Nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng khi Trung Quốc tập trận quanh Đài Loan

Cuộc tập trận quanh đảo Đài Loan của Trung Quốc, đã bắt đầu từ 12 giờ trưa ngày 4/8, được xem là lớn nhất từ trước đến nay tại khu vực.

Theo các chuyên gia, đây được cho là một động thái phô diễn sức mạnh quân sự của Bắc Kinh nhằm đáp trả việc Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến thăm hòn đảo, bất chấp cảnh báo trước đó của Trung Quốc. 

Theo bản đồ do Xinhua đăng tải, các cuộc tập trận của quân đội Trung Quốc được thực hiện tại 6 khu vực quanh đảo Đài Loan, cụ thể ở phía bắc, đông bắc, tây bắc, đông, nam và tây nam Đài Loan. Các khu vực này trải dài từ eo biển Đài Loan, eo biển Ba Sĩ, biển Hoa Đông cho đến Thái Bình Dương.

Lộ trình này cho thấy, cuộc diễn tập diễn ra dọc một số tuyến đường vận chuyển nhộn nhịp nhất hành tinh, được sử dụng để cung cấp chất bán dẫn và thiết bị điện tử quan trọng được sản xuất tại các nhà máy ở Đông Á cho thị trường toàn cầu.

Đây cũng là các tuyến đường huyết mạch quan trọng vận chuyển khí đốt. Gần một nửa số tàu container trên thế giới đã đi qua eo biển Đài Loan hẹp này, nơi ngăn cách hòn đảo với lục địa Trung Quốc, trong 7 tháng đầu năm nay, theo dữ liệu của Bloomberg.

"Do phần lớn đội tàu container trên thế giới đi qua tuyến đường thủy này, chắc chắn sẽ có sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu vì phải chuyển hướng đi", chuyên gia nghiên cứu James Char, tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam của Singapore, cho biết.

Những lo ngại

Ngay cả một sự gián đoạn nhỏ trong chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 và cuộc khủng hoảng ở Ukraine, cũng có thể gây thiệt hại khôn lường.

Nick Marro, nhà phân tích hàng đầu về thương mại toàn cầu của tổ chức Đơn vị tình báo kinh tế, cho rằng việc đóng cửa các tuyến vận tải này, dù chỉ là tạm thời, không chỉ gây ra hậu quả cho Đài Loan, mà còn cả các dòng thương mại gắn liền với Nhật Bản và Hàn Quốc.

Cơ quan Hàng hải và Cảng Đài Loan đã cảnh báo các tàu ở các khu vực phía bắc, phía đông và phía nam tránh các khu vực được thông báo diễn ra tập trận. Nhưng một số công ty vận tải cho biết, họ đang chờ xem tác động của các cuộc tập trận trước khi đổi hướng đi.

Một số bên lo ngại, mùa mưa bão đang diễn ra khiến việc chuyển hướng qua vùng biển Philippines trở nên nguy hiểm hơn, hải trình cũng có thể phải kéo dài thêm vài ngày. Những bên khác cho hay, họ sẽ bám sát lịch trình đã được lên từ trước.

Các cuộc tập trận diễn ra cũng ảnh hưởng đến các tuyến đường hàng không. Trong 2 ngày qua, hơn 400 chuyến bay đã bị hủy tại các sân bay lớn ở Phúc Kiến, tỉnh nằm đối diện Đài Loan qua eo biển, sau thông báo vùng trời này có thể được quân đội Trung Quốc sử dụng để diễn tập.

Trong khi đó, chính quyền Đài Loan cho biết các cuộc tập trận sẽ làm gián đoạn 18 đường bay quốc tế đi qua vùng thông tin bay (FIR) của hòn đảo.

Trong cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan trước đó vào những năm 1990, Trung Quốc đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự trong nhiều tháng, bao gồm cả phóng tên lửa vào vùng biển ngoài khơi Đài Loan và diễn tập các cuộc tấn công đổ bộ đảo.

"Trung Quốc có thể sẽ muốn thể hiện quyết tâm theo những cách vượt xa những gì họ đã làm vào năm 1996", Bonnie Glaser, Giám đốc chương trình châu Á tại Quỹ Marshall của Đức có trụ sở tại Mỹ, dự đoán.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết, vì Trung Quốc đang đối mặt với một số vấn đề về kinh tế trong thời điểm hiện tại nên Bắc Kinh có thể sẽ không quá mạnh tay vì họ cũng có thể bị ảnh hưởng. 

"Việc đóng cửa giao thông qua eo biển trong thời gian dài cũng sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế Trung Quốc", chuyên gia Char nói.

Tuy nhiên, chuyên gia Thomas Shugart tại Trung tâm An ninh mới của Mỹ cho rằng, với những tiến bộ quân sự của mình, Trung Quốc rất có khả năng thực thi một cuộc phong tỏa hàng không và hàng hải đối với đảo Đài Loan.