Hình ảnh chưa từng thấy của lính Ukraine ở "pháo đài" Azovstal

Nhà máy thép này đã bị quân Nga bắn phá liên tục trong gần hai tháng, những người mắc kẹt bên trong boongke - cả quân nhân và dân thường - buộc phải sống sót với rất ít lương thực, thuốc men, hầu như không nhìn thấy ánh sáng ban ngày.

Những bức ảnh từ Azovstal xuất hiện trên mạng trong cuộc bao vây đã gây chấn động thế giới. Chúng được công bố bởi Dmytro Kozatskyi - biệt hiệu "Orest" - lúc đó là người đứng đầu bộ phận báo chí  trung đoàn Azov của Ukraine.

Hai năm sau khi những người bảo vệ Azovstal được lệnh đầu hàng lực lượng Nga đang bao vây, Kyiv Independent đã đăng tải những bức ảnh chưa từng thấy về nhà máy.

Bất chấp vòng vây siết chặt, các binh sĩ Ukraine vẫn bám trụ chiến đấu và thường xuyên cơ động xuyên qua nhà máy thép Azovstal. Tuy nhiên, thời gian chủ yếu của họ là ở dưới hệ thống hầm ngầm kiên cố sâu trong lòng đất.

Sau khi Mariupol thất thủ, các binh sĩ Azov đã rút lui về nhà máy thép Azovstal, ẩn náu bên trong các tuyến hầm ngầm của nhà máy này.

Điều kiện trong hầm ngầm vô cùng khó khăn, do không có tiếp tế nên các binh sĩ Ukraine phải dè sẻn từng chút lương thực thực phẩm và nước uống trong lúc bị cái lạnh giá và quân Nga bủa vây.

Được xây dựng gần 90 năm trước, nhà máy thép Azovstal bắt đầu hoạt động năm 1933, thời điểm ông Joseph Stalin lãnh đạo Liên Xô, trước khi bị gián đoạn vì thế chiến thứ hai. Sau khi chiến tranh kết thúc, nơi này được xây dựng lại và mở rộng thành khu phức hợp trải dài trên diện tích khoảng 11km2. Bên dưới là một mê cung đường hầm trải dài đến 24km.

Trong thời kỳ Chiến tranh lạnh, Liên Xô tiếp tục phát triển mạng lưới đường hầm và boong ke bên dưới nhà máy đảm bảo sức chứa tới khoảng 40.000 người trong trường hợp xảy ra tấn công hạt nhân.

Cuộc sống dưới lòng đất trong hầm ngầm của nhà máy thép Azovstal ở Mariupol dường như là địa ngục với các binh sĩ Ukraine, đặc biệt là những người bị thương do thiếu thuốc men và dụng cụ phẫu thuật cần thiết.

Các binh sĩ Ukraine ẩn náu dưới lòng đất không dễ để có được một bữa ăn nóng sốt vì phải rất tiết kiệm nhiên liệu do không có nguồn bổ sung.

"Azovstal có đến 6 tầng hầm, diện tích cỡ Vilnius (thủ đô Lithuania)", CNN dẫn lời nhà phân tích quân sự đã về hưu là trung tướng Mark Hertling, từng là tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu.

Ngày 20/5/2022, Bộ Quốc phòng tuyên bố 531 binh sĩ Ukraine cuối cùng đã rời khỏi nhà máy thép Azovstal, đánh dấu sự kết thúc cuộc bao vây đáng chú ý nhất trong chiến sự Nga - Ukraine. 

Kể từ ngày 16/5 đến ngày 20/5/2022, đã có tổng số 2.439 binh sĩ trung đoàn Azov và binh sĩ Ukraine hạ vũ khí đầu hàng lực lượng Nga.

Ảnh: Kyiv Independent