Ghani cho biết.

Ông Ghani nói rằng quyết định rời đi được đưa ra rất vội vàng và ông chỉ có chưa đầy "2 phút" để sẵn sàng cho chuyến bay rời khỏi đất nước.

Hơn 3 tháng sau, cựu tổng thống Afghanistan nhận ra rằng, ông đã nhận được rất nhiều lời chỉ trích vì rời đi khi đất nước cần ông nhất.

"Sự nghiệp của tôi bị phá hủy. Giá trị của tôi bị chà đạp. Và tôi bị coi là vật tế thần", ông Ghani nói.

Nhưng cựu tổng thống lại một lần nữa lên tiếng bảo vệ cho hành động rời khỏi đất nước của mình. "Tôi đã phải hy sinh bản thân để cứu Kabul", ông nói.

Taliban đã kiểm soát hoàn toàn thủ đô Kabul chỉ vài giờ sau khi ông Ghani bỏ trốn và lực lượng an ninh của ông sụp đổ hoàn toàn.

3 ngày sau khi rời khỏi Afghanistan, ông Ghani xuất hiện ở Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất và sống ở đó cho đến nay.

Cựu Tổng thống Ghani cho biết kế hoạch ban đầu của ông là rời Kabul đến Khost, một tỉnh ở đông nam Afghanistan, nơi đặt trụ sở của lực lượng dân quân do Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) hậu thuẫn, hay còn được gọi là Lực lượng Bảo vệ Khost. Tuy nhiên, kế hoạch đã thay đổi vì Khost rơi vào tay Taliban.

Ông Ghani cũng bác bỏ những cáo buộc cho rằng, ông đã ôm theo hàng triệu USD biển thủ khi chạy trốn khỏi đất nước. Trước đó, hãng tin Dailymail dẫn các nguồn thạo tin nói rằng, ông Ghani đã ra nước ngoài cùng với số tiền khoảng 169 triệu USD. Người phát ngôn Đại sứ quán Nga tại Afghanistan Nikita Ishenko cũng cho biết, ông Ghani chạy khỏi Kabul cùng với "4 ô tô chất đầy tiền".

Trong cuộc phỏng vấn, ông Ghani cũng đề cập đến lời xin lỗi được viết bằng tiếng Anh mà ông đã đăng trên Twitter hồi tháng 9. Ông Ghani nói rằng việc rời khỏi thủ đô Kabul là "quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời", nhưng ông tin rằng "đó là cách duy nhất để các họng súng im lặng, đồng thời cứu Kabul và 6 triệu người dân thành phố".

Vào thời điểm đó, lời xin lỗi của cựu tổng thống đã không được chấp nhận bởi nhiều người Afghanistan vẫn đang phẫn nộ về việc ông đột ngột bỏ trốn. Nhiều người chỉ trích ông đã phản bội đất nước mà ông lãnh đạo trong gần 8 năm.

Những người chỉ trích đã đổ lỗi cho ông Ghani vì cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay tại Afghanistan. Họ cho rằng chính quyết định rời khỏi đất nước của cựu tổng thống đã làm chệch hướng một thỏa thuận then chốt mà lẽ ra có thể ngăn Taliban lật đổ chính quyền cũng như ngăn các lệnh trừng phạt được đưa ra sau đó.

Về phần mình, cựu Tổng thống Ghani chỉ trích Mỹ đàm phán trực tiếp với Taliban mà không có sự tham gia của chính phủ Afghanistan. Ông cho rằng việc thả hàng nghìn tù nhân Taliban đã khuyến khích lực lượng nổi dậy - những người cuối cùng đã lật đổ chính phủ của ông.