Ông Tập Cận Bình lên tiếng về bạo loạn tại "chảo lửa" Kazakhstan

Theo SCMP, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 7/1 đã gửi thông điệp ủng hộ Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev trong bối cảnh các cuộc biểu tình phản đối chính phủ lan rộng ở đây. Ông Tập cho biết, Trung Quốc sẵn sàng ủng hộ nỗ lực của Kazakhstan nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay.

"Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ thế lực nào làm suy yếu sự ổn định của Kazakhstan và đe dọa an ninh của Kazakhstan. Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ thế lực nào phá hoại cuộc sống bình yên của người dân Kazakhstan, kiên quyết phản đối các thế lực bên ngoài cố tình tạo bất ổn và kích động "cách mạng màu" ở Kazakhstan", hãng thông tấn Xinhua dẫn thông điệp của ông Tập hôm 7/1.

Ông Tập Cận Bình nói với Tổng thống Tokayev rằng, Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ các nỗ lực của Kazakhstan để giải quyết cuộc khủng hoảng tại nước này. Ông cũng cho biết Trung Quốc phản đối bất kỳ nỗ lực nào làm tổn hại đến mối quan hệ hợp tác giữa hai nước.

"Trung Quốc sẵn sàng cung cấp hỗ trợ cần thiết cho Kazakhstan để giúp Kazakhstan vượt qua những khó khăn của mình. Bất chấp những rủi ro và thách thức, Trung Quốc vẫn là người bạn và đối tác đáng tin cậy của Kazakhstan", ông Tập nhấn mạnh.

Cùng ngày, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nhấn mạnh: "Những gì đã xảy ra ở Kazakhstan là vấn đề nội bộ của nước này. Chúng tôi tin rằng chính phủ của họ có thể xử lý vấn đề này một cách hợp lý". Ông cũng cho biết, Trung Quốc hy vọng "sự ổn định ở Kazakhstan có thể sớm được khôi phục".

Đây là những bình luận chính thức đầu tiên của Trung Quốc về tình hình bất ổn ở Kazakhstan những ngày qua. Làn sóng biểu tình nổ ra ở Kazakhstan từ đầu tuần này do nhiều người dân bất bình với việc giá nhiên liệu tăng mạnh. Đây là làn sóng biểu tình nghiêm trọng nhất ở Kazakhstan trong vòng 30 năm qua kể từ khi giành được độc lập. Người biểu tình đã đốt phá nhiều cơ sở hạ tầng, đụng độ với lực lượng an ninh, khiến hàng chục người thiệt mạng, trong đó có cả dân thường và nhân viên an ninh. Ít nhất 2.000 người đã bị bắt giữ.

Kazakhstan, một quốc gia giàu tài nguyên dầu mỏ, từ lâu đã được coi là "pháo đài" ổn định ở Trung Á. Kazakhstan có chung đường biên giới 1.700 km với Trung Quốc và quan hệ kinh tế giữa hai nước ngày càng phát triển trong những năm gần đây.

Bắc Kinh liên tục cảnh báo rằng hoạt động khủng bố từ các nước láng giềng sẽ tràn sang Trung Quốc, đặc biệt là ở Afghanistan và Trung Á. Ngoài ra, Kazakhstan được mệnh danh là "trung tâm năng lượng" của Trung Á và tình hình hiện tại ở Kazakhstan được cho là sẽ ảnh hưởng đến các dự án và đường ống dẫn dầu khí với Trung Quốc.

Trung Quốc phản ứng thận trọng với tình hình tại Kazakhstan. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân ngày 7/1 cho biết Bắc Kinh ủng hộ các nhà chức trách ở Kazakhstan trong việc khôi phục trật tự và phản đối sự can thiệp từ bên ngoài. Ông Uông cho biết Trung Quốc ủng hộ Tổ chức Hợp tác Thượng Hải - một khối an ninh bao gồm Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Pakistan và 4 quốc gia Trung Á khác - đóng vai trò giải quyết cuộc khủng hoảng tại Kazakhstan.

Kazakhstan là quốc gia chủ chốt trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc - một dự án nhằm thiết lập các liên kết về giao thông và thương mại trên quy mô lớn giữa châu Á, châu Âu và châu Phi. Bắc Kinh đã đầu tư hơn 17 tỷ USD vào các dự án ở Kazakhstan.

Yang Jin, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Nga, Đông Âu và Trung Á thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết tình trạng bất ổn tại Kazakhstan là mối đe dọa đối với các khoản đầu tư của Trung Quốc, ít nhất là trong ngắn hạn.

"Nếu tình trạng bất ổn tiếp tục mở rộng, sẽ có nhiều tác động và đe dọa hơn. Chúng ta phải cảnh giác về các dự án của chúng ta với Kazakhstan, ví dụ cơ sở hạ tầng đường ống dẫn dầu và khí đốt và các dự án lớn khác có thể bị phá hủy", chuyên gia Yang nói.