Nhiều di sản lịch sử tại Ukraine bị hư hại do chiến sự kéo dài

Liên hợp quốc đang sử dụng hình ảnh vệ tinh để theo dõi "một cách có hệ thống" những tác động lớn đối với các di sản văn hóa do chiến sự gây ra tại Ukraine, đồng thời thông báo sẽ khởi động nền tảng theo dõi công khai trong vòng vài tuần.

Những hình ảnh vệ tinh này do công ty phân tích hình ảnh vệ tinh Maxar cung cấp qua Trung tâm Vệ tinh Liên hợp quốc (UNOSAT).

Nền tảng theo dõi này do Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) cung cấp qua hợp tác với UNOSAT, sẽ đánh giá tác động đối với các công trình kiến trúc, nghệ thuật, các tòa nhà lịch sử và các di sản văn hóa khác của Ukraine.

Danh sách ban đầu cho thấy, thiệt hại tại 207 địa điểm văn hóa kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2, trong đó bao gồm 88 địa điểm tôn giáo, 15 bảo tàng, 76 tòa nhà có giá trị lịch sử và nghệ thuật, 18 di tích và 10 thư viện.

Các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất là ở miền đông Ukraine và xung quanh thủ đô Kiev. Trong đó, khu vực Donetsk có 59 địa điểm văn hóa bị thiệt hại đã được xác minh, tiếp theo là Kharkov với 51, Kiev có 30 và Luhansk là 25 địa điểm.

"Đây là vấn đề rất tồi tệ và mọi việc có thể còn tệ hơn nữa", Giám đốc văn hóa và các trường hợp khẩn cấp của UNESCO, Krista Pikkat nói với các phóng viên tại một cuộc họp ở Geneva hôm 26/10.

"Các địa điểm văn hóa thường không phải là đối tượng bị thiệt hại lớn trong các cuộc chiến tranh nhưng đôi khi nó được nhắm mục tiêu cụ thể vì đó là bản chất của bản sắc của các quốc gia", ông nói thêm.

Dựa trên các báo cáo từ hiện trường, cảnh báo từ Bộ văn hóa Ukraine và phát hiện từ mạng xã hội và các nguồn khác, UNESCO gửi danh sách các địa điểm có khả năng bị hư hại cho UNOSAT. Sau đó, họ yêu cầu các công ty thương mại cung cấp các hình ảnh vệ tinh.

UNESCO trả tiền cho các hình ảnh có độ phân giải rất cao được mua từ Maxar và Airbus, với giá khoảng 10 euro/1km2.

Manuel Fiol, nhà phân tích hình ảnh, nói với AFP: "Chúng tôi phân tích hàng ngày về Ukraine bằng cách sử dụng các hình ảnh vệ tinh để hiểu rõ hơn về tình hình trên mặt đất".

Nhóm nghiên cứu đối chiếu các hình ảnh, phân tích mức độ thiệt hại và có thể đưa ra khoảng thời gian xảy ra thiệt hại.

Việc có thể thu được hình ảnh hay không còn tùy thuộc vào thời tiết. Các chuyên gia cảnh báo, công việc này sẽ trở nên khó khăn hơn trong mùa đông tới, do mây bao phủ ở các địa điểm phủ tuyết hoặc phủ tuyết.

"Chúng tôi không phải nói ai đã làm gì và vì sao lại như vậy. Trách nhiệm chính của chúng tôi là đảm bảo có sẵn thông tin và tình trạng các địa điểm để sẵn sàng phục hồi sau xung đột", chuyên gia Pikkat nói.

Theo Guardian, rất may là cho đến nay, không có di sản thế giới nào trong số 7 di sản thế giới ở Ukraine bị hư hại do chiến sự.