Những nhân vật quyền lực của Taliban có thể lên nắm quyền ở Afghanistan

Lần gần đây nhất khi Taliban nắm quyền kiểm soát Afghanistan là giai đoạn 1995 - 2001, khi đó không ai đặt ra câu hỏi chính quyền do Taliban lập ra sẽ như thế nào, ai nắm quyền điều hành. Tuy nhiên, hiện nay, khi Taliban khôi phục quyền lực, vị trí người đứng đầu trở nên phức tạp hơn rất nhiều.

Hành tung và vai trò của các thủ lĩnh Taliban luôn được giữ kín kể cả trong giai đoạn lực lượng này nắm quyền lực ở Afghanistan. Tuy nhiên, 6 nhân vật được cho là có vai trò quan trọng nhất Taliban hiện nay, trong đó, ứng viên sáng giá nhất cho vị trí điều hành một chính quyền mới do Taliban lập ra là thủ lĩnh tối cao Taliban Haibatullah Akhunzada.

Thủ lĩnh tối cao Haibatullah Akhunzada

Akhunzada, 60 tuổi, là người nắm quyền cao nhất trong các vấn đề chính trị, tôn giáo và quân sự của Taliban sau khi người tiền nhiệm Akhtar Mansour thiệt mạng trong một cuộc không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ ở khu vực biên giới Afghanistan-Pakistan năm 2016. Akhunzada được cho là có quan điểm thực tiễn hơn nhiều người nghĩ như cho phép đàm phán với Mỹ.

Guardian dẫn nhận định của giới quan sát cho rằng, sắp tới, Taliban có thể sẽ bãi bỏ Hiến pháp năm 2004 của Afghanistan và lập ra một Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan. Điều này có nghĩa là, ông Akhunzada, "thủ lĩnh của những người trung thành", nhiều khả năng sẽ đảm nhận vai trò điều hành.

Ba phó thủ lĩnh

Tất nhiên, quyền lực của Taliban không chỉ tập trung vào một người. Hiện tại, dưới Akhunzada còn có 3 phó thủ lĩnh với các vai trò khác nhau được cho là sẽ quyết định vị trí của họ trong chính quyền sắp tới của Taliban.

Trong số các phó thủ lĩnh này, nhân vật đáng chú ý nhất là Mullah Abdul Ghani Baradar, khoảng ngoài 50 tuổi. Baradar là một trong số ít thành viên ban đầu của Taliban và hiện phụ trách các vấn đề liên quan đến chính trị của tổ chức này.

Baradar từng bị bắt giam 8 năm ở nhà tù Pakistan và được phóng thích dường như nhờ đề nghị từ phía Mỹ. Đó có thể là lý do tại sao Baradar ủng hộ đàm phán với Mỹ. Baradar được coi là "đại sứ" của Taliban, tham gia vào các cuộc đối thoại với giới chức các nước trong khu vực như Pakistan, Trung Quốc hay lãnh đạo của các phong trào Hồi giáo. Ông Baradar được dự đoán sẽ nắm vai trò quan trọng trong chính quyền do Taliban thành lập khi bất ngờ trở lại Afghanistan lần đầu tiên sau 20 năm.

Một phó thủ lĩnh khác là Mullah Mohammad Yaqoob, khoảng 30 tuổi, con trai người sáng lập Taliban Mullah Omar. Yaqoob được tin là "kiến trúc sư" đứng đằng sau chiến dịch giúp Taliban khôi phục quyền lực ở Afghanistan sau hai thập niên.

Cách đây 5 năm, Yaqoob được đề cử làm thủ lĩnh của Taliban, nhưng đã từ chối, thay vào đó quyết định ủng hộ Akhundzada làm thủ lĩnh tối cao với lý do cho rằng mình thiếu kinh nghiệm chiến đấu và còn quá trẻ.

Phó thủ lĩnh còn lại là Sirajuddin Haqqani - nhân vật khiến giới tình báo phương Tây lo ngại nhất. Ông là con trai của chỉ huy mujahideen nổi tiếng Jalaluddin Haqqani và là lãnh đạo của nhóm Haqqani - nhóm được cho là đứng sau các vụ đánh bom liều chết rúng động Kabul và nhiều nơi khác những năm qua. Mạng lưới này cũng bị cáo buộc ám sát các quan chức cấp cao của Afghanistan, bắt cóc công dân phương Tây.

Haqqani, gần 50 tuổi, được cho là đảm nhiệm giám sát các tài sản tài chính và quân sự của Taliban. Haqqani có quan hệ gần gũi với một số nhân vật cấp cao của tổ chức khủng bố al-Qaeda. FBI đã liệt kê Haqqani vào danh sách các nghi phạm bị truy nã gắt gao nhất.