Ông Trump đề nghị sở hữu các cơ sở năng lượng của Ukraine

Mỹ muốn sở hữu các cơ sở năng lượng của Ukraine

Theo Nhà Trắng, trong cuộc điện đàm ngày 19/3 với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng việc Mỹ sở hữu các nhà máy điện của Ukraine có thể giúp đảm bảo an ninh cho chúng.

"Tổng thống Trump cũng thảo luận về nguồn cung cấp điện và các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine. Ông cho biết Mỹ có thể rất hữu ích trong việc vận hành các nhà máy đó bằng chuyên môn về điện và tiện ích của mình. Quyền sở hữu của Mỹ đối với các nhà máy sẽ là sự bảo vệ tốt nhất cho cơ sở hạ tầng đó và hỗ trợ cho cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine", Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho hay.

Tuy nhiên, hiện không rõ Mỹ muốn có quyền sở hữu cơ sở hạ tầng năng lượng hoặc nhà máy điện hạt nhân cụ thể nào của Ukraine.

Trước đó, hôm 13/3, ông Trump đã ám chỉ những khía cạnh sẽ tạo nên một kế hoạch hòa bình dài hạn ở Ukraine. Việc nhượng bộ lãnh thổ của Ukraine và quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân ở Zaporizhia có thể là yếu tố đưa vào các cuộc đàm phán.

Theo nguồn tin của Kyiv Independent, việc kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP) đã được Kiev và Washington thảo luận tích cực trong tuần qua. Tổng thống Zelensky hôm 14/3 xác nhận số phận của nhà máy và các vùng lãnh thổ lân cận do Nga kiểm soát đã được thảo luận với Mỹ trong các cuộc đàm phán song phương tại Ả rập Xê út vào tuần trước đó.

Các chuyên gia nhận định, việc giành lại quyền kiểm soát nhà máy là một mục tiêu khó khăn đối với Ukraine, và khả năng duy trì sự hiện diện quân sự kéo dài ở đó mà không đẩy quân Nga ra khỏi các vùng lãnh thổ xung quanh là một lựa chọn không thể xảy ra.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia, cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu của Ukraine, đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ những ngày đầu xung đột vào năm 2022. Nằm ở bờ phía Đông của sông Dnipro, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia là một cơ sở có tầm quan trọng chiến lược mà Nga đã biến thành căn cứ quân sự.

"Nó đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện cho các vùng lãnh thổ mà Nga giành quyền kiểm soát. Việc rút quân vì bất kỳ lý do gì cũng sẽ bị coi là một tổn thất đáng kể đối với Nga, và việc buộc Nga rút quân khỏi khu vực này có thể sẽ đòi hỏi sức mạnh quân sự đáng kể", Emil Kastehelmi, nhà phân tích tại Black Bird Group có trụ sở tại Phần Lan, nhận định.

Kiev hy vọng sẽ lấy lại nhà máy hạt nhân thông qua biện pháp ngoại giao sau khi những nỗ lực quân sự nhằm giành lại quyền kiểm soát không thành công.

Trong cuộc điện đàm hôm 18/3 giữa 2 nhà lãnh đạo Nga, Mỹ, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố ủng hộ ý tưởng ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong vòng 30 ngày. Ông Putin đã chỉ thị cho quân đội ngừng tấn công hạ tầng năng lượng Ukraine ngay sau đó.

Nga, Ukraine ủng hộ ngừng tấn công hạ tầng năng lượng của nhau

Ukrainska Pravda dẫn nguồn thạo tin cho hay, khi điện đàm với ông Trump hôm qua, ông Zelensky đã ủng hộ ý tưởng ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng Nga. Hai bên cũng nhất trí sẽ xem xét mở rộng phạm vi thỏa thuận ngừng bắn Nga - Ukraine.

Trong thông cáo sau điện đàm, ông Zelensky dường như muốn mở rộng khái niệm về ngừng tấn công cơ sở hạ tầng, bao gồm cả hạ tầng dân sự nói chung.

"Một trong những bước đầu tiên hướng tới việc chấm dứt hoàn toàn xung đột là chấm dứt các cuộc tấn công vào năng lượng và cơ sở hạ tầng dân sự khác. Tôi ủng hộ bước đi này và Ukraine xác nhận rằng chúng tôi đã sẵn sàng thực hiện", ông cho biết.

Tổng thống Zelensky nói thêm: "Chúng tôi đã chỉ thị cho các nhóm của mình giải quyết các vấn đề kỹ thuật liên quan đến việc thực hiện và mở rộng lệnh ngừng bắn một phần. Các nhóm của Ukraine và Mỹ sẵn sàng gặp nhau tại Ả rập Xê út trong những ngày tới để tiếp tục phối hợp các bước hướng tới hòa bình".

Ông Zelensky lưu ý, các cố vấn và đại diện từ Ukraine và Mỹ tại các cuộc họp sắp tới "có thể nhất trí về mọi khía cạnh cần thiết để hướng tới hòa bình lâu dài và đảm bảo an ninh".