Sóng gió pháp lý bủa vây ông Trump trong hành trình quay lại chính trường

Tòa án Tối cao Mỹ ngày 22/2 đã từ chối ngăn chặn việc cung cấp các bản khai thuế và hồ sơ tài chính của cựu Tổng thống Donald Trump cho một công tố viên quận Manhattan (New York)  phục vụ cuộc điều tra hình sự đối với hoạt động kinh doanh của ông.

CNN nhận định, như vậy là, sau nhiều tháng, cuộc điều tra đã có bước chuyển biến quan trọng, khi các nhân viên điều tra giờ đây có thể tiếp cận các hồ sơ tài chính và thuế của cựu Tổng thống.

Theo các nguồn thạo tin, văn phòng công tố quận Manhattan, do công tố viên Cyrus Vance đứng đầu, dự kiến sẽ tiếp cận các hồ sơ trên trong vài ngày tới.

Các nguồn tin cho hay, văn phòng của ông Vance và công ty kế toán lâu năm của ông Trump là Mazars USA, vốn đã nhận được yêu cầu cung cấp các hồ sơ trên, đã thảo luận trong nhiều tháng qua về việc làm thế nào để các tài liệu, chủ yếu là dạng điện tử, được bàn giao một cách an toàn.

Một khi các công tố viên có hồ sơ thuế trong tay, họ sẽ có thể đào sâu các thuyết điều tra, theo đuổi các cuộc phỏng vấn với các nhân chứng quan trọng, và xác định xem liệu ông Trump và tập đoàn kinh doanh "Tổ chức Trump" có vi phạm bất kỳ luật liên bang nào hay không. Tập đoàn Trump từng bị nghi ngờ lách thuế và định giá thấp tài sản để giảm thuế.

Cuộc điều tra hình sự kéo dài

Kể từ khi tranh cử tổng thống vào năm 2016, ông Trump đã từ chối công khai hồ sơ thuế, dù theo tiền lệ là các ứng cử viên tổng thống thường làm như vậy để chứng tỏ sự minh bạch.

Ngoài hồ sơ thuế từ năm 2011, công tố viên Vance đã yêu cầu tiếp cận 4 hạng mục tài liệu khác, trong đó có các báo cáo tài chính, thỏa thuận làm ăn, các tài liệu liên quan tới việc chuẩn bị và xem xét hồ sơ thuế, và các giấy tờ cũng như những trao đổi liên quan tới hồ sơ thuế.

Các tài liệu trên có thể đóng vai trò quan trọng đối với cuộc điều tra, vì nhiều khả năng bao gồm các tài liệu chứng tỏ việc đưa ra quyết định đằng sau các cuộc định giá và giảm thuế tại Tổ chức Trump và điều này có thể giúp xác định liệu có ý đồ phạm tội hay không.

Các công tố viên muốn xem xét các tài liệu trước khi triệu tập các nhân chứng quan trọng trước đại bồi thẩm đoàn, các nguồn thạo tin cho biết. Theo luật New York, các nhân chứng được trao quyền "quyền miễn trừ giao dịch" và không bị truy tố vì bất kỳ tội danh nào liên quan đến lời khai của họ với tư cách là nhân chứng của bồi thẩm đoàn. Một khi các công tố viên có các tài liệu này, họ có thể bắt đầu thực hiện các bước đi đó.

Tuy nhiên, các nhân viên điều tra sẽ vẫn cần thời gian để xem xét các tài liệu và xâu chuỗi chúng lại với các tài liệu khác và những lời khai, vì Tổ chức Trump gồm hàng chục công ty trách nhiệm hữu hạn, và mỗi công ty có hồ sơ thuế và báo cáo tài chính riêng.

Mazars cho biết trong một tuyên bố rằng công ty này "vẫn cam kết thực hiện đầy đủ tất cả các nghĩa vụ hợp pháp và chuyên nghiệp".

Trong khi đó, sau quyết định từ chối ngăn chặn của Tòa án Tối cao, cựu Tổng thống Trump tuyên bố rằng: "Trong hơn 2 năm qua, thành phố New York đã tìm cách "soi" mọi giao dịch mà tôi thực hiện, trong đó có việc tìm kiếm hồ sơ thuế, vốn được thực hiện bởi các công ty kế toán và luật danh tiếng, lớn nhất nước Mỹ". Ông gọi cuộc điều tra là một "cuộc phiêu lưu vô định".

Trong khi đó, Công tố viên Vance - một thành viên thuộc đảng Dân chủ - viết: "Công việc đang tiếp tục".

Phán quyết của Tòa án Tối cao, vốn bác bỏ nỗ lực mới nhất của ông Trump nhằm chặn trát tòa, đã loại bỏ một rào cản lớn đối với cuộc điều tra hình sự diễn ra trong suốt hơn 2 năm qua. Cuộc điều tra gần đây đã có sự tham gia của một công tố viên mới nhiều kinh nghiệm về các cuộc điều tra tài chính và các cuộc thẩm vấn với nhân chứng.

Theo BBC, văn phòng công tố quận Manhattan đang điều tra xem liệu ông Trump và Tổ chức Trump có vi phạm hành vi gian lận thuế, gian lận bảo hiểm và các hành vi lừa đảo khác hay không, trong đó có khả năng cung cấp thông tin sai cho các tổ chức tài chính hoặc ngân hàng về giá trị của các bất động sản và tài sản.

Các công tố viên cho biết hồ sơ tài chính của ông Trump có vai trò quan trọng đối với cuộc điều tra.

Trong khi các công tố viên chờ Tòa án Tối cao ra phán quyết trên, họ đã yêu cầu tiếp cận các hồ sơ và thẩm vấn các nhân viên tại ngân hàng Deutsche về các khoản vay cho ông Trump và nhà môi giới bảo hiểm Aon, theo nhiều nguồn tin biết về cuộc điều tra. Ngân hàng Deutsche đã cho ông Trump vay hơn 300 triệu USD.

Các công tố viên cũng đưa ra trát tòa đối với Ladder Capital, công ty đã cho Tổ chức Trump vay hơn 100 triệu USD.

Ngoài ra, các công tố viên cũng đưa ra trát hầu tòa đối với Tổ chức Trump về các hồ sơ liên quan tới các chi phí trả cho những người tư vấn, trong đó có con gái lớn của ông Trump là Ivanka.

Và gần đây, các công tố viên đã mở rộng điều tra về việc xử lý thuế đối với một khu bất động sản có tên gọi Seven Springs ở quận Westchester, New York.

Họ cũng đã mời thêm các chuyên gia bên ngoài, bằng cách thuê công ty tư vấn FTI và hồi đầu tháng này đã bổ sung một cựu công tố viên liên bang có kinh nghiệm về các cuộc điều tra tài chính phức tạp.

Hồi tuần trước, một đại diện của Thị trưởng New York xác nhận rằng Ủy ban thuế thành phố New York đã nhận được một trát tòa liên quan tới các bất động sản của Tổ chức Trump.

Vụ điều tra khó khăn

Theo các cựu công tố viên, việc xử lý một vụ gian lận tài chính hay thuế là vấn đề khó khăn, đặc biệt là khi ông Trump thường có sự tư vấn từ các luật sư và chuyên gia kế toán. Ngoài ra, khó khăn trong việc định giá các bất động sản cũng làm gia tăng tính phức tạp của vụ việc.

Ví dụ, họ cho biết, một số quyết định khấu trừ thuế hay định giá có thể gây nghi vấn, nhưng lại phù hợp theo luật pháp.

Các bên cho vay cũng có những đánh giá của riêng họ trước khi gia hạn các khoản vay hàng chục triệu USD, các cựu công tố viên cho biết, nhấn mạnh rằng việc chứng minh những trường hợp mà người cho vay không bị ảnh hưởng gì là rất khó.

Ông Trump nhiều khả năng sẽ lập luận rằng, khi vay tiền, có các lý do pháp lý khác nhau cho việc định giá một bất động sản để chứng minh tiềm năng phát triển, nhưng lại có cơ pháp lý để định giá nó theo một cách khác trong hồ sơ thuế để phản ánh giá trị thực.

Một câu hỏi mở khác là liệu các công tố viên có hoàn thành cuộc điều tra của họ dưới sự lãnh đạo của Công tố viên Vance hay không.

Nhiệm kỳ của ông Vance sẽ kết thúc vào đầu năm tới và ông dự kiến sẽ không tái tranh cử, theo các nguồn thạo tin. Vài ứng viên Dân chủ, trong đó có các cựu công tố viên, đã tuyên bố ý định tranh cử vào ghế công tố viên quận Manhattan.