EU cân nhắc thỏa hiệp với Hungary để thông đường viện trợ cho Ukraine

Hungary có mối quan hệ thân thiết với Nga, bởi vậy, họ được coi là rào cản lớn nhất đối với 2 quyết định quan trọng của Liên minh châu Âu (EU) là: tiến hành đàm phán về tư cách thành viên liên minh của Ukraine và yêu cầu các quốc gia thành viên đóng góp nhiều hơn vào quỹ chung của khối nhằm tăng cường viện trợ cho Ukraine.

Cả hai vấn đề quan trọng này dự kiến sẽ được bỏ phiếu vào cuối năm nay, đều đòi hỏi sự tán thành của toàn bộ 27 thành viên liên minh, bao gồm cả Hungary.

Một quan chức cấp cao của EU cho biết nhằm thuyết phục Hungary bỏ phiếu thuận, liên minh dự kiến sẽ cân nhắc giải ngân các khoản tài trợ trị giá hàng tỷ euro dành cho nước này, vốn đang bị đóng băng do những lo ngại rằng Budapest hạn chế tính độc lập của các tòa án.

Một quan chức EU khác cũng xác nhận mối liên hệ giữa khoản tài trợ dành cho Hungary và các kế hoạch của liên minh, bao gồm các cuộc đàm phán về mở rộng thành viên và ngân sách của khối, vốn đều yêu cầu sự nhất trí của tất cả các quốc gia.

Khoản viện trợ được đưa ra thảo luận, theo Financial Times, ước tính khoảng 13 tỷ euro (13,6 tỷ USD).

"Hungary cần tiền gấp, đó là động lực cho cải cách. Đổi lại, EU cần Hungary dỡ bỏ quyền phủ quyết đối với một số vấn đề", một nhà ngoại giao EU nói, "Ủy ban châu Âu khó có thể hành động nếu không có bất kì một động thái nào về việc cải cách của Hungary".

Trước Quốc hội Hungary, Thủ tướng Viktor Orban cho rằng, nhiều vấn đề cần được giải quyết trước khi EU bắt đầu các cuộc đàm phán về tư cách thành viên với Ukraine, một quá trình sẽ mất nhiều năm, trước khi Ukraine chính thức gia nhập liên minh, trong trường hợp có thể.

Ông Orban cũng chỉ rõ ranh giới giữa việc hỗ trợ Ukraine và việc giải phóng các quỹ tài trợ của EU. Ủy ban châu Âu đang mong đợi Hungary đồng ý với quyết định sửa đổi ngân sách và tăng cường viện trợ cho Ukraine. Nhưng trước tiên, Liên minh cần cung cấp cho Hungary số tiền mà nước này đáng được nhận nhằm hỗ trợ một trong những thành viên chính thức của khối cải thiện tình hình tài chính công và cán cân ngân sách nội bộ.

Vừa qua, Hungary đã thông qua điều luật mới nhằm tăng cường tính độc lập về tư pháp, từ đó đưa thỏa thuận đến gần hơn với việc giải ngân gói viện trợ phát triển kinh tế trị giá 22 tỷ euro. Tuần trước, Ủy ban châu Âu đã gửi thư yêu cầu Hungary cung cấp thêm các thông tin chi tiết liên quan.

Phát biểu tại Budapest hôm 3/10, Bộ trưởng các vấn đề EU của Hungary cho biết ông mong đợi một thỏa thuận mới với EU về các quỹ viện trợ bị đóng băng trị giá khoảng 9 tỷ euro vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, kết quả của những thỏa thuận này vẫn khó có thể xác định khi còn phụ thuộc nhiều vào Thủ tướng Orban, người đang phải đối mặt với tình trạng kinh tế trì trệ và thâm hụt ngân sách ngày càng nghiêm trọng của Hungary.

Với Ukraine, quốc gia đã nộp đơn xin gia nhập EU chỉ vài ngày sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tháng 2/2022, sự ủng hộ của phương Tây là "phao cứu sinh" và tư cách thành viên EU là mục tiêu chiến lược của Kiev.

Trong vài tuần tới, Ủy ban châu Âu sẽ đưa ra những đánh giá chính thức về sự tiến bộ của Ukraine trong việc đáp ứng các điều kiện đàm phán trước thềm cuộc bỏ phiếu của các nhà lãnh đạo EU vào tháng 12.

Tố Uyên