Mỹ, Nhật sẽ hối thúc Trung Quốc bỏ vùng phòng không

Tờ Yomiuri Shimbun của Nhật Bản dẫn các nguồn tin cho hay, tuyên bố chung sẽ khẳng định rằng chính phủ hai nước sẽ không cho phép Bắc Kinh thay đổi hiện trạng ở biển Hoa Đông bằng vũ lực.

Đây sẽ là lần đầu tiên chính phủ Mỹ và Nhật đưa ra một tuyên bố chung chỉ trích vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Trung Quốc trên biển Hoa Đông, vốn cũng bao gồm quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang tranh chấp giữa Tokyo và Bắc Kinh. Hai nước muốn gia tăng sức ép lên Trung Quốc bằng cách thể hiện sự hợp tác chặt chẽ và một thái độ kiên quyết về vấn đề này trong tuyên bố chung.

Phó tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ có chuyến thăm Nhật Bản từ 2-4/12 trước khi đi Trung Quốc và Hàn Quốc. Tuyên bố chung dự kiến sẽ được công bố trước cuộc gặp Abe-Biden dự kiến diễn ra vào ngày 3/12.

Chính phủ Mỹ và Nhật hiện đang thảo luận để thống nhất về ngôn từ trong tuyên bố chung nhằm chỉ trích mạnh mẽ Trun Quốc về ADIZ. Tuyên bố nhiều khả năng nói rằng ADIZ của Trung Quốc có thể dẫn tới một tình huống bất ngờ và là một nỗ lực nguy hiểm nhằm thay đổi hiện trạng ở Hoa Đông một cách đơn phương.

Tuyên bố sẽ thể hiện sự ủng hộ của Mỹ đối với "chủ nghĩa hòa bình tích cực", xuất phát từ động thái của Nhật và chính quyền Abe nhằm thiết lập một Hội đồng an ninh quốc gia kiểu Mỹ.

Tuyên bố cũng khẳng định rằng Mỹ và Nhật sẽ phối hợp tiến hành các hoạt động giám sát và cảnh báo trước sự mở rộng hàng hải của Trung Quốc ở Hoa Đông và Biển Đông. Tuyên bố còn nhấn mạnh rằng hai nước sẽ tăng cường ủng hộ ASEAN trong trường hợp xảy ra thiên tai, sau khi siêu bão Haiyan gây tổn thất lớn ở Philippines mới đây.

Chuyến thăm 3 nước Đông Bắc Á của Phó tổng thống diễn ra trong bối cảnh căng thẳng trong khu vực đang tăng cao do ADIZ của Trung Quốc. ADIZ dự kiến cũng sẽ là chủ đề trọng tâm trong chuyến đi kéo dài 1 tuần của ông Biden.

An Bình