Thổ Nhĩ Kỳ ra điều kiện chấp nhận Phần Lan, Thụy Điển vào NATO

Bloomberg ngày 17/5 dẫn nguồn thạo tin từ 3 quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, Ankara chỉ đồng ý kết nạp Phần Lan và Thụy Điển vào NATO khi hai nước này và một số thành viên Liên minh châu Âu dỡ bỏ lệnh hạn chế xuất khẩu vũ khí mà họ áp đặt lên Thổ Nhĩ Kỳ. Các quan chức này cho hay, Ankara sẽ không chấp nhận việc mở rộng liên minh quân sự đến những nước cấm các thương vụ vũ khí với Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngoài ra, Ankara cũng yêu cầu Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga. Thổ Nhĩ Kỳ cũng muốn được tái gia nhập chương trình hợp tác phát triển máy bay chiến đấu F-35 và mua máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ nhằm nâng cấp phi đội hiện tại.

Đặc biệt, việc công nhận tư cách thành viên NATO cho Phần Lan và Thụy Điển phải đi kèm với việc các nước này phải công nhận lo ngại của nước này với các nhóm dân quân người Kurd (PKK) ở Thổ Nhĩ Kỳ, Syria và Iraq. Theo đó, Ankara yêu cầu Phần Lan và Thụy Điển có quan điểm rõ ràng, dứt khoát lên án PKK và các nhóm vũ trang liên quan trước khi hai nước này được gia nhập NATO. Nghĩa là, ngoài việc liệt kê PKK vào danh sách tổ chức khủng bố, Phần Lan, Thụy Điển cần hành động nhiều hơn để trấn áp những người ủng hộ PKK sinh sống ở các nước đó.

Thổ Nhĩ Kỳ hiện cho là rào cản đáng kể đối với khả năng gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển. Nguồn tin của Bloomberg khẳng định, điều này hoàn toàn không liên quan đến việc Ankara có mối quan hệ gần gũi với Nga.

Bất chấp cảnh báo của Nga, Phần Lan và Thụy Điển hôm nay chính thức nộp đơn gia nhập NATO, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho hay. Ông Stoltenberg gọi đây là "bước đi mang tính lịch sử". "Các đồng minh sẽ cân nhắc các bước đi tiếp theo về con đường gia nhập NATO của các bạn. Lợi ích an ninh của tất cả các đồng minh sẽ được xem xét, chúng tôi quyết tâm giải quyết mọi vấn đề và nhanh chóng đưa ra quyết định", người đứng đầu NATO nói.

Để gia nhập NATO, Phần Lan và Thụy Điển cần sự chấp thuận của toàn bộ 30 thành viên liên minh. Các nước này tin rằng, họ có thể thuyết phục Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý kết nạp. Phần Lan và Thụy Điển là hai quốc gia trung lập từ hàng chục thậm chí hàng trăm năm qua. Tuy nhiên, giới chức hai nước này bắt đầu xem xét lại chính sách an ninh sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine từ cuối tháng 2. Các thăm dò dư luận gần đây cũng cho thấy, đa số người dân ở đây ủng hộ kế hoạch gia nhập NATO. Ngược lại, Nga coi đó là "sai lầm có thể kéo theo hậu quả nghiêm trọng. Moscow cảnh báo sẽ đáp trả nếu hai nước gia nhập liên minh do Mỹ dẫn dắt.