Thế trận Nga - Ukraine trước cuộc phản công bước ngoặt của Kiev

Nga bày binh, bố trận

Trong bối cảnh có nhiều dấu hiệu cho thấy Ukraine chuẩn bị phản công, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ đã vạch ra cách thức quân đội Nga hoạt động ở các chiến tuyến khác nhau.

Các hoạt động này diễn ra ở Lupyansk, Lugansk, Bakhmut, thành phố Avdiivka-Donetsk, phía tây Donestk, đông Zaporizhia. Hoạt động phòng thủ của Nga diễn ra ở phía tây Zaporizhia và tỉnh Kherson.

Theo ISW, tại Kupyansk, Nga đã giao các đơn vị của Quân khu phía Tây (WMD) thực hiện các hoạt động tấn công hạn chế trong phần đầu năm 2023, mặc dù họ đã "không đạt được bước tiến đáng kể nào". ISW cho biết thêm, Sư đoàn súng trường cơ giới số 2 của WMD có thể đã được triển khai về phía biên giới tỉnh Kharkov - Lugansk.

Một mặt trận khác dọc theo tuyến Svatove - Kreminna. Ở đó, Nga giao nhiệm vụ cho các đơn vị của WMD và Quân khu trung tâm cũng như hai sư đoàn đổ bộ đường không. Tuy nhiên, lực lượng này chỉ đạt được một số kết quả chiến thuật cục bộ.

Mặt trận thứ ba là ở Bakhmut, mặt trận khốc liệt nhất trong nhiều tháng qua. ISW cho biết, các lực lượng của Nga ở đây tìm cách giành kiểm soát hoàn toàn thành phố trước khi Ukraine bắt đầu cuộc phản công.

Chiến tuyến thứ tư của Nga là trục thành phố Avdiivka - Donetsk, nơi Moscow triển khai các đơn vị từ Hạm đội phương Bắc, Quân khu phía Nam (SMD) và một phần lực lượng dân quân ly khai Donetsk.

Tuy nhiên, theo ISW, Nga cũng "không đạt được tiến bộ đáng kể nào ở trục này trong năm nay ngoài những tiến bộ chiến thuật nhỏ xung quanh Avdiivka và trong Marinka".

Trong khi đó, ở trục phía nam Donetsk, đông Zaporizhia, các đơn vị của Quân khu phía Đông của Nga "liên tục hứng tổn thất trong nỗ lực kiểm soát Vuhledar bất thành", ISW cho biết.

Về thế trận phòng thủ, Nga đã đưa các đơn vị SMD và lực lượng không chính quy đến trục phía tây Zaporizhia. Các chuyên gia của ISW nhận định, họ có thể sẽ "ít kiệt sức hơn so với các lực lượng ở nơi khác trên mặt trận do nhiệm vụ chủ yếu là phòng thủ trên toàn bộ các chiến tuyến".

Kể từ khi Nga rút quân khỏi thành phố Kherson vào cuối năm ngoái, khu vực này của mặt trận gần như là tĩnh. Một số báo cáo tuần qua nói rằng, lực lượng của Ukraine đã đổ bộ lên bờ đông sông Dnipro, xuyên thủng phòng thủ của Nga. Điều này làm dấy lên đồn đoán chiến dịch phản công của Kiev đang đến rất gần.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine nhận định, Nga đang tăng cường phòng thủ theo hướng Zaporizhia và Kherson, mục tiêu của họ là "duy trì kiểm soát đối với các vùng lãnh thổ đã giành được và ngăn cản đà tiến công về phía nam của quân đội Ukraine".

Ivan Fedorov, thị trấn thành phố Melitopol ở miền Nam Ukraine, cho biết Nga đang đặc biệt tập trung lực lượng ở khu vực này bởi đây được coi là trung tâm hậu cần quan trọng để Moscow vận chuyển khí tài quân sự.

Tín hiệu phản công từ Ukraine

Một quan chức chính quyền thân Nga ở Zaporizhia cho biết, Ukraine đang xây dựng lực lượng và tập hợp khí tài gần Huliaipole, cách thành phố Zaporizhia khoảng 100km về phía đông.

"Hơn 10.000 binh sĩ Ukraine đang tập trung ở chiến tuyến gần Huliaipole. Khí tài hạng nặng, trong đó có xe tăng, cũng được đưa đến đây", ông Vladimir Rogov thuộc chính quyền Zaporizhia nói với RIA Novosti ngày 24/4.

Theo ông, khu vực này có thể là một trong những hướng phản công chính của Ukraine thời gian tới. Ngoài ra, Ukraine cũng điều các cánh quân mới đến Bohatyr, Solone và Zaporizhia. Động thái này được cho là nhằm tiến công đến Biển Azov mà không nhất thiết kiểm soát nhà máy hạt nhân Zaporizhia, ông Rogov đánh giá.

Trong khi đó, theo ISW, trong khoảng gần hai tuần trở lại đây, quân đội nước này gần như không có động tĩnh ở Zaporizhia, nhưng đó cũng có thể là khoảng lặng trước một cuộc phản công bất ngờ, mang tính bước ngoặt.

Các blogger quân sự Nga tin rằng, Ukraine sẽ tập trung vào các khu vực ở Zaporizhia như Kopani, Marfopil, Polohy nhằm cắt đứt hành lang trên bộ từ bán đảo Crimea qua các khu vực của Kherson và Zaporizhia đến lãnh thổ của Nga.

Giới phân tích cũng nhận định, nếu Ukraine tiến hành một cuộc phản công vào mùa xuân, một trong những mục tiêu chính sẽ là phá vỡ hành lang đất liền giữa Nga và bán đảo Crimea, nghĩa là họ buộc phải băng qua sông Dnipro ở miền Nam.

ISW dẫn các nguồn tin đa chiều cuối tuần qua cho hay, quân đội Ukraine đã thiết lập và duy trì trong nhiều tuần các vị trí trên bờ đông sông Dnipro ở Kherson cùng với "các tuyến tiếp tế ổn định".

Bà Natalia Humeniuk, phát ngôn viên Bộ Chỉ huy Quân khu miền Nam của Ukraine, không xác nhận cũng không phủ nhận thông tin này, mà kêu gọi mọi người kiên nhẫn. Bà nhấn mạnh chi tiết về các hoạt động quân sự ở vùng đồng bằng sông Dnipro không thể được tiết lộ vì lý do an ninh. "Cần phải vượt qua một chướng ngại vật như sông Dnipro khi tiền tuyến đi qua một con sông rộng và chảy mạnh là công việc rất khó khăn", bà nói.

Một lần nữa, kế hoạch phản công của Ukraine khiến giới phân tích bối rối. Các chuyên gia không loại trừ khả năng Kiev tiếp tục sử dụng kế nghi binh, dương đông, kích tây như hồi cuối năm ngoái.

Các nhà phân tích cho rằng, chiến dịch phản công lần này của Ukraine sẽ mang tính quyết định, có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với Kiev. Nếu Ukraine không thể giành thắng lợi bước ngoặt, sự ủng hộ của phương Tây có thể suy yếu, Kiev sẽ đối mặt với sức ép ngồi vào bàn đàm phán để chấm dứt hoặc đóng băng xung đột với những nhượng bộ nhất định.