Hội thảo về Biển Đông tại Singapore

Tìm giải pháp hòa bình cho những căng thẳng tại Biển Đông là nội dung thảo luận chính tại hội nghị.

Tham gia hội thảo có các chuyên gia, học giả, nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, quan hệ quốc tế và luật pháp đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Khai mạc hội thảo, ông A B Mahapatra - Giám đốc Stratcore, tập đoàn mẹ của trung tâm nghiên cứu CASS-Ấn Độ - nhấn mạnh Biển Đông là một trong những tuyến vận tải hàng hải quan trọng nhất và có tiềm năng dầu mỏ khổng lồ. Vì thế, tình trạng căng thẳng leo thang tại Biển Đông đã, đang và sẽ có những tác động to lớn đến an ninh khu vực.

Trong suốt quá trình thảo luận, các diễn giả đã bày tỏ và trao đổi quan điểm về nhiều khía cạnh khác nhau liên quan đến căng thẳng gia tăng tại Biển Đông như: cơ sở pháp lý để các bên liên quan tuyên bố chủ quyền; can dự của Indonesia trong việc giúp tháo ngòi nổ xung đột; vai trò trung tâm của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN); những thách thức an ninh khu vực trong tình hình hiện nay; chiến lược biển của Trung Quốc; chính sách xoay trục của Mỹ sang châu Á; các mối quan tâm và lợi ích của Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, New Zealand ở Biển Đông; và những kịch bản có thể xảy ra tại Biển Đông trong thời gian tới.

Hầu hết các diễn giả đều bày tỏ quan ngại về những động thái ngày càng kiên quyết của Trung Quốc trong tranh cãi chủ quyền với các nước láng giềng, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải nhanh chóng đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Các học giả cho rằng hòa bình, ổn định, tự do thương mại và vận tải trên Biển Đông nằm trong lợi ích của không chỉ các quốc gia ASEAN, mà còn với nhiều cường quốc thế giới.

“Có rất ít cơ sở pháp lý cho đường 9 đoạn mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với toàn bộ Biển Đông. Bản thân Trung Quốc cũng có khó khăn rất lớn trong việc tìm cách chứng minh (cho quan điểm này)”, Tiến sĩ Leszek Buszynski thuộc Đại học quốc gia Australia nói.

Đây cũng là quan điểm được Giáo sư - Tiến sĩ K. S. Nathan thuộc Đại học quốc gia Malaysia chia sẻ.

“Việc sử dụng vũ lực để dọa nạt bất kỳ quốc gia nào có tranh chấp chủ quyền sẽ chỉ phản tác dụng. Đó là lý do tại sao các đối tác bên ngoài giờ đây ngày càng quan tâm đến tranh chấp ở Biển Đông, họ quan tâm đến lợi ích an toàn hàng hải, tự do thông thương, tự do thương mại mà nhờ đó Đông Nam Á và châu Á đã phát triển thịnh vượng lâu nay”, Giáo sư Nathan bày tỏ.

Các diễn giả cho rằng mặc dù ASEAN còn phải đối mặt với nhiều thách thức khác ở Biển Đông như cướp biển, khủng bố, buôn người, song tranh cãi chủ quyền đang trở thành rào cản lớn nhất trong nỗ lực tạo ra môi trường ổn định trong khu vực ASEAN.

Theo các diễn giả, điều cần thiết hiện nay là ASEAN phải đóng vai trò lớn hơn và trở thành động lực chính trong giải quyết tranh chấp trên Biển Đông.

Vũ Anh