Nghiên cứu phát hiện di chứng có thể xảy ra với não người mắc Covid-19

Tạp chí Nature ngày 7/3 công bố một nghiên cứu về sự suy giảm nhận thức đối với bệnh nhân Covid-19. Theo đó, các chuyên gia đã phát hiện những tổn thương não có thể xảy ra sau vài tháng người bệnh mắc Covid-19. Cụ thể, họ tìm ra những tổn hại ở các khu vực não liên quan tới chức năng khứu giác và thậm chí là mầm bệnh dường như khiến não bị "co lại tương đương với tốc độ bị lão hóa trong một thập niên".

Các phát hiện từ Trung tâm Wellcome thuộc Đại học Oxford cho thấy bằng chứng về tác động của virus SARS-CoV-2 lên hệ thần kinh trung ương. Sẽ cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định liệu Covid-19 có tác động nghiêm trọng hơn nữa lên thế giới trong việc ứng phó với các bệnh mất trí nhớ và thoái hóa thần kinh khác.  

Avindra Nath, giám đốc lâm sàng của Viện các tình trạng rối loạn thần kinh và đột quỵ quốc gia Mỹ, cho biết: "Đây là một nghiên cứu rất mới với dữ liệu thuyết phục. Những phát hiện có ý nghĩa quan trọng đối với dân số nói chung". Ông Nath không tham gia vào nghiên cứu, nhưng đánh giá dựa vào những công bố trên Nature.

Virus SARS-CoV-2 thường được nhiều người coi là một mầm bệnh đường hô hấp tấn công phổi. Tuy nhiên, giới khoa học trong thời gian qua đã ghi nhận những biến chứng của nó với hệ thần kinh. Hậu quả của Covid-19 như suy giảm khả năng tập trung, đau đầu, rối loạn cảm giác, trầm cảm và thậm chí là rối loạn tâm thần có thể tồn tại trong nhiều tháng và được gọi là "Covid kéo dài".

Để điều tra những thay đổi trong não, nhà thần kinh học Gwenaelle Douaud và các đồng nghiệp đã sử dụng cơ sở dữ liệu hình ảnh cộng hưởng từ. Họ so sánh kết quả quét MRI não của 785 tình nguyện viên trước khi dịch diễn ra, và 38 tháng sau đó. Có 401 người tham gia đã dương tính với mầm bệnh trong khoảng thời gian này.

"Chúng tôi rất ngạc nhiên về những sự thay đổi rõ ràng trong não của những người từng mắc Covid-19", chuyên gia Douaud cho biết.

Nghi vấn giảm kích thước não

Trong những người mắc Covid-19 trung bình 4,5 tháng trước lần quét MRI thứ hai, các nhà nghiên cứu nhận thấy độ dày chất xám ở các vùng của não liên quan đến khứu giác giảm nhiều hơn. Khu vực này được gọi là vỏ não trước và hồi hải mã. Phát hiện này có thể giúp giải thích tình trạng suy giảm khứu giác mà nhiều bệnh nhân Covid gặp phải, vì bị virus gây tổn thương trực tiếp hoặc vì tình trạng viêm do phản ứng miễn dịch của cơ thể với virus.

Leah Beauchamp, một nhà thần kinh học tại Viện Khoa học Thần kinh và Sức khỏe Tâm thần Florey ở Melbourne (Australia), cho biết việc não người từng mắc Covid-19 bị mất chất xám, phần ở lớp ngoài cùng của não, là biểu hiện cho sự thoái hóa. "Điều này thực sự đáng lo ngại," bà cảnh báo.

Nhóm bị mắc Covid-19 cho thấy kích thước não giảm hơn 0,2% đến 2% so với những người không bị mắc bệnh. Giảm 0,2% chất xám tương đương với quá trình lão hóa trong một năm ở người lớn tuổi. Mức giảm 2% thể hiện khoảng 10 năm lão hóa.

Ngoài ra, người từng mắc Covid-19 có thể bị suy giảm nhận thức nhiều hơn dựa trên hiệu suất của họ khi thực hiện các nhiệm vụ phức tạp. Điều này có liên quan đến sự teo, hoặc co rút, ở một phần cụ thể của tiểu não - một khu vực ở phía sau và dưới cùng của não - liên quan đến nhận thức.

Chuyên gia Beauchamp nhận định, điều cần làm bây giờ là xác định các cơ chế dẫn đến sự thoái hóa này trong giai đoạn cấp tính của bệnh để có thể có cách can thiệp hợp lý.

Serena Spudich, giáo sư thần kinh học tại Trường Y Yale ở Connecticut (Mỹ), cho biết cần phải nghiên cứu các mẫu máu và hệ thần kinh trung ương của bệnh nhân để tìm ra cơ chế dẫn đến những thay đổi về não này.

Nghiên cứu cũng phát hiện ra bằng chứng cho thấy những thay đổi về não có thể xảy ra với người từng mắc Covid-19 thể nhẹ, cho thấy mức độ nguy hiểm của mầm bệnh và tác động lâu dài của nó với chất lượng cuộc sống của những người từng mắc bệnh.