Đức cấp 2.000 "sát thủ phòng không" cho Ukraine: Như muối bỏ bể?

Trong nỗ lực nhằm chặn đứng làn sóng không kích ngày càng dữ dội từ Nga, Ukraine đã liên hệ với Đức với đề nghị khẩn cấp: Cung cấp thêm 4 tổ hợp phòng không IRIS-T cùng khoảng 2.000 tên lửa kèm theo.

Phản hồi cũng nhanh chóng không kém, Đức đã đồng ý. Ukraine sắp nhận được 4 tổ hợp IRIS-T mới cùng một lượng lớn tên lửa dẫn đường hồng ngoại và radar, mỗi quả nặng 130kg, với tầm bắn tối đa khoảng 40km.

Dù không đủ sức đánh chặn tên lửa đạn đạo như Iskander, vốn bay với vận tốc quá cao, nhưng IRIS-T lại là “sát thủ diệt UAV”. Theo ông Helmut Rauch, Giám đốc điều hành Diehl Defense, đơn vị sản xuất chính của hệ thống, IRIS-T có tỷ lệ đánh chặn gần như tuyệt đối khi đương đầu với các mục tiêu chậm và bay thấp như UAV Shahed hay tên lửa hành trình của Nga.

Lữ đoàn tên lửa phòng không 540 của Ukraine cũng xác nhận hiệu quả này. Trong một đợt tập kích bằng tên lửa hành trình gần đây, các bệ phóng IRIS-T của đơn vị đã bắn hạ toàn bộ 27 quả tên lửa, một sĩ quan cho biết.

Tuy nhiên, Nga vẫn tăng cường sản xuất UAV Shahed 200kg, mỗi ngày có thể phóng hàng trăm chiếc vào các thành phố Ukraine. Dù lực lượng Ukraine cố gắng gây nhiễu, bắn hạ từ không lẫn đất liền, thậm chí dùng UAV đánh chặn tự sát, vẫn có hơn 10% số UAV lọt qua.

Ví dụ, trong cuộc tập kích ngày 4/7, Lực lượng Không quân Ukraine cho biết Nga đã phóng 539 chiếc Shahed, trong đó 268 bị bắn rơi, 208 chiếc bị gây nhiễu bay lệch hướng, và 63 chiếc đánh trúng mục tiêu.

Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố sau đó: “Chắc chắn phải có và sẽ có thêm các biện pháp bảo vệ".

Trên mạng xã hội, Lữ đoàn 540 đã chia sẻ đoạn video cho thấy sự hiện diện của các bệ phóng IRIS-T SLM, radar cảnh giới TRML-4D và một bệ phóng IRIS-T SLS, tổ hợp thứ 7 mà Đức đã bàn giao cho Ukraine.

Tuy có ích, nhưng lô IRIS-T mới này không phải là giải pháp triệt để để bảo vệ Ukraine.

Theo các tài liệu do báo Đức Bild thu thập, Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã phê duyệt yêu cầu bổ sung 4 tổ hợp IRIS-T và 2.000 tên lửa. Mỗi tổ hợp có giá 140 triệu USD, và mỗi tên lửa khoảng 600.000 USD.

Tính đến hiện tại, Ukraine đã có 7 tổ hợp IRIS-T do Đức và Na Uy tài trợ, trong đó 1 tổ hợp và 1 radar đã bị Nga phá hủy. Trước yêu cầu lần này, Đức và Na Uy còn cam kết cấp thêm 13 tổ hợp nữa.

IRIS-T đang trở thành một trong những trụ cột của hệ thống phòng không tầm trung Ukraine. Tuy vậy, nó vẫn không thể đủ để bảo vệ toàn diện các thành phố. Lý do: Quá trình sản xuất tên lửa kéo dài hàng năm và số lượng 2.000 quả vẫn quá nhỏ so với năng lực phóng 500-1.000 UAV Shahed/ngày của Nga.

Chính vì vậy, ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine đang đẩy mạnh phát triển thiết bị gây nhiễu và UAV đánh chặn giá rẻ hơn cả Shahed.

Với các biến thể Shahed mới có thể bay ở độ cao tới 3.500m và xuyên qua mây dày, UAV đánh chặn của Ukraine khó theo kịp, theo “Alchemist”, chỉ huy nhóm tác chiến điện tử Night Watch ở Kiev.

“Với tốc độ sản xuất Shahed lên tới 500-1.000 chiếc mỗi ngày, chỉ có gây nhiễu mới là giải pháp hợp lý về chi phí”, ông nói, nhấn mạnh trong thời đại tác chiến hiện tại, phương án đánh chặn bằng vật lý hoàn toàn là không còn hiệu quả và tối ưu về chi phí. 

Vì thế, theo các chuyên gia, IRIS-T nên là tuyến phòng thủ cuối cùng, dùng để bắn hạ những mục tiêu lọt qua tầng gây nhiễu và UAV đánh chặn để đảm bảo thế bọc lót hiệu quả cho Ukraine.