Nga báo động "nhân tố mới" trong cuộc khủng hoảng Ukraine

Một thỏa thuận được ký kết giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine có thể sớm cho phép máy bay không người lái của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ được sản xuất hàng loạt ở Ukraine. Một trong những chính trị gia cấp cao của Nga đã lên tiếng phản đối thỏa thuận này vì cho rằng điều đó có thể kéo theo nguy cơ đối đầu lớn hơn trong bối cảnh quan hệ giữa Nga và phương Tây leo thang.

Trả lời phỏng vấn hãng tin RIA Novosti hôm 3/2, ông Andrey Klimov, Chủ tịch Ủy ban bảo vệ chủ quyền quốc gia thuộc Thượng viện Nga, nói: "Việc Ukraine sử dụng vũ khí sẽ là hành động khiêu khích. Thổ Nhĩ Kỳ không thể hiểu điều này và họ vẫn làm vậy, thật đáng tiếc".

Theo chính trị gia của Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đang tìm cách hưởng lợi về mặt tài chính thông qua việc cung cấp vũ khí cho Ukraine, mặt khác cũng muốn trở thành "một người chơi" trong căng thẳng ở Đông Âu.

Những bình luận trên được đưa ra trong bối cảnh biên giới Nga - Ukraine leo thang căng thẳng và không lâu sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Aleksey Reznikov tiết lộ kế hoạch ký thỏa thuận khung về hợp tác kỹ thuật quân sự giữa Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ. Một trong những nội dung trong thỏa thuận "sẽ là việc xây dựng nhà máy Bayraktar" sẽ được sản xuất tại Ukraine.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ca ngợi thỏa thuận và nhấn mạnh thêm rằng "đây là những công nghệ mới, giúp mang lại việc làm và tăng cường khả năng quốc phòng của Ukraine".

Ankara có quan hệ tốt với cả Kiev và Moscow. Tuy nhiên, giới chức Thổ Nhĩ Kỳ từng công khai chỉ trích việc Nga cho sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014. Crimea sáp nhập vào Nga sau một cuộc trưng cầu dân ý mà phương Tây cho là "bất hợp pháp" và không công nhận kết quả. Các khu vực Donetsk và Lugansk ở miền đông Ukraine sau đó cũng tuyên bố ly khai.

Việc Ukraine có chủ đích sử dụng máy bay không người lái quân sự do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất cũng là vấn đề khiến Nga quan tâm. Hồi cuối năm ngoái, quân đội Ukraine đã đăng tải một đoạn video cho thấy máy bay không người lái của họ phá hủy vũ khí Nga sản xuất ở miền đông Ukraine.

Trong video, một máy bay không người lái Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất, ném bom dẫn đường đánh trúng một khẩu lựu pháo cỡ nòng 122mm do Nga sản xuất. Các mảnh vỡ văng xa tới tận một cánh đồng gần đó. Đó là lần đầu tiên quân đội chính phủ Ukraine sử dụng máy bay không người lái hiện đại do Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp để chống lại phe ly khai ở miền đông.

Thời điểm đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã lên tiếng phản ứng gay gắt. "Nga có quan hệ đặc biệt với Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng sự việc này là hết sức đáng tiếc. Chúng tôi lo ngại rằng việc cung cấp những vũ khí như vậy cho quân đội Ukraine càng làm tình hình ở miền đông nước này trở nên tồi tệ. Những vũ khí như vậy không đóng góp vào nỗ lực giải quyết bất đồng nội bộ ở Ukraine", ông Peskov nói.

Ukraine mua các máy bay không người lái Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2019 hoặc 2020. Bayraktar TB2 có trần bay 8.000 m, hoạt động liên tục trong 27 giờ. UAV có hai giá treo vũ khí dưới cánh được thiết kế để mang theo tổng cộng 150 kg bom hoặc tên lửa.

Theo các chuyên gia, để đối phó Bayraktar TB2 một cách hiệu quả, Nga sẽ cần phải huy động các hệ thống phòng không phong tỏa bầu trời miền đông Ukraine. Phe ly khai hiện có năng lực hạn chế trong việc bắn rơi các máy bay ở tầm cao.